Fabrice Caro, Η πρόποση, μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, Ίκαρος, Αθήνα 2023.
Το μήνυμα που όλοι κάποτε περιμέναμε και είτε ήρθε και μας άνοιξε -έστω πρόσκαιρα- την πόρτα του παραδείσου, είτε δεν ήρθε ποτέ και μας καταβρόχθισε η απουσία του σαν κινούμενη άμμος· αργά και βασανιστικά στον σκοτεινό βυθό της απογοήτευσης.
Ο Fabrice Caro αναλύει εις βάθος, όπως κανείς άλλος, ετούτη την κατάσταση και μ’ έναν τρόπο που μόνο αυτός θα μπορούσε να το αποδώσει εύστοχα: το γέλιο. Γιατί, ναι, Η pρόποση σου προκαλεί πολύ γέλιο, απρόβλεπτα και επαναλαμβανόμενα, σε αυτόν τον ξέφρενο ρυθμό αφήγησης που διατηρεί από την αρχή μέχρι το τέλος.
Όλοι έχουμε νιώσει σαν τον Αντριάν κάποια στιγμή. Έχουμε στείλει διστακτικά ένα «αθώο» μήνυμα, περιμένοντας διακαώς ο παραλήπτης να απαντήσει έστω ένα γράμμα, έστω κάτι που να δείχνει ότι νοιάστηκε λίγο για εμάς, έκλεψε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του και μας αφιέρωσε λίγες γραπτές λέξεις σε μια μικροσκοπική οθόνη. Στην εποχή της υψηλής τεχνολογίας, έχουμε όλοι βιώσει κάτι παρόμοιο.
Ο Αντριάν, λοιπόν, βρίσκεται στο σπίτι των γονιών του σε ένα δείπνο όπως όλα τα προηγούμενα. Μόνο που τριάντα οχτώ μέρες πριν, η Σόνια τον παράτησε κι εκείνος ακόμα βρίσκεται στο στάδιο του χωρισμού. Ο μελλοντικός γαμπρός του, του ζητά να κάνει κάτι που στον Αντριάν φαντάζει βουνό: μια πρόποση στον γάμο της αδερφής του. «Ξέρεις, η αδελφή σου θα χαιρόταν πολύ αν έκανες μια πρόποση τη μέρα της τελετής», του λέει ο Λιντό κι από εκεί αρχίζει η μεγάλη εσωτερική πάλη του Αντριάν με όσα τον βασανίζουν τον τελευταίο καιρό και με όσα τον βασάνιζαν ανέκαθεν.
Συν τοις άλλοις, η αδερφή του Σοφί, δεν έχει μάθει ακόμα πως δεν του αρέσει η πιπεριά και ποτέ δεν τόλμησε να τις ομολογήσει πως δεν του αρέσουν οι εγκυκλοπαίδειες που εκείνη του έφερνε δώρο σε κάθε του γενέθλια. Οι συνειρμοί του Αντριάν γυρίζουν γύρω από την Σόνια και τον έρωτά τους και γύρω από το μήνυμα που ο ίδιος της έστειλε στις 5:24 το απόγευμα και διαβάστηκε στις 5:56.
Ο κόσμος του, σαν παραληρηματικό καρδιογράφημα, γκρεμίζεται και αναγεννιέται από τη μια στιγμή στην άλλη, μέσα από σενάρια κυρίως φανταστικά που δημιουργούνται στο κεφάλι του. Κι αυτό το τυπικό και καθόλου πρωτότυπο γεύμα που αναγκάζεται να υποστεί κι εκείνη η πρόποση που θα χαρεί πολύ η αδερφή του να την κάνει και η Σόνια που δεν απαντάει στο μήνυμά του και σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί ο ηλίθιος Σεμπαστιάν που αναρωτιέται αν του δάνεισε το βινύλιο Sticky fingers, ενώ ο Αντριάν δεν έχει καν πικ απ και σιχαίνεται τους Stones.
Όλα αυτά κι άλλα πολλά, συγκροτούν ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα που θα διαβάσετε.
Ο Caro γράφει όπως τρέχει ο λογισμός μας, όταν η μαυρισμένη ψυχή ψάχνει μια μικρή ρωγμή στον τοίχο για να πάρει λίγο αέρα – και να δει λίγο φως. Η πρόποση είναι από εκείνα τα μυθιστορήματα που δεν σε αφήνουν να τα αφήσεις, που οι λέξεις και οι προτάσεις άλλοτε λειτουργούν σαν γαργαλητό, άλλοτε σαν χαστούκι δυνατό και συνάμα τρυφερό στο πρόσωπο κι άλλοτε σαν κρεμμύδι που φέρνει στα μάτια σου δάκρυα χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία ούτε αφορμή· κι όμως με πολλές από αυτές ταυτόχρονα.
Η αριστοτεχνική μετάφραση της Χαράς Σκιαδέλλη, αποδίδει στα ελληνικά ένα εξαιρετικό έργο, έναν φρενήρη μονόλογο γεμάτο σφυγμό και ζωή όπως γράφτηκε στην πρωτότυπη γλώσσα του. Οι Εκδόσεις Ίκαρος συνεχίζουν το αξιοσημείωτο έργο τους στην μεταφορά σημαντικότατων βιβλίων στην γλώσσα μας από σύγχρονους πολλά υποσχόμενους –και πολλούς ήδη καταξιωμένους– συγγραφείς.
Με τρελό ρυθμό, γλαφυρότητα, άφθονο χιούμορ, διεισδυτικότητα και διορατικότητα, ο Fabrice Caro μας χαρίζει ένα από τα πιο απολαυστικά αναγνώσματα των τελευταίων ετών.
Αντιγράφω, για το τέλος, από το βιβλίο:
Κι ύστερα, ξέρεις, δεν πειράζει να σπας τα μούτρα σου, θα τα σπάσεις κι άλλη φορά, και μάλιστα συχνά, πίστεψέ με, διότι η ζωή είναι ένα κόκκινο ποδήλατο χωρίς βοηθητικά ροδάκια. Θα φας μπόλικο χώμα, μέχρι να βαρυστομαχιάσεις, καλύτερα να συνηθίσεις τη γεύση του από νωρίς γιατί σύντομα θα καταπιείς ολόκληρη τη Σαχάρα.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Ζωγραφική: Joanna Concejo. Δείτε τα περιεχόμενα του όγδοου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
