Αυτό είναι το πρόγραμμα του δωδέκατου ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!

Δώδεκα χρόνια μετά από μια απόφαση που πάρθηκε τυχαία και… εντελώς ξαφνικά, το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, το πιο αγαπημένο «τέκνο» (μου) που προέκυψε αμέσως μετά τη δημιουργία του freecinema.gr, εξελίσσεται ως ένας κανονικός κινηματογραφικός θεσμός της πόλης των Αθηνών, εστιάζοντας όλο και περισσότερο στο παρελθόν της 7^ης Τέχνης, με ταινίες που μετρούν (συνήθως) πολυετή απουσία από τη μεγάλη οθόνη.

Το φετινό αφιέρωμα φέρει τον τίτλο «100 ΧΡΟΝΙΑ WARNER BROS.» και, προφανώς, σχετίζεται με τον επετειακό εορτασμό του ομώνυμου χολιγουντιανού studio. Μετά την πανελλήνια πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «100 Years of Warner Bros.», το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο πρόσφατο Φεστιβάλ των Καννών, ακολουθεί ένα επταήμερο προβολών με φιλμ που έχω επιλέξει, από τα ‘40s έως και τα ‘70s, τηρώντας τον σκοπό της διοργάνωσης, να λειτουργεί ως ένα είδος «κινηματογραφικού σχολείου» που φέρνει τους θεατές τού σήμερα κοντά στην κατανόηση της αφηγηματικής γλώσσας και της εξέλιξης του σινεμά των ειδών.

Το γεγονός ότι το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ συνεχίζει (δίχως σταματημό, ακόμη και στην περίοδο της πανδημίας!) οφείλεται: α) στους χιλιάδες θεατές που μέχρι σήμερα μοιράστηκαν μαζί μου τις ταινίες που προγραμμάτισα, β) στη βοήθεια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που από την πρώτη μέρα αγκάλιασε αυτό το προσωπικό μου εγχείρημα με εκτίμηση, γ) τα τελευταία επτά χρόνια στη φιλοξενία του εξαρχειώτικου σινέ Ριβιέρα στο οποίο «μεγάλωσα» ως θεατής και δ) στην εταιρεία Βίκος που εδώ και πέντε έτη στηρίζει ουσιαστικά. Από τις 12 έως και τις 19 Ιουλίου κάνουμε ξανά το σινεμά μια μεγάλη γιορτή. Στις αληθινές του διαστάσεις!

Ακολουθούν τα πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τους δεκατρείς κινηματογραφικούς τίτλους και το special bonus ντοκιμαντέρ του δωδέκατου προγράμματος, με κλασικά ή παραγνωρισμένα φιλμ του παρελθόντος που σπανιότατα είχες την ευκαιρία να δεις στη μεγάλη οθόνη, ακόμη και από celluloid κόπιες! Για οκτώ αξέχαστες νύχτες στο σινέ Ριβιέρα (Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια), παραδοσιακά πια.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

ΤΕΤΑΡΤΗ 12 ΙΟΥΛΙΟΥ

100 ΧΡΟΝΙΑ WARNER BROS. / 100 YEARS OF WARNER BROS. (2023) 232’ (21:00)
της Λέσλι Άιγουερκς

Από την επιχειρηματική ιδέα των αδελφών Γουόρνερ ν’ ασχοληθούν με το σινεμά, ξεκινώντας ως αιθουσάρχες και συνδυάζοντας την παραγωγή ταινιών σταδιακά, πρωτοπορώντας κι αναγκάζοντας ολόκληρη τη βιομηχανία του θεάματος να πατήσει restart με την έλευση του ήχου στα 1927, μέχρι την digital age του σήμερα, ένα επικής διάρκειας θεματικό ντοκιμαντέρ, χωρισμένο σε τέσσερις ενότητες, με τη συμμετοχή ονομάτων τεράστιας φήμης από το Χόλιγουντ, όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Κλιντ Ίστγουντ, ο Κρίστοφερ Νόλαν, ο Τιμ Μπέρτον κ.ά. (Είσοδος μόνο με προσκλήσεις.)

ΠΕΜΠΤΗ 13 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΜΥΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΓΙΑΚΟΥΖΑ / THE YAKUZA (1974) 112’ (20:45)
του Σίντνεϊ Πόλακ

Αποσυρμένος από την ενεργό δράση, ο ντετέκτιβ Χάρι Κίλμερ δέχεται να βοηθήσει έναν παλιό του φίλο και ταξιδεύει μετά από πολλά χρόνια ώς το Τόκυο, με σκοπό να σχεδιάσει την απόδραση της κόρης τού δεύτερου, η οποία έχει πέσει θύμα απαγωγής από συμμορία γκάνγκστερ της Γιάκουζα. Το φιλμ που ήθελε να σκηνοθετήσει μετά τους «Κακόφημους Δρόμους» ο Μάρτιν Σκορσέζε, παραγνωρισμένο στην εποχή του, αν και έφερε την υπογραφή των σεναριογράφων Πολ Σρέιντερ («Ο Ταξιτζής») και Ρόμπερτ Τάουν («Chinatown»), απέκτησε cult status στο πέρασμα του χρόνου. Οι λάτρεις του Κουέντιν Ταραντίνο και του «Kill Bill» θα καταλάβουν καλύτερα το γιατί…

Ο ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΚΑΛΛΑΓΚΑΝ / DIRTY HARRY (1971) 102′ (23:00)
του Ντον Σίγκελ

Ψυχοπαθής serial killer που τρομοκρατεί το Σαν Φρανσίσκο, γίνεται ο στόχος του «Dirty» Χάρι Κάλαχαν, ενός ανορθόδοξου και αρκετά βίαιου αστυνομικού επιθεωρητή με σήμα κατατεθέν το .44 Magnum του. Με σενάριο εμπνευσμένο από τη διαβόητη υπόθεση του Zodiac Killer, το πρώτο φιλμ της κινηματογραφικής σειράς των «Dirty Harry» γνώρισε τεράστια εισπρακτική επιτυχία, έθεσε νέους κανόνες για τη χολιγουντιανή αστυνομική περιπέτεια και μετέτρεψε τον Κλιντ Ίστγουντ σε superstar του συγκεκριμένου είδους. Ακολούθησαν ακόμη τέσσερις φιλμικές συνέχειες, έως το 1988.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΛΙΑ ΔΑΝΤΕΛΑ / ARSENIC AND OLD LACE (1944) 118′ (20:45)
του Φρανκ Κάπρα

Ο Μόρτιμερ Μπρούστερ παντρεύεται το αγαπημένο του κορίτσι της διπλανής πόρτας και μοιράζεται αμέσως τα ευχάριστα νέα με τις δύο εκκεντρικές θείες που τον μεγάλωσαν, για ν’ ανακαλύψει… το πτώμα ενός ηλικιωμένου άνδρα στην οικία τους! Ώρα να μάθει τι εστί… «αγαθοεργία» για εκείνες. Τεράστια εμπορική επιτυχία, το ομώνυμο θεατρικό έργο του Τζόζεφ Κέσελρινγκ δεν θα ξέφευγε από τα χέρια του Χόλιγουντ, έχοντας την τύχη να σκηνοθετηθεί από τον κορυφαίο Φρανκ Κάπρα, ο οποίος μας χαρίζει μία από τις απολαυστικότερες μαύρες κωμωδίες στην ιστορία του σινεμά. Ο Κάρι Γκραντ παραδίδει μαθήματα κωμικού timing, έστω κι αν ο ίδιος… μισούσε αυτή την «υπερβολική» ερμηνεία του!

Η ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ / THE SEARCHERS (1956) 119′ (23:00)
του Τζον Φορντ

Βετεράνος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου αφιερώνει χρόνια από τη ζωή του αναζητώντας τα ίχνη μιας ανιψιάς του που έπεσε θύμα απαγωγής από Ινδιάνους Κομάντσι, οι οποίοι έσφαξαν τους δικούς της σε φάρμα του Τέξας. Το κορυφαίο γουέστερν στην ιστορία του κινηματογράφου και έργο τεράστιας επίδρασης για πλήθος σκηνοθετών συγκαταλέγεται στις περισσότερες λίστες ταινιών (και μάλιστα στην πρώτη δεκάδα) που σημάδεψαν το σινεμά. Ο Τζον Γουέιν θεωρούσε πως ο χαρακτήρας που υποδύεται στο φιλμ ήταν ο καλύτερος ρόλος της κινηματογραφικής του καριέρας.

ΣΑΒΒΑΤΟ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ / ALL THE PRESIDENT’S MEN (1976) 138′ (20:45)
του Άλαν Τζ. Πακούλα

Δύο ερευνητικοί ρεπόρτερ της εφημερίδας The Washington Post φέρνουν στο φως την υπόθεση υποκλοπών που έμελλε να γίνει διάσημη ανά τον κόσμο ως σκάνδαλο Watergate, το οποίο ακολούθως «έριξε» από την προεδρία τον Ρίτσαρντ Νίξον. Υποδειγματικό πολιτικό θρίλερ, με σοβαρή καλλιτεχνική και εμπορική καταξίωση, προτάθηκε για οκτώ Όσκαρ και τιμήθηκε με τα βραβεία δεύτερου ανδρικού ρόλου (Τζέισον Ρόμπαρντς), διασκευασμένου σεναρίου, σκηνογραφίας και ήχου (οποία ειρωνεία!). Οι πρωταγωνιστές Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Ντάστιν Χόφμαν πέρασαν ολόκληρες εβδομάδες στα γραφεία της εφημερίδας για να «μπουν» στο πετσί των δημοσιογραφικών ρόλων τους.

ΣΚΥΛΙΣΙΑ ΜΕΡΑ / DOG DAY AFTERNOON (1975) 125′ (23:15)
του Σίντνεϊ Λουμέτ

Το καλοκαίρι του 1972, τρεις ερασιτέχνες αποφασίζουν να στραφούν στην παρανομία για να δουν καλύτερη μέρα στη ζωή τους κι επιχειρούν να ληστέψουν μια τράπεζα στο Μπρούκλιν. Εννοείται πως τα πάντα θα πάνε στραβά. Βασισμένος σε ένα πραγματικό περιστατικό, ο Σίντνεϊ Λουμέτ έβαλε τους ηθοποιούς του να κάνουν πρόβες για τρεις εβδομάδες αυτοσχεδιάζοντας στους διαλόγους τους, διαμορφώνοντας έτσι το τελικό (και βραβευμένο με Όσκαρ) σενάριο αυτού του θρυλικού φιλμ. Ο Αλ Πατσίνο, εξουθενωμένος από τα γυρίσματα του «Ο Νονός ΙΙ», δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας ακολουθώντας τους κανόνες της method acting. Προτάθηκε για έξι Όσκαρ.

ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΘΥΕΛΛΑ ΣΕ ΜΗΤΡΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑ / MILDRED PIERCE (1945) 111′ (20:45)
του Μάικλ Κερτίζ

Σκληρά εργαζόμενη και διαζευγμένη μητέρα κάνει τα πάντα για να μεγαλώσει σωστά τα παιδιά της, όμως αντιμετωπίζει διαρκώς προβλήματα με τη μεγάλη και εντελώς κακομαθημένη κόρη της που αισθάνεται ντροπή για το κοινωνικό status της μάνας της. Ένα αριστουργηματικό μείγμα κλασικών μοτίβων του μελοδράματος και χαρακτηριστικών τού φιλμ νουάρ από τον σκηνοθέτη της «Casablanca», με μνημειώδη ερμηνεία από την Τζόαν Κρόφορντ (Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου), η οποία ταίριαξε «γάντι» στον χαρακτήρα της Μίλντρεντ Πιρς, καθώς αυτός περιλάμβανε πολλά στοιχεία από το προσωπικό της παρελθόν. H επιτυχία του στο box-office ήταν τόσο μεγάλη που έβγαλε για το studio πάνω από τα μισά έσοδα ολόκληρου του έτους! Προτάθηκε για έξι Όσκαρ σε σημαντικότατες κατηγορίες.

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ / THE LETTER (1940) 95′ (23:00)
του Γουίλιαμ Γουάιλερ

Μια γυναίκα πυροβολεί με μένος και σκοτώνει εν ψυχρώ έναν άνδρα. Είναι η σύζυγος του διαχειριστή μιας φυτείας καουτσούκ στην αποικία της Βρετανικής Μαλάγια και το θύμα, κατά τα λεγόμενα της κατηγορούμενης, επιχείρησε να την ατιμάσει. Ήταν όντως αυτοάμυνα και τι ρόλο μπορεί να παίξει στο δικαστήριο ένα γράμμα εκείνης που φέρεται να έχει στην κατοχή της η χήρα εκείνου; Επτά οσκαρικές υποψηφιότητες για ένα από τα διασημότερα φιλμ του σπουδαίου Γουίλιαμ Γουάιλερ, με μάθημα υποκριτικής από τη θρυλική Μπέτι Ντέιβις και άπειρες σκηνές ανθολογίας.

ΔΕΥΤΕΡΑ 17 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΠΥΡΕΤΟΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ / SPLENDOR IN THE GRASS (1961) 124’ (20:45)
του Ελία Καζάν

Το ευαίσθητο κορίτσι από το Κάνσας που ερωτεύεται το «λάθος» αγόρι από τη μεγάλη οικογένεια, για να ραγίσει την καρδιά της και να φτάσει μέχρι την τρέλα. Ένα τυπικό, χολιγουντιανό date movie που στα χέρια του Ελία Καζάν μετατράπηκε σε διχαστικό, οπερετικό δράμα για την καταπίεση της νεολαίας και τις σεξουαλικές νευρώσεις. Υπέροχο Technicolor, εντυπωσιακά δυνατή ερμηνεία από την 22χρονη τότε Νάταλι Γουντ, ντεμπούτο στη μεγάλη οθόνη για τον 23χρονο Γουόρεν Μπέιτι και Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου για τον Γουίλιαμ Ιντζ. Επίσης, η πρώτη στουντιακή παραγωγή στην ιστορία που τόλμησε να δείξει το «γαλλικό φιλί» (με γλώσσα) στο σινεμά! (Προβολή κόπιας celluloid φιλμ.)

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ ΧΩΡΙΣ ΑΙΤΙΑ / REBEL WITHOUT A CAUSE (1955) 111′ (23:00)
του Νίκολας Ρέι

Ένας επαναστατημένος teenager προσπαθεί να εγκλιματιστεί και ν’ αποκτήσει φίλους σε μια καινούργια πόλη, κουβαλώντας πίσω του αρκετά ψυχολογικά προβλήματα από το παρελθόν. Έργο κοινωνικής κριτικής για την παρακμάζουσα πορεία της νεολαίας στα μέσα της δεκαετίας του ’50, την ανικανότητα της γονικής καθοδήγησης και το διαρκώς διογκούμενο χάσμα των γενεών. Πρώτη φίρμα το αιώνιο poster boy Τζέιμς Ντιν, ο οποίος δεν πρόλαβε να δει το φιλμ ολοκληρωμένο, καθώς αυτό έκανε πρεμιέρα έναν μήνα μετά το θανατηφόρο τροχαίο του. Αποτέλεσε μία από τις πρώτες CinemaScope παραγωγές της Warner, γνώρισε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία και προτάθηκε για τρία Όσκαρ.

ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΛΙΟΥ

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗΝ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ; / WHO‘S AFRAID OF VIRGINIA WOOLF? (1966) 131′ (20:45)
του Μάικ Νίκολς

Καλώς ορίσατε στην οικία του Τζορτζ και της Μάρθα, ενός καθηγητή κολεγίου και της συζύγου του. Με τη βοήθεια του αλκοόλ, η πικρία θα ξεχειλίσει σε ολόκληρη τη βραδιά, οδηγώντας τους καλεσμένους (τους) σε εκρήξεις συναισθηματικού πόνου και αλύτρωτες εκπλήξεις. Το διάσημο θεατρικό έργο του Έντουαρντ Άλμπι γίνεται το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Μάικ Νίκολς στο σινεμά και σαρώνει την Αμερική, έχοντας προκαλέσει πονοκέφαλο στη λογοκρισία που το χαρακτήρισε ακατάλληλο από 18 ετών. Προτάθηκε για δεκατρία Όσκαρ και τιμήθηκε με τα βραβεία πρώτου γυναικείου ρόλου (Ελίζαμπεθ Τέιλορ), δεύτερου γυναικείου ρόλου (Σάντι Ντένις), φωτογραφίας, σκηνογραφίας και κοστουμιών.

Ο ΒΡΟΧΟΣ / ROPE (1948) 80′ (23:15)
του Άλφρεντ Χίτσκοκ

Για να αποδείξουν τις ακραίες θεωρίες ανωτερότητάς τους, δύο άνδρες οργανώνουν το «τέλειο έγκλημα», στραγγαλίζουν έναν πρώην συμμαθητή τους και κρύβουν το πτώμα του σ’ ένα μπαούλο το οποίο χρησιμοποιούν αντί μπουφέ, λίγο πριν υποδεχθούν τους καλεσμένους τους για ένα κοκτέιλ πάρτι, σ’ ένα ρετιρέ του Μανχάταν. Εμπνευσμένος από ένα αληθινό συμβάν, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ «πειραματίζεται» για πρώτη φορά με το Technicolor και ξεπερνά κάθε τεχνικό εμπόδιο του μοντάζ, δημιουργώντας την πρώτη ταινία – «μονοπλάνο», σ’ ένα πλαίσιο δράσης που εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο!

ΤΕΤΑΡΤΗ 19 ΙΟΥΛΙΟΥ

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ / THE TOWERING INFERNO (1974) 165′ (21:00)
του Τζον Γκίλερμιν

Τη βραδιά των εγκαινίων του, ένας κολοσσιαίος ουρανοξύστης πιάνει φωτιά στο Σαν Φρανσίσκο, παγιδεύοντας κάθε επίσημο καλεσμένο στον τελευταίο όροφό του. Η κορωνίδα του είδους των ταινιών καταστροφής που έσπαγαν ταμεία στη δεκαετία του ’70, με ένα εντυπωσιακά πολυπληθές καστ πρωταγωνιστών (Πολ Νιούμαν, Στιβ ΜακΚουίν, Γουίλιαμ Χόλντεν και Φέι Ντάναγουεϊ φιγουράρουν πρώτοι στη μαρκίζα). Έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του 1974, προτάθηκε για οκτώ Όσκαρ και τιμήθηκε σε τρεις κατηγορίες (μοντάζ, φωτογραφίας και τραγουδιού). Δεν τα φτιάχνουν έτσι, πια!