Λένε πολλές φορές ότι ο Πόλεμος του Κόλπου, το 1990, ήταν ο πρώτος πόλεμος που είχε ζωντανή τηλεοπτική κάλυψη -ιδίως από το CNN, που τότε ήταν το μοναδικό αμιγώς ειδησεογραφικό κανάλι με εικοσιτετράωρη λειτουργία.
Παρόμοια, η εσωκομματική διαπάλη (να το πω κόσμια) στον ΣΥΡΙΖΑ είναι η πρώτη, στην Ελλάδα τουλάχιστον, διάσπαση (και αποσύνθεση) κόμματος που διεξάγεται όχι σε κλειστά γραφεία όπως ήταν οι παλιότερες κομματικές διασπάσεις αλλά σε πανελλήνια θέα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα κανάλια της τηλεόρασης.
Οι προηγούμενες διασπάσεις κομμάτων ή ήταν αμελητέες ή/και πρόσκαιρες(όπως π.χ. όταν αποχώρησε από την ΝΔ η Ντόρα Μπακογιάννη και ίδρυσε το θνησιγενές κόμμα της) ή έγιναν σε καιρούς που δεν υπήρχαν κοινωνικά μέσα και «ζωντανή κάλυψη». Περιέργως, τη μεγαλύτερη δημοσιότητα σε υπό εξέλιξη διάσπαση, ως τώρα, την έχει δώσει το ΚΚΕ, το οποίο όχι μόνο άνοιξε τις στήλες του Ριζοσπάστη σε εκτενέστατο και παθιασμένο προσυνεδριακό διάλογο, αλλά και μετέδωσε σε απευθείας μετάδοση από την τηλεόραση όλες τις ομιλίες όλων των συνέδρων -αν και βέβαια οι μετασυνεδριακές διαδικασίες ρήξης που οδήγησαν στη διάσπαση έμειναν σε κλειστό χώρο.
Αντίθετα, η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η πρώτη σοβαρή εσωκομματική ρήξη που γίνεται μέσα σε περιβάλλον απόλυτης κυριαρχίας των κοινωνικών μέσων. Οπότε, δεν συμφωνώ ότι πρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτά τα κωμικοτραγικά που γίνονται στον ΣΥΡΙΖΑ, εννοώ τα δημόσια ξεκατινιάσματα, είναι κάτι που αφορά ειδικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν θυμηθώ τις εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ το 2007, που τις είχα ακροθιγώς παρακολουθήσει όχι στα σημερινά σόσιαλ αλλά στα ιστολόγια, η τότε αντιπαράθεση ήταν επίσης οξύτατη, όπως είναι άλλωστε π.χ. στο αγγλικό Εργατικό Κόμμα σήμερα, στο Τουίτερ. Είναι ίσως η ανθρώπινη φύση, αλλά είναι και πολύ αποκαρδιωτικό, ακόμα περισσότερο όταν κι εσύ ο ίδιος που το διαπιστώνεις χώνεσαι ως τον λαιμό σε αυτή τη δίνη.
«Με τον Στέφανο;» ρωτάει ο τίτλος, αλλά ποιον Στέφανο; Στο πιο πρόσφατο επεισόδιο είχαμε δύο πρωταγωνιστές με το όνομα αυτό.
Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε διά του Φέισμπουκ ότι «ο Στέφανος Τζουμάκας έθεσε τον εαυτό του εκτός του κόμματος» και τον παραπέμπει στην Επιτροπή Δεοντολογίας διά τα περαιτέρω.
Αιτία ήταν όσα υποστήριξε ο Στέφανος Τζουμάκας σε συνέντευξη στον ΣΚΑΙ, ιδίως ότι η ολιγαρχία και η διαπλοκή έχουν εγκατασταθεί μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο, βάσει του άρθρου 19 του Καταστατικού, μπορεί μεν να γίνει παραπομπή στην Επιτροπή Δεοντολογίας, όχι όμως και να ανακοινωθεί εκ των προτέρων το αποτέλεσμα της παραπομπής. Επιπλέον, για τις ποινές της αναστολής ιδιότητας μέλους και της διαγραφής, απαιτείται αφενός αυξημένη πλειοψηφία και αφετέρου γνώμη του οργάνου στο οποίο ανήκει ο παραπεμπόμενος (εν προκειμένω της ΚΕ).
Ανεξάρτητα λοιπόν από το τι είπε ο Στ. Τζουμάκας (με τα οποία δεν συμφωνώ), θεωρώ ολίσθημα την βεβιασμένη ανακοίνωση ότι «έθεσε τον εαυτό του εκτός του κόμματος». Αυτά πάνω-κάτω έγραψα τις προάλλες στο Φέισμπουκ, προσθέτοντας ότι παρακαλώ να παραπεμφθώ και εγώ στην ίδια Επιτροπή. Αυτό βέβαια, το αναγνωρίζω, έχει στοιχεία ντραμακουηνισμού, αλλά παραμένει αλήθεια ότι δίνω μεγάλη σημασία στο πώς θα εξελιχθεί αυτή η υπόθεση -εννοώ ότι από την ευλαβική τήρηση του καταστατικού θα εξαρτήσω τις επόμενες σχέσεις μου με τον ΣΥΡΙΖΑ. (Αφού είχα γράψει το άρθρο, είδα τη δήλωση «Δεν έχω ανάγκη κανενός οργάνου«, που αν αποδίδεται σωστά δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας»).
Μπορεί βέβαια να πει κάποιος ότι η διατύπωση «έθεσεν εαυτόν εκτός ΣΥΡΙΖΑ» δεν είναι απόφαση ή προεξόφληση διαγραφής (αφού «τον παραπέμπω στην Επιτροπή Δεοντολογίας για τα περαιτέρω») αλλά «πολιτική διαπίστωση» -που και πάλι όμως δεν θα έπρεπε να διατυπωθεί. Θυμηθείτε πώς είχε χειριστεί ο Τσίπρας την περίπτωση Πολάκη, όπου είχε απλώς πει ότι «θα εισηγηθώ την παραπομπή του». (Ναι, ο Τσίπρας είχε παλιότερα «θέσει εκτός κόμματος» τον Σταύρο Κοντονή, αλλά αυτό αφενός έγινε με το προηγούμενο καταστατικό και αφετέρου η τότε, έστω, κατάχρηση δεν δικαιολογεί την σημερινή).
Επίσης ειπώθηκε και από μη συριζαίους (π.χ. ο Ξεν. Κοντιάδης) ότι όσα είπε ο Τζουμάκας δεν θα γίνονταν ανεκτά σε κανένα κόμμα ή ότι δεν μπορείς να κατηγορείς ένα κόμμα για διαπλεκόμενο και να μένεις μέλος του -κάπως αντίστροφα με τη θέση του Μαρξ, όχι όμως του Καρόλου, που δεν θα ήθελε να είναι μέλος σε μια λέσχη που θα τον δεχόταν για μέλος της.
Ίσως έχει ελάσσονα σημασία αλλά ο Τζουμάκας, στην πράγματι γεμάτη προσωπική πικρία τοποθέτησή του, δεν είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα ολιγαρχικό και διαπλεκόμενο, όπως τον κατηγόρησε ο συνονόματός του Πρόεδρος· είπε ότι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν εγκατασταθεί η διαπλοκή και η ολιγαρχία, που διαφέρει. Σε προσυνεδριακή περίοδο βρίσκεται το κόμμα, είναι νομίζω θεμιτό για κάποιο στέλεχός του να νομίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διαβρωθεί από τη διαπλοκή και να ελπίζει ότι το συνέδριο θα αλλάξει αυτή την πορεία. Και εδώ βρίσκεται και η αντίρρηση ουσίας: εφόσον ο Πρόεδρος ανακοίνωσε τη διεξαγωγή συνεδρίου τον Φλεβάρη, δεν νοείται να επιβάλλεται σιγή ασυρμάτου στην εσωκομματική διαπάλη. (Και ναι, εδώ δικαιώνονται όσοι είχαν πει, ανάμεσά τους ο Πολάκης και ο Τεμπονέρας, ότι πρέπει να προηγηθεί το συνέδριο και μετά να εκλεγεί αρχηγός -αλλά η πλειοψηφία έκρινε ότι έπρεπε το κόμμα να μην είναι ακέφαλο).
Τέλος πάντων, αν δεν έχετε ακούσει την τοποθέτηση Τζουμάκα, που τη βρίσκω άστοχη, μπορείτε να την ακούσετε εδώ. Παρεμπιπτόντως, και χωρίς να είναι αυτό το πρωτεύον, μου έκανε μεγάλη εντύπωση με πόσο ζήλο ο Οικονόμου και ο Παυλόπουλος υπερασπίζονταν τον Κασσελάκη και επιτίθονταν (σικ, ρε) στον Τζουμάκα.
Τις προάλλες, η ΕφΣυν, την οποία οι «προεδρικοί» στα σόσιαλ αποκαλούν «Έφη Συν», δημοσίευσε έρευνα του Δημήτρη Ψαρρά με κείμενα που είχε γράψει παλιότερα ο Κασσελάκης, το 2012 ή το 2015 (αλλά και μερικά πολύ πιο πρόσφατα) στα οποία υποστηρίζει θέσεις αμιγώς νεοφιλελεύθερες, ας πούμε πλειοδοτεί στην ανάγκη απολύσεων από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Οι απαντήσεις του Κασσελάκη, κάπως αμήχανες («δεν θυμάμαι ποιος ήμουν και τι έγραφα τότε»), προκάλεσαν αρκετό σχολιασμό στα σόσιαλ.
Έγραψα στο Φέισμπουκ το εξής:
Ναι μεν είναι ενδιαφέρουσα η αποκάλυψη της ΕφΣυν για τα άρθρα που είχε γράψει σε ηλικία 24 ετών ο Στέφανος Κασσελάκης, εφόσον πρόκειται για τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να ασκείται κριτική στον σημερινό Κασσελάκη με βάση το τι έγραφε πριν από 11 χρόνια. Πριν απο 11 (ή 14 ή 6) χρόνια πολλοί σημερινοί φτασμένοι πολιτικοί έγραφαν πράγματα εντελώς αντίθετα με όσα υποστηρίζουν σήμερα. Τον Κασσελάκη μπορούμε να τον κρίνουμε για όσα έκανε ή είπε το 2023.
Και αυτό δεν αναιρεί την άποψή μου ότι ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ έχει προφίλ και υπόβαθρο εντελώς αταίριαστα για ηγέτη αριστερού κόμματος, ότι τα μέχρι στιγμής δείγματα γραφής είναι ισχνά και μάλλον απογοητευτικά, ότι ενέργησε αντικαταστατικά στην περίπτωση Τζουμάκα και ότι αρκετοί οπαδοί του εκφράζουν ήθος και ύφος εντελώς ξένα προς το ήθος και ύφος ενός αριστερού ή προοδευτικού κόμματος και ταυτόχρονα έχουν δρομολογήσει προγραφές που θα φέρουν τον ΣΥΡΙΖΑ στην τρίτη ή τέταρτη θέση στις ευρωεκλογές.
(Και χωρίς αυτά να αναιρούν το γεγονός ότι πολλές φορές «διαφωνούντες», εμού συμπεριλαμβανομένου, φέρονται επίσης διαλυτικά).
Θα πείτε: αν συγχωρήσουμε τον Κασσελάκη για τα νεοφιλελεύθερα που έγραφε το 2012, γιατί να μη συγχωρήσουμε και τον Βορίδη για το τσεκουράκι που κράδαινε το 1985 (ή όποτε ήταν).
Θα σας πω ότι η σημερινή του παράταξη έχει προ πολλού, από το 2011, συγχωρήσει και επιβραβεύσει τον κ. Βορίδη. Το τσεκουράκι το θυμούνται και το θυμίζουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, αλλά βέβαια δεν ήταν μόνο το τσεκουράκι, ήταν το δαχτυλίδι από τον δικτάτορα Παπαδόπουλο και η κουμπαριά με τον Λεπέν πολύ πιο πρόσφατα, και κυρίως άλλη απαξία έχουν αυτά από το να εκφράζεις απλώς νεοφιλελεύθερες απόψεις, πολύ περισσότερο που τα μεν τα έκανε ένας πολιτικός ενεργώντας ως πολιτικός και τα δε τα έγραψε ένας φοιτητής ή ιδιώτης ενεργώντας ως ιδιώτης.
Θα έλεγα λοιπόν ότι ναι μεν προσθέτουν μια ψηφίδα στην εικόνα οι απόψεις του 2012, αλλά η κριτική πρέπει να επικεντρώνεται στο σήμερα, χρησιμοποιώντας ως συνδετήριες οδούς, το πολύ, τις απόψεις του 2012. Και δυστυχώς για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέφανος Κασσελάκης, τουλάχιστον στα πρώτα δείγματα γραφής, καθόλου πειστικός δεν είναι. Υποσχέθηκε κυβερνώσα Αριστερά, και με αυτό το σύνθημα κέρδισε, αλλά φοβάμαι ότι θα παραδώσει μη κυβερνώσα και μη αριστερά, αλλά ένα φωνακλάδικο συνονθύλευμα. Μακάρι να κάνω λάθος και να βγω να ζητήσω συγγνώμη.
(Διδακτική, σε αυτό, η στάση του γενικού συντονιστή Παύλου Πολάκη. Δέχτηκε κριτική από τον Σκουρλέτη ότι κατά την πανδημία εξέφραζε αντιεπιστημονικές θέσεις και απάντησε βγάζοντας φωτογραφίες από τις μαγνητικές ασθενών που είχε εγχειρήσει και ρωτώντας τον Σκουρλέτη πώς βιοπορίζεται, κάτι που θυμίζει τις κατηγορίες των δεξιών κατά Τσίπρα που δεν έχει κολλήσει ένσημα -λες και δεν μπορεί κάποιος να είναι καλός χειρουργος και παράλληλα να εκφράζει θέσεις αντιεπιστημονικές για τον εμβολιασμό).
Αλλά στο διαζύγιο σπάνια φταίει μόνο ένας κι αν παρακολουθήσουμε από κοντινή απόσταση και με ψυχραιμία έναν συζυγικό καβγά θα δούμε ότι και οι δυο κάνουν πράγματα χαμερπή και μικροπρεπή, έστω κι αν η ευθύνη δεν τους βαραίνει ισομερώς. Και η «εσωκομματική αντιπολίτευση» έχει κάνει πολλά λάθη, που έχουν βλάψει πιο πολύ την ίδια (αυτό το «είμαι κουρασμένη» της πανάξιας Έφης Αχτσιόγλου θα την κυνηγάει μια ζωή) και η αντιπολίτευση δρα διαλυτικά, κι εγώ ο ίδιος που γράφω τώρα. Μας έχει συνεπάρει μια δίνη και βυθιζόμαστε ολοένα (το ξανάγραψα αυτό; ).
Οπότε, με κανέναν Στέφανο. Ούτε με τον Κασσελάκη, ούτε με τον Τζουμάκα. Ούτε με τον Τσιτσιπά, που κι αυτός έχει απογοητεύσει. Με τον ακάνθινο στέφανο ίσως στο κεφάλι, ανεβαίνουμε Γολγοθά χωρίς μεγάλη ελπίδα ανάστασης.
