Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος
Ο Λε Κορμπυζιέ, ο διάσημος Γάλλος αρχιτέκτονας και διανοητής που σημάδεψε τις αρχές του παλιού κιόλας αιώνα, έθεσε ως κυρίαρχο ζήτημα την αγάπη. Πίσω από την κατασκευαστική τελειότητα, τις συμμετρίες και τον υψηλό βαθμό χρηστικότητας μπορεί κανείς να δει πώς λάμπει η αγάπη. Πώς εκείνη μόνο, μιλώντας στην ψυχή του ανθρώπου μεταβάλλεται σε ζητούμενο και κυρίαρχο θέμα της τεχνικής που ανέπτυξε ο Κορμπυζιέ. Με ένα ακλόνητο επιχείρημα, όπως αυτό που θέλει την αγάπη να στέκει σήμερα ως πρόσοψη και υπενθύμιση πάνω στην θρυλική «πολυκατοικία της Μασσαλίας» όπως ένας σωρός άλλες κατασκευές που γεφυρώνουν το καινούριο με αυτό το άρρητο που η τέχνη κουβαλά ανά τους αιώνες και μεταφράζεται με την θυελλώδη λέξη «αγάπη». Ο Λε Κορμπυζιέ γεννιέται μια μέρα σαν σήμερα το 1887, μερικά χρόνια πριν σημειωθούν οι ασύλληπτες πρωτοπορίες του 20ου αιώνα που έμελε να αλλάξουν το πρόσημο της τέχνης και να αναδείξουν ως κύριο ζητούμενο την υπεράσπιση της αγάπης, αυτής της ειδοποιού διαφοράς που στελεχώνει το όραμά μας.
Αυτή μονάχα είναι που περισσεύει μες στα ποιήματα του Θανάση Μανούση στην καινούρια συλλογή των εκδόσεων Βακχικόν με τίτλο «60 ποιήματα». Αυτή, η αγάπη με την ανθρωπιά και με το χνώτο της είναι που ξεχωρίζει εκκωφαντικά κόντρα στα πολύβουα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις γρήγορες και απρόσωπες τροχιές, τις εφήμερες σχέσεις, τις πράξεις που αναπαράγουν το μεγάλο κεφάλαιο της ανθρώπινης ηδονής και την ίδια στιγμή στερούνται την ουσία και το μεγαλείο που προσδίδει σαν προστιθέμενη αξία, η ανθρωπιά σε ότι καταπιάνεται. Χαρακτήρες που ζουν ολομόναχοι μες στις μεγάλες πολιτείες, που ερωτεύονται με το σώμα και στοχάζονται ολοένα και λιγότερο. Μορφές που κυλούν σαν αριθμοί με την ασύλληπτη ταχύτητα, φωνές που επαναλαμβάνονται σε αιώνια λούπα ουρλιάζοντας τα καινούρια συνθήματα με μια λεπτή ειρωνεία. Οικολογία, δικαιωματισμός, τάσεις κενές από άνθρωπο. Πότε ο κόσμος, με το τύμπανο του που τραβά εμπρός, ολότελα αγνώμων για όσα θυσιάστηκαν, για εκείνα που έμειναν πίσω και μας πληγώνουν. Τα ποιήματα του Θανάση Μανούση είναι γραμμένα με απουσία και τα χαρακτηρίζει ο ξέφρενος ρυθμός, οι αναρίθμητες προεκτάσεις που περιέχουν εντός τους τα σύγχρονα και αθεράπευτα εφήμερα θεωρήματα. Πίσω από το τσιμεντένιο ψέμα παραμένει εγκιβωτισμένη σαν κλειδωμένο μεγαλείο, η αφωνία του έρωτα. Ο κόσμος αρχίζει και τελειώνει στο σώμα. Και το παρελθόν μια σκέψη, μια αλήθεια που σκορπά σαν σμήνος πουλιών, η αγάπη που σκοτώνεται από τα αφάνταστα κελαηδίσματα, καταργώντας κάθε βαρυτικό αποτύπωμα σκέψης, αφήνοντας τον κόσμο – τον κόσμο ρε – να λάμψει με όλες τις σύγχρονες αφαιρέσεις του, προϊόντα όχι στοχασμού μα αυτής της ιδιότροπης ανημποριάς που δεν προλαβαίνουμε λεπτό να συλλογιστούμε και που κουβαλάμε με στον καιρό που απομένει, κάτω από τα αναμμένα μηνύματα και μια άλλη νοημοσύνη, μίλια μακριά από την ανθρώπινη αίσθηση και τον ψυχισμό του κυττάρου μας. Αυτός ο κόσμος που συνυπάρχει και κλυδωνίζεται στο σύνολό του, αυτός ο κόσμος βρίσκει μια θέση μες στα «60 Ποιήματα» του Θανάση Μανούση που αφήνει υπαινιγμούς για τότε που εμπρός μας βρίσκουμε το χρέος όσων δαπανήθηκαν αλόγιστα για να μεταμορφωθούν σε μια εκδοχή της ζωής μας, με νούμερα μηδενικά στην οθόνη του σύγχρονου, διατραπεζικού μας θεού. Έργα και μέρες, ο Μακιαβέλι σαν σκιά πάνω στους τοίχους του ολότελα πραγματιστικού μας κόσμου. Ο Θανάσης Μανούσης τραγουδά τον κόσμο μες στη μόνιμη μαρμαρυγή του, ολότελα παραδομένο σε τάσεις υψηλές, σε ανεκπλήρωτες ομολογίες έρωτα. Εύστοχος εκείνος ο στίχος που θέλει την αγάπη να μην είναι τέτοιο πράγμα όταν δεν προφέρει το όνομα και τη χάρη της. Απολογιστικός κάπου κάπου και άλλοτε πάλι σε ταξίδια αστρικά που μόνο μια αυθεντική ποιητική σύνθεση μπορεί να βιώσει, παίζοντας με τα στοιχειά της εποχής μας, συνομιλώντας με τους μεγάλους χαρακτήρες και τις μυθολογίες. Φτιασιδωμένος ο κόσμος, με όλες του τις σημασίες υποβαθμισμένες, μια ρωμαϊκή παλιατσαρία που αναφωνεί ave στις γωνιές της εποχής, σύμπαν πασπαλισμένο με ζάχαρη και πορφύρα και computers να υπολογίζουν με ασύλληπτες ταχύτητες τον βαθμό της παλαιότητάς του.
Η κριτική θα επισήμανε με κάθε τρόπο πως αδυνατεί να ξεχωρίσει κάποιο από τα εξήντα ποιήματα της συλλογής από το Βακχικόν, πάντα πιστό στην νέα, καλή ελληνική ποίηση. Αυτά τα «60 ποιήματα» ίσως φαντάζουν πολλά όμως και πάλι είναι ο μόνος τρόπος για τον Θανάση Μανούση, ένας τρόπος, μια χειρονομία μες σε καιρούς αντιποιητικούς να δικαιωθεί η ανθρώπινη ύπαρξη και μια αναγωγή στο ζήτημα του χρόνου. Αλλού είναι η ομορφιά που μας διαφεύγει οριστικά η αφορμή και άλλοτε εκείνες οι παλιές αρραβωνιαστικές, πρόσωπα, πράγματα και ιδέες που στάθηκαν ορίζοντας και προοπτική του ανθρώπου. Είναι ίσως ετούτη η εποχή με τις ρωγμές της που γυρεύει μια μετάφραση, που θα παραμείνει για πάντα όσα ετούτος ο κόσμος άφησε να χαθούν μες στη λησμονιά. Ο ποιητής των εκδόσεων Βακχικόν αντικρίζει τα πρόσωπα και τα πράγματα πάνω απ’τα άνδηρα των στίχων του. Και μες σε εξήντα ποιήματα μοιάζει να παρακολουθεί τα άλματα ενός δελφινιού στο πέλαγο ή όσα προηγήθηκαν εκείνου του χαμένου άλματος που κάνει αυτός ο τσαλακωμένος, ο έρημος απ’αγάπη κόσμος.
The post Μονάδες ποιητικού χρόνου: Σημείωμα για την ποιητική συλλογή "60 Ποιήματα" του Θανάση Μανούση appeared first on Vakxikon.gr.
