[Για το κίνημα κατά της Συνθήκης του Χάρτη Ενέργειας ΕΔΩ]
Καίτη Μυλωνά και Κώστας Φωτεινάκης: «Μια αντιπεριβαλλοντική Συνθήκη που πρέπει να καταργηθεί» | Συνέντευξη στην ΕΠΟΧΗ στον Παύλο Κλαυδιανό [ΕΔΩ]
Συζητάμε για τον Χάρτη Ενέργειας και την καμπάνια για την κατάργησή του με τους εκπροσώπους των Φίλων της Φύσης Καίτη Μυλωνά και Κώστα Φωτεινάκη. Πρόκειται για μια Συνθήκη, η οποία παρέχει προστασία στις εταιρείες στον κλάδο της ενέργειας, επιτρέποντάς τους να μηνύσουν τις κυβερνήσεις για πολιτικές που ισχυρίζονται ότι επηρεάζουν τις επενδύσεις τους. Ήδη εννιά χώρες έχουν αποχωρήσει και απαιτούνται 15 χώρες, ώστε να χάσει την ισχύ της η Συνθήκη, μία συνθήκη που όπως όλες οι αντίστοιχές της ρυθμίζει τα πάντα. Όπως σημειώνουν οι συνομιλητές μας: «είναι καθολικές διευθετήσεις ζητημάτων που αφορούν τη ζωή μας»
Οι «Φίλοι της Φύσης» ετοιμάζουν καμπάνια για την κατάργηση της «Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας»/Energy Charter Treaty – ECT . Τι σχεδιάζετε;
Κώστας Φωτεινάκης: Δεν ασχολούμαστε για πρώτη φορά με το θέμα του Χάρτη Ενέργειας. Οι παρεμβάσεις μας για να ενημερωθεί η κοινή γνώμη, τα κόμματα, οι οργανώσεις, οι πολίτες είναι πολλές, επικεντρώνουμε όμως τώρα σε δυο πρωτοβουλίες που έχουν ξεκινήσει από την Ευρώπη και τις οποίες έχουμε προσυπογράψει και υλοποιήσει. Το 2019, 278 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατέθεσαν πρόταση να αποχωρήσουν, προοδευτικά, οι χώρες από τον Χάρτη. Το 2021, στο πλαίσιο της ετήσιας Συνόδου του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, 402 οργανώσεις, μεταξύ αυτών και οι “Φίλοι της Φύσης”, προσυπέγραψαν ψήφισμα που έλεγε ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για κλιματική αλλαγή και να υπάρχει αυτός ο Χάρτης όπου δεσμεύονται κράτη, οργανώσεις κ.ά. Οι χώρες, προφανώς και η Ελλάδα, πρέπει να αποχωρήσουν.
Να πούμε, όμως, λίγο περισσότερα για τον Χάρτη Ενέργειας.
Κ.Φ.: Πιο αναλυτικά θα αναφερθεί σ’ αυτό η Καίτη που είναι εκπρόσωπος μας στο S2B (Seattle to Brussels). Θα επιδιώξουμε να ενημερωθεί η κοινή γνώμη αλλά και οι κυβερνήσεις. Σε πρώτη φάση θα σταλεί επιστολή για αποχώρηση σε όλες τις κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ. Όσον αφορά την Ελλάδα, στα Υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος. Στη συνέχεια θα ξεκινήσει μια καμπάνια ενημέρωσης μη κυβερνητικών οργανώσεων και πολιτών. Φυσικά και των κομμάτων πολύ περισσότερο ενόψει εκλογών. Οι “ΦτΦ” θα τα καλέσουν να τοποθετηθούν, όπως και για άλλα θέματα, σχετικά με τον Χάρτη. Άλλα θέματα; Να προσυπογράψουν την κατάργηση των πυρηνικών όπλων!
Καίτη Μυλωνά: Ο Χάρτης Ενέργειας είναι Συνθήκη που υπογράφτηκε από 53 χώρες το 1994 και τέθηκε σε εφαρμογή το 1998. Συμπεριλαμβάνεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως οντότητα ξεχωριστή, αλλά και κάθε χώρα μέλος της. Προστατεύει, ουσιαστικά, τις εταιρείες της ενεργειακής βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, μέσω ενός συστήματος διαιτητικών δικαστηρίων, από οποιαδήποτε ενέργεια στρέφεται εναντίον τους. Από εδώ πήραν την ιδέα και οι Συνθήκες Ελεύθερου Εμπορίου και το ενέταξαν στα κείμενά τους. Αυτό επιτρέπει στις πολυεθνικές εταιρείες να μηνύουν κυβερνήσεις για πολιτικές τους που επηρεάζουν τις επενδύσεις στην ενέργεια, που βάζουν εμπόδια στην κερδοφορία τους. Θεωρούμε, όπως και το S2B, που είναι ένα πανευρωπαϊκό κίνημα, ότι αυτή η Συνθήκη πρέπει να καταργηθεί. Ένα από τα θέματα που μπορούν να μηνύουν είναι ακόμη και αν μια κυβέρνηση εγκαθιστά ΑΠΕ, αν αυτές έρχονται σε αντίθεση με τα οικονομικά τους συμφέροντα! Να πούμε εδώ ότι η πολιτική της ΕΕ είναι εντελώς αντιφατική. Αφενός υποστηρίζει ή υποστήριζε τον ΧΕ, αφετέρου έχει την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) που προωθεί τις ΑΠΕ. Το 2022, στις 24/11 εκδόθηκε ένα ψήφισμα, ύστερα από πολύ μεγάλη συζήτηση, από το Ευρωκοινοβούλιο εναντίον της Συνθήκης. Κατέληγε σε παρότρυνση, και αίτημα, η Κομισιόν να αποχωρήσει από τη Συνθήκη. Μέχρι στιγμής έχουν αποφασίσει την απόσυρσή τους εννέα κράτη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Σλοβενία κ.ά. Την ιδρυτική συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας δεν την υπέγραψε, να σημειωθεί, η Ρωσία.
Τώρα επιδιώκεται να προκύψει πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ;
Κ.Μ.: Ακριβώς. Απαιτούνται δεκαπέντε χώρες και τώρα είναι μόνο εννιά. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό και η δική μας κυβέρνηση, και εφόσον βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και τα δυο μεγάλα κόμματα, πρωτίστως, αλλά και γενικότερα όλα τα κόμματα να τοποθετηθούν εάν θα αποχωρήσουν ή όχι.
Να πούμε λίγο περισσότερα για το κίνημα S2B;
Κ.Μ.: Είναι μια συνέχεια, θα λέγαμε, του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος που ξεκίνησε στο Σιάτλ. Κοινωνικό και περιβαλλοντικό δίκτυο που ασχολείται και με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου που συνάπτει κυρίως η ΕΕ με άλλες χώρες. Αυτές οι Συμφωνίες είναι σημαντικές, διότι ρυθμίζουν τα πάντα, όχι μόνο τους όρους εμπορίου: εργασιακά ζητήματα, τι μπορούμε και πώς να παράγουμε κτλ. Είναι καθολικές διευθετήσεις ζητημάτων που αφορούν τη ζωή μας. Οι ΦτΦ είναι εκπρόσωπος του S2B στην Ελλάδα και έχω την τιμή να είμαι η εκπρόσωπός τους στο Δίκτυο αυτό.
Κ.Φ.: Ανεξάρτητα με το ποια κυβέρνηση θα έχουμε μετά τις εκλογές, εάν η Ελλάδα θέλει να είναι συνεπής με τις διάφορες τοποθετήσεις της για την κλιματική αλλαγή, ειδικά για τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις μας, είναι πολύ πιο εύκολο, σε σύγκριση με άλλα ζητήματα, να αποχωρήσει. Και τούτο, γιατί ήδη το έχουν κάνει μεγάλες χώρες. Υπάρχει δεδικασμένο. Και το Ευρωκοινοβούλιο έχει πάρει σχετική απόφαση για την αποχώρηση από το χάρτη ενέργειας.
Ίσως το κάνει ευκολότερο, το ότι εδώ δεν υπάρχει παραγωγή ορυκτών καυσίμων, αλλά μόνο αρχικές συμφωνίες.
Κ.Φ.: Γενικότερα, το γνωρίζουμε, δεν υπάρχει περίπτωση να ληφθεί μια παρόμοια απόφαση χωρίς συγκρούσεις. Υπάρχουν συμφέροντα. Όμως, εμείς πρέπει να πούμε ότι καλές είναι οι διακηρύξεις και οι υπογραφές, όπως το 2015 να μειώσουμε τους ρύπους, τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, εδώ όμως έχουμε κάτι πολύ συγκεκριμένο: θα προχωρήσει η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση προκύψει μετά τις εκλογές σε εξορύξεις υδρογοναναθράκων; Δεν έχει προχωρήσει η εξόρυξη ακόμη, πρέπει να προλάβουμε. Η καμπάνια, λοιπόν, που ξεκινάμε για την απόσυρση από τον Χάρτη θα συμβάλλει και σ’ αυτό. Για τις εξορύξεις ήδη αναπτύσσεται ένα κίνημα, που έχει την υποστήριξη και των ΦτΦ. Πριν δύο εβδομάδες έγινε μια μεγάλη εκδήλωση στο Ηράκλειο Κρήτης, να μην προχωρήσουν οι εξορύξεις στην ελληνική τάφρο.
Κ.Μ.: Να αναφέρουμε, επίσης, ότι η οργάνωση του ΟΗΕ που ασχολείται με την κλιματική αλλαγή, η IPCC, θεωρεί ότι “η Συνθήκη είναι σοβαρό εμπόδιο για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής”. Είναι εξάλλου αντίθετη και με τους 17 στόχους του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στο δε ψήφισμα του Ε/Κ σημειώνεται ότι: “η μεταρρυθμισμένη Συνθήκη για τον ΧΕ δεν ευθυγραμμίζεται με τη Συμφωνία του Παρισιού ή τον Νόμο της ΕΕ για το κλίμα”. Με κείμενό της η Κομισιόν αναφέρεται, επίσης, στο τι σκοπεύει να κάνει με την εξής φράση: “μετά την αποχώρηση αυτών των εννέα χωρών, η αποχώρηση της ΕΕ συνολικά είναι αναπόφευκτη”. Και το Υπόμνημα των Ευρωπαίων Οικονομολόγων για το 2023 επίσης σημειώνει “ότι θεωρεί την πράσινη χρηματοδότηση σε εταιρείες ορυκτών καυσίμων λανθασμένη, πράσινο ξέπλυμα”.
Πώς τοποθετούνται οι ελληνικές κυβερνήσεις;
Κ.Φ.: Η νυν κυβέρνηση δεν λέει τίποτε. Αλλά και η προηγούμενη δεν είχε τοποθετηθεί. Ούτε και τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν ως αντιπολίτευση. Έχουμε απευθύνει σχετικά ερωτήματα στα κόμματα αλλά, προς το παρόν, δεν απαντήθηκαν.
Σχεδιάζετε το θέμα να γίνει υπόθεση πια οργανώσεων και πολιτών, να υπάρξει κάποιο κίνημα;
Κ.Φ.: Γνωρίζουμε ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο. Εμείς, που έχουμε προσυπογράψει σχετικά κείμενα και το 2019 και το 2021, το επιχειρούμε, δεν είναι κάτι εύκολο. Υπάρχει ένας επαρχιωτισμός που νομίζουμε ότι εμείς εδώ είμαστε ο κόσμος και αυτό δυσκολεύει να δούμε ότι είμαστε μικρογραφία του, επηρεαζόμαστε, εξαρτόμαστε από άλλες συνθήκες. Το θεωρώ, λοιπόν, πολύ δύσκολο. Αλλά στη βάση των δυνατοτήτων μας και της αναγνωρισιμότητας που έχουμε αποκτήσει κυρίως τα τελευταία χρόνια θα προσπαθήσουμε, με άλλες οργανώσεις, να εμπλέξουμε περισσότερους πολίτες και οργανώσεις για να ασκήσουν πίεση στα κόμματα και στην κυβέρνηση να αποχωρήσει από το Χάρτη Ενέργειας.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΚΛΑΥΔΙΑΝΟ – ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΟΧΗ – ΕΔΩ.’
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Τις επόμενες ημέρες της συνέντευξης υλοποιήθηκαν όσα δηλώθηκαν:
α) Επιστολή προς τους Υπουργούς Εξωτερικών και Περιβάλλοντος [ΕΔΩ]
β) Επιστολή προς τα κόμματα [ΕΔΩ]
Περισσότερα για το θέμα- Συνθήκη για το Χάρτη Ενέργειας ΕΔΩ
Το άρθρο Καίτη Μυλωνά και Κώστας Φωτεινάκης: «Μια αντιπεριβαλλοντική Συνθήκη που πρέπει να καταργηθεί» | Συνέντευξη στην ΕΠΟΧΗ εμφανίστηκε πρώτα στο Nature Friends.
