Με παρένθετη μητέρα;

Εδώ και μέρες συνεχίζεται μια συζήτηση, που ξεκίνησε από μια συνέντευξη του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, του Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος είπε στον Σταύρο Θεοδωράκη, ανάμεσα σε πολλά άλλα:

«Εγώ και ο Τάιλερ, ο Τάιλερ και γω, θα θέλαμε να επεκτείνουμε την οικογένεια μας. Θα θέλαμε να αποκτήσουμε δύο αγόρια, τον Απόλλωνα και τον Ηλία. Θα θέλαμε πάντως να είχαμε δύο αγόρια … με παρένθετη μητέρα γιατί θα θέλαμε η προσωπικότητα του καθενός μας να μεταφερθεί στα παιδιά έτσι ώστε να μπορούμε … προφανώς αγαπάμε ο ένας τον άλλον, να υπάρχει αυτή η συνέχεια. Και προφανώς είναι πολύ σημαντικό ότι άλλα ζευγάρια επιλέγουν την  υιοθεσία και είναι εξίσου οικογένειες».

Έχω καταγράψει, νομίζω με ακρίβεια, αλλά χωρίς τις παρεμβάσεις του Στ. Θεοδωράκη, όσα είπε ο Κασσελάκης. Και έχει σημασία η ακρίβεια διότι, όπως βλέπετε από την  οθονιά, σε πολλά μέσα (παράδειγμα) η δήλωση  μεταγράφηκε ως «θέλουμε να αποκτήσουμε δυο αγόρια» αντί για το «θα θέλαμε», που ίσως προκαλεί (λίγο ή πολύ) διαφορετική εντύπωση ή που ενισχύει πολύ την  εικασία της «παραγγελίας φύλου».

Πολλές ήταν οι κριτικές σε αυτή τη δήλωση,  που κι εμένα δεν μου αρέσει πολύ, αλλά επιμένω να την κρίνουμε για αυτό που είναι κι όχι έτσι όπως κακώς μεταφέρθηκε.

Ο Στ. Κασσελάκης έκανε και διευκρινιστική ανάρτηση (εδώ) στην οποία ομολογεί ότι νιώθει δέος για το πώς, αν μεγαλώσει κορίτσι, θα μπορέσει να της εξηγήσει όσα έχουν  σχέση με τη γυναικεία σεξουαλικότητα και την  έμμηνη ρύση. Βέβαια, το επιχείρημα αυτό παραβλέπει ότι υπάρχουν πάρα πολλές μητέρες που μεγαλώνουν αγόρια και αρκετοί πατεράδες που μεγαλώνουν  κορίτσια, είτε σε μονογονεϊκή οικογένεια είτε σε ομόφυλα ζευγάρια.

Επίσης, δεδομένου ότι ο Στ. Κασσελάκης απέκλεισε για τον εαυτό του και τον Τάιλερ τη λύση της τεκνοθεσίας, δεν διευκρινίζει αν βασίζεται απλως στις πιθανότητες για να αποφύγει το ενδεχόμενο που του προκαλεί δέος.

Έγιναν  πολλές δηλώσεις για το θέμα, ξεκινώντας από ήπιες κριτικές και φτάνοντας στις χυδαιότητες του Μπέου, με τις οποίες δεν θέλω να ασχοληθώ. Για το θέμα των αγοριών, ο γνωστός (ηλε)δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος έγραψε:

Η δήλωση «θελουμε να αποκτήσουμε δυο αγόρια ως παιδιά μας» από ένα ζευγάρι ανδρών έχει μια ειδική διάσταση που όσοι την έχουν επικρίνει ως δήλωση, από την σκοπιά των έμφυλων δικαιωμάτων, δεν την έχουν λάβει υπόψη. Η βασική ομοφοβική ρητορική κατά της απόκτησης και ανατροφής παιδιών από ομόφυλα ζευγαρια είναι βέβαια η εγκληματική ταύτιση του ομοερωτικού σεξουαλικού προσανατολισμού με το κακούργημα της παιδοφιλίας. Ακόμη και στην εποχή μας, σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσεα επικρατεί το θέμα «παιδο» για την απόδοση του όρου ομοερωτικός άντρας στην καθομιλουμένη. Αυτή η ρητορική έχει οδηγήσει πολλα ζευγάρια ανδρών στην επιλογή να τεκνοθετήσουν κορίτσια για να αποσείσουν την υπόνοια ότι επιδιώκουν αιμομικτικές σχέσεις με τα παιδιά τους, αν ήταν αγόρια. Είναι μια οριακά φοβική στάση, αλλά είναι σεβαστή καθώς δεν γίνεται με το ζόρι να είναι όλοι ακτιβιστές στην οικογενειακή τους ζωή. Είναι πολύ συνηθισμένο τα ζευγαρια ανδρών να έχουν κόρες. Ένας από τους λόγους είναι και αυτός. Όταν λοιπόν ένας πολιτικός αρχηγός δηλώνει στην αρχικά αφιλτράριστη, άρα και ειλικρινέστερη, δήλωση του ότι θέλει για παιδιά του δύο αγόρια, χωρίς να φοβηθεί την ομοφοβική κατακραυγή, σπάει ένα βαθύ στερεότυπο «ομοκανονικότητας», ότι τα ζευγάρια ανδρών επιλέγουν κόρες κι όχι γιούς. Αυτό δεν έχει απολύτως καμία σχέση με «ευγονική», αφού με την ευγονική επιδιώκεται η απόκτηση του υγιέστερου νεογνού. Δεν προκύπτει από πουθενά ότι το αγόρι είναι υγιέστερο από το κορίτσι στην δήλωση Κασσελακη ή ότι αυτός είναι ο λόγος της επιλογής. Επομένως η μομφή ότι η δήλωση είναι ναζιστική αποτελεί ένα ατυχέστατο Godwin’s law: κάθε συζήτηση στο ίντερνετ αργα ή γρήγορα θα φτάσει στον Χίτλερ. Που σημαίνει, μεταξύ άλλων, υποτίμηση Ολοκαυτώματος. Επομένως, καμία «ευγονική» ως προς το θέμα της επιλογής φύλου.

Φυσικά, στην  τεκνοθεσία μπορείς (καλώς ή κακώς) να επιλέξεις το φύλο του παιδιού σου, αλλά και ο Σωτηρόπουλος προσπερνάει το ότι ο Κασσελάκης μίλησε για παρένθετη  μητέρα.

Η Έλενα Ακρίτα άσκησε κριτική στον Στ. Κασσελάκη επειδή απέκλεισε την τεκνοθεσία:

Πρόεδρε του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αγαπητέ Στέφανε.

Στην συνέντευξή σας ακουσα ότι ο σύντροφός σας κι εσείς σκοπεύετε να γίνετε γονείς μέσα από το θεσμό της παρένθετης μητέρας. Με όλο τον σεβασμό στην επιλογή σας – και στην γονεϊκή επιλογή όλων των ανθρώπων – υπάρχουμε κι εμείς, οι μητέρες υιοθετημένων παιδιών, που δίνουμε χρόνια ολόκληρα αγώνα για να εξομαλυνθούν οι διαδικασίες υιοθεσίας και να αποκτήσουν οικογένεια όλα τα παιδιά που τη στερούνται.

Άποψή μου – μέσα απο την προσωπική μου εμπειρία – είναι ότι το ζητούμενο δεν πρέπει να είναι η αναπαραγωγή του DNA μας (και σιγά το DNA δηλαδή) αλλά η αγκαλιά, η στοργή και η προστασία σε ένα παιδί που ήδη βρίσκεται ανάμεσα μας.

Ας αγωνιστούμε όλοι μαζί για να αμβλυνθούν οι αγκυλώσεις του θεσμού της υιοθεσίας, έτσι ώστε να γίνουν γονείς όσοι το επιθυμούν και πληρούν τα κριτήρια.

Δεν πειράζει, ας μη μάς μοιάζει το παιδί μας. Δεν έγινε και τίποτα.

Γνώμη μου. Την πετάτε ή την κρατάτε.

Και σε  επόμενο  σχόλιο:

Για μένα το «θέλω δυο αγόρια» είναι άκρως προβληματικό. Και δεν θα στρογγυλέψω τα λόγια μου επειδή τον ψήφισα, έξω από τα δόντια τα έλεγα πάντα, δεν θα αλλάξω τώρα.

Απαντά στην κριτική αυτή ο Βασίλης Σωτηρόπουλος βάζοντας μια διάσταση  που την κρίνω ενδιαφέρουσα:

Κριτική για το αν ένα ομόφυλο ζευγάρι επιλέγει την τεκνοθεσία ή την παρένθετη κύηση δεν νοείται, ιδίως από μέλη ετερόφυλων ζευγαριών που η νομοθεσία τους επιτρέπει και τις δύο επιλογές, χωρίς κανένα πρόβλημα ή εμπόδιο. Το θεωρώ εξαιρετικά άκομψο να επιδιώκουν διάφοροι να συγκρίνουν την δική τους προνομιακή θέση με την θέση ενός ζευγαριού που δεν έχει καθόλου από κοινού γονικά δικαιώματα. Θυμήθηκαν ξαφνικά όλοι οι προνομιούχοι ότι είναι πολύ «εγωιστικό» και «ναρκισσιστικό» να θέλει ένα ομόφυλο ζευγάρι να αποκτήσει τέκνα με το δικό του γενετικό υλικό. Αυτοί που κάνουν κριτική έχουν βέβαια κάνει δικά τους παιδιά ή έχουν συγγενείς με δικά τους παιδιά που ουδέποτε τους έκαναν τέτοια κριτική, τύπου «γιατί δεν υιοθετήσατε;» Λες και επιτρέπεται σε ομόφυλο ζευγάρι στην Ελλάδα να τεκνοθετήσει από κοινού! Όχι, η κριτική γίνεται μ ό ν ο στο ομόφυλο ζευγάρι. «Μα τα ίδια θα λέγαμε και στο ετερόφυλο ζευγάρι», ναι αλλά δεν τα λέτε. «Θ α τα λέγατε». Πότε «θα τα λέγατε» ; Πηγαίνει κανείς κάτω από όλα τα πρωτοσέλιδα, τα αφιερώματα σε οικογένειες πολιτικών, όπως στην συνέντευξη π.χ. της Σίας Κοσιώνη για την οικογένεια της με τον Μπακογιάννη και της λέτε «γιατί δεν τεκνοθετήσατε και κάνατε δικά σας παιδιά»; Όχι, βέβαια! Και ορθώς, διότι δεν πρέπει να γίνεται τέτοια κριτική. Όπως δεν νοείται λοιπόν τέτοια κριτική σε ετερόφυλο ζευγάρι, έτσι δεν νοείται και σε ομόφυλο. Οι λόγοι που καθένας αποφασίζει εάν και πώς θα αναπαραχθεί είναι αποκλειστικά προσωπικοί και δεν επιδέχονται κριτικής. Η ηθική σε αυτά τα θέματα είναι καθαρά προσωπικό ζήτημα. Η συλλογική ηθική σε αυτό το θέμα επιβάλλει τον σεβασμό της οικογενειακής επιλογής χωρίς «ναι μεν, αλλά». Σεβασμός σημαίνει ότι μπορεί να διαφωνώ, αλλά δεν θα προσβάλλω κανέναν, πετώντας την διαφορετική αποψάρα μου για την δική του ζωή.

Ο Θάνος Πλεύρης, πρώην  υπουργός υγείας, σχολιάζοντας την θέση του Κασσελάκη (στη δεύτερη ανάρτησή του), ότι θα δυσκολευόταν να εξηγήσει σε ένα κορίτσι τη γυναικεία σεξουαλικότητα, απάντησε στο Τουίτερ:

Με αυτόν σας τον προβληματισμό κ. @skasselakis μόλις δώσατε απάντηση ότι ένα παιδί για να μεγαλώσει δεν χρειάζεται δυο μπαμπάδες ή δυο μαμάδες ούτε γονέα 1 και γονέα 2 αλλά έναν μπαμπά και μια μαμά. Αυτό δεν αλλάζει

Και σε αυτό ο Γιώργος Καπουτζίδης απάντησε, απαντώντας ταυτόχρονα και στον Κασσελάκη:

Ως ΛΟΑΤΚΙ άτομο, κάθε μέρα έρχομαι αντιμέτωπος με ανόητες δηλώσεις και συζητήσεις στην ελληνική τηλεόραση. Έχω αποφασίσει να μην απαντήσω σε κανένα συνεντευξιαζόμενο, ή παρουσιαστή και απλώς να μην πηγαίνω σε εκπομπές που εκφέρουν ή αναπαράγουν κακοποιητικο λόγο και γι’ αυτό δεν έχω εμφανιστεί πουθενά από την αρχή της τηλεοπτικής σεζόν.

Σήμερα όμως πραγματικά ξεπεράστηκε κάθε όριο, καθώς ο πρώην υπουργός υγείας κύριος Αθανάσιος Πλεύρης, χρησιμοποιώντας ως όχημα μια δήλωση του κυρίου Κασσελάκη, η οποία ούτε σε μένα άρεσε, προσέβαλε ΛΟΑΤΚΙ γονείς και κυρίως τα παιδιά τους, και υποτίμησε κατάμουτρα τα σπίτια τους, τη γονεϊκή στοργή που απολαμβάνουν και τη διαπαιδαγώγηση τους. Και έφερε αντιμέτωπους με τον κακοποιητικο του λόγο, υπαρκτούς γονείς και υπαρκτά παιδιά που δεν του έφταιξαν σε τίποτα!

Όλοι οι γονείς, ασχέτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού κάτι θα πρέπει να εξηγούνε κάθε μέρα στα παιδιά τους. Αυτή είναι η δύσκολη αλήθεια. Αν έρθει ένα διαζύγιο θα πρέπει να τους το εξηγήσουν, αν έρθει ένας θάνατος μέσα στην οικογένεια, θα πρέπει να τον εξηγήσουν, αν το παιδί ρωτήσει γιατί έχει δυο μαμάδες ή δυο μπαμπάδες, θα πρέπει να το εξηγήσουν. Θα πρέπει να εξηγήσουν γιατί δεν έχει αδερφάκι, τι σημαίνει η λέξη υιοθετημένος.

Και κάποιοι, λίγοι ευτυχώς, θα πρέπει να εξηγήσουν το ανήκουστο. Το γιατί ο παππούς είναι νεοναζί, και πως ξεπερνιέται κάτι τέτοιο. Όλα χρειάζονται εξήγηση. Αλλά οι πραγματικά καλοί γονείς μπορούν να τα εξηγήσουν όλα. Του εύχομαι καλή επιτυχία σε αυτό που τυχόν κληθεί να εξηγήσει. Και εύχομαι επίσης ο πρωθυπουργός, να βρει το θάρρος να εξηγήσει στους βουλευτές και υπουργούς του, ότι ο κακοποιητικός τους λόγος, είναι αυτός που κρατά τη χώρα στην υπανάπτυκτη πλευρά της Ευρώπης και όχι οι οικογένειες που ζουν σε ένα ευτυχισμένο σπίτι.

Το θέμα όμως είναι ότι  όλη αυτή η επιχειρηματολογία αφήνει απέξω την παρένθετη μητέρα. Ο δικηγόρος Αλέξης Κούγιας ισχυρίστηκε σε τηλεοπτική του δήλωση ότι σε καμιά χώρα του κόσμου δεν  επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται οι υπηρεσίες παρένθετης μητέρας από ζευγάρια αντρών. Απάντησε σε αυτό ο Βασ. Σωτηρόπουλος:

Ενώ το αληθές είναι ότι στην Καλιφόρνια όπως και σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών ΑΝΔΡΩΝ να υποβάλουν στο δικαστήριο αίτηση για άδεια ώστε τρίτο άτομο να κυοφορήσει παιδί που θα αναγνωριστεί ως τέκνο και των δύο ομοφύλων γονέων του. Την περασμένη εβδομάδα έλαβα στο γραφείο μου σχετική απόφαση του Πρωτοδικείου της Καλιφόρνιας που δίνει τέτοια άδεια σε ζευγάρι δυο Ελλήνων ανδρών. Αυτή η νομική παραπληροφόρηση δεν είναι ανεκτή πλέον, ούτε για τον δικηγόρο που εχει την ευθυνη τήρησης του Κώδικα περί δικηγόρων, αλλά ούτε για τον τηλεοπτικό σταθμό που το μεταδίδει, ούτε βέβαια για την ιστοσελίδα με την γνωστή διασύνδεση με την Ν.Δ. και την «Ομάδα Αλήθειας» που διαδίδει ψευδείς ειδήσεις για θέμα που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επί  της ουσίας, ο Σωτηρόπουλος έχει δίκιο: υπάρχουν χώρες όπου ομόφυλα ζευγάρια ανδρών μπορούν, πάντα με άδεια δικαστηρίου, να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετ… μέσω τρίτου ατόμου, λέει ο Σωτηρόπουλος, αποφεύγοντας όπως βλέπετε να μιλήσει για «γυναίκα» και «μητέρα». (Θα άξιζε να σχολιαστεί αυτό, αλλά ας το προσπεράσουμε σήμερα). Στην Ελλάδα η δυνατότητα αυτή δεν αναγνωρίζεται,  αλλά υπάρχει νόμος, και όχι πρόσφατος,  που διέπει το θέμα της παρένθετης μητρότητας, ήδη  από το 2002. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα σε μια γυναίκα να υποβάλει αίτηση για χρήση παρένθετης μητέρας που θα κυοφορήσει τα δικά της ωάρια (δείτε εδώ τη σχετική ανάλυση).

Ο ελληνικός νόμος (και πολλοί άλλοι ανάλογοι) δεν επιτρέπουν την αμοιβή της παρένθετης μητέρας, αλλά μόνο την πληρωμή εύλογων εξόδων. Υποτίθεται πως η παρένθετη μητέρα κινείται από αλτρουισμό, πράγμα που μπορεί να αληθεύει σε πολλές περιπτώσεις, όταν ας πούμε είναι φίλη ή και συγγενής της ενδιαφερόμενης γυναίκας (σε μια περίπτωση, μητέρα κυοφόρησε για την κόρη της). Ωστόσο, να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, στη μεγάλη πλειονότητα των  περιπτώσεων υποκρύπτεται συναλλαγή -δύσκολα μπορούμε να πιστέψουμε, ας πούμε, ότι οι Γεωργιανές στα Χανιά επέδειξαν αλτρουισμό και φιλία απέναντι σε άγνωστές τους Ελληνίδες. (Για τη διεθνή διάσταση της σχετικής βιομηχανίας αλτρουισμού βρήκα διαφωτιστικό ένα άρθρο στη  Ναυτεμπορική).

Διαβάζω σε δημοσίευση από κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τις δηλώσεις ιατρού:

Υπάρχει μια έντονη απορία που πλανάται στον κόσμο: Τι ωθεί μια γυναίκα να γίνει παρένθετη μητέρα εφόσον ο νόμος αποκλείει αυστηρά οποιοδήποτε οικονομικό αντάλλαγμα;

«Αλτρουιστικοί καθαρά λόγοι. Η γυναίκα που αποφασίζει να γεννήσει το παιδί μιας άλλης γυναίκας, η οποία έχει ή είχε σοβαρό πρόβλημα υγείας, συμπάσχει μαζί της και θέλει να τη βοηθήσει. Εξάλλου οι παρένθετες συνήθως έχουν τεκνοποιήσει οι ίδιες, οπότε γνωρίζουν τα προβλήματα της σύλληψης και της γέννας ενός παιδιού και προσπαθούν απλά να βοηθήσουν έναν συνάνθρωπό τους».

Ζούμε φαίνεται στον Παράδεισο, στον καλύτερο κόσμο, όπου δεν υπάρχει κακία, αδικία και εκμετάλλευση, μόνο φιλία και αλτρουισμός.

Πείτε με κακό άνθρωπο, αλλά πιο πειστικό βρίσκω το άρθρο της Άντας Ψαρρά στην  Εφημερίδα των Συντακτών, απ’ όπου παραθέτω εκτενή αποσπάσματα -και με αυτά θα τελειώσω: