Ψευδεπίγραφη η Συμφωνία για το Κλίμα στην COP28
Αντί να χρηματοδοτηθεί η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ο περιορισμός των ορυκτών καυσίμων, χρηματοδοτείται από τις πλούσιες χώρες και τις εταιρείες ένα Ταμείο για αποζημιώσεις των ευάλωτων χωρών, με σκοπό να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις και να περιοριστούν οι αντιδράσεις από τον Παγκόσμιο Νότο και τις οικολογικές οργανώσεις.
Η ετήσια Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα 2023 διεξάγεται σε μια χώρα της οποίας η οικονομία εξαρτάται από την εξαγωγή ορυκτών καυσίμων: τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Πολλές κυβερνήσεις, εκπρόσωποι εταιρειών και πολλές οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών συγκεντρώνονται από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου εκεί. Το γεγονός ότι η COP28 διεγάγεται στο Ντουμπάι, από μόνο του εγείρει το ερώτημα, τι θα συμβεί εκεί, εταιρικό πράσινο ξέπλυμα ή πραγματική δράση για το κλίμα;
Η Σύνοδος Κορυφής COP28 άνοιξε με ελπίδες για έγκαιρη συμφωνία σχετικά με το ταμείο “απωλειών και ζημιών” για το κλίμα, ενώ η προεδρία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην COP28 δημοσίευσε μια πρόταση – την παραμονή της έναρξης της Συνόδου Κορυφής – για την υιοθέτηση από τις χώρες ενός νέου ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές ζημιές, ώστε να προκαταβάλει τους αντιπροσώπους στο να είναι μια από τις πρώτες συμφωνίες που θα συναφθούν στο Ντουμπάι.
Το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο οι εκπρόσωποι των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών επεξεργάστηκαν με επιμέλεια κατά τη διάρκεια πολύμηνων διαπραγματεύσεων φέτος, θα δρομολογήσει ένα Ταμείο για να «βοηθήσει» τα ευάλωτα έθνη να αντιμετωπίσουν το κόστος των ζημιών που προκαλούνται από το κλίμα, όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες και η άνοδος της στάθμης των θαλασσών.
Τι σημαίνει, όμως, αυτό;
Σημαίνει, ότι δεν πειράζει αν οι πλούσιες χώρες και οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ρυπαίνουν από την εξόρυξη και την εκμετάλλευση/καύση των ορυκτών καυσίμων, αφού παράλληλα θα υπάρχουν χρήματα σ’ αυτό το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών (Lost and Damage Fund) – ψίχουλα θα είναι σε σχέση με τα τεράστια κέρδη τους – ώστε οι φτωχές χώρες που θα πλήττονται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, να αποζημιώνονται, λες και ο πλανήτης θα σωθεί με τις αποζημιώσεις, λες και οι ζωές των ανθρώπων και ο πλανήτης και οι καταστροφές στις μικρές αγροτικές μονάδες θα σωθούν.
Όταν η Παγκόσμια Αναπτυξιακή Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τάσσονται υπέρ της πράσινης μετάβασης στην ενέργεια, τότε καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται.
Όταν μάλιστα το Ντουμπάι ηγείται της Διεθνούς Διάσκεψης (COP28) για το Κλίμα και την χρησιμοποιεί για μεγάλα ενεργειακά deals με ορυκτά καύσιμα, η πράσινη μετάβαση έχει πάει περίπατο. Μάλλον για πράσινο ξέπλυμα μου μοιάζει.
Μου θυμίζει την αντίδραση των πολυεθνικών στα αγροχημικά, που όταν υπήρξε αντίδραση από τις οικολογικές οργανώσεις στα φυτοφάρμακα και στα λιπάσματα, ανακάλυψαν και επέβαλαν τα μεταλλαγμένα, χωρίς να απαλλαγούν εντελώς από τα φυτοφάρμακα (γλυφοσάτη).
134 χώρες υπέγραψαν τη Διακήρυξη των Εμιράτων για τη βιώσιμη γεωργία, τα ανθεκτικά επισιτιστικά συστήματα και τη δράση για το κλίμα, αλλά, στους υπογράφοντες περιλαμβάνονται βασικές χώρες παραγωγοί και καταναλωτές, όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Γερμανία, η Ινδονησία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α. Μαζί, όλοι οι υπογράφοντες αντιπροσωπεύουν το 70 τοις εκατό της παγκόσμιας κατανάλωσης τροφίμων και είναι υπεύθυνοι για το 76 τοις εκατό των εκπομπών του συστήματος τροφίμων.
Επίσης, επενδυτές, δηλαδή επενδυτικοί όμιλοι και βιομηχανικοί συνασπισμοί δηλαδή πολυεθνικές εταιρείες «υποστηρίζουν» τις δεσμεύσεις για το Κλίμα χρηματοδοτώντας αυτό το Ταμείο. Μεταξύ αυτών το Ταμείο Bezos Earth Fund, Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που ανακοίνωσε τον συνασπισμό First Movers Coalition for Food, μια ομάδα 28 επιχειρήσεων και οργανισμών που ασχολούνται με τη δέσμευση του άνθρακα στο έδαφος ίδρυσε τη Διεθνή Συμμαχία Βιομηχανίας Εδαφικού Άνθρακα (International Soil Carbon Industry Alliance), το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας που εγκαινίασε τη Συμμαχία Δράσης για το Γαλακτοκομικό Μεθάνιο, στην οποία συμμετέχουν μεγάλες εταιρείες, όπως η Bel Group, η Danone, η General Mills και η Kraft Heinz.
Όλες αυτές οι εταιρείες/Συμμαχίες έχουν τεράστιους τζίρους και επομένως τεράστια συμφέροντα που δεν διακινδυνεύουν να χάσουν. Προτιμούν, λοιπόν, να βάλουν σ’ αυτό το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών κάποια χρήματα, ως αποζημιώσεις παρά να χάσουν πολλά περισσότερα. Food decarbonization comes of age at COP28 | GreenBiz
Τι λέει ο ΟΗΕ
Ο ΟΗΕ εδώ και καιρό τοποθετείται υπέρ του Κινήματος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και προειδοποιεί σε δραματικούς τόνους, όπως έκανε ο Γεν. Γραμματέας του μετά την επίσκεψή του στο Νεπάλ και τις εκεί πλημμύρες, ως αποτέλεσμα του λυωσίματος των πάγων των Ιμαλαϊων.
Στον ίδιο τόνο, ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα λέει ότι η COP28 αφορά τη δράση, όχι την πολιτική και τη βαθμολογία.
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα Σάιμον Στάιλ δήλωσε την Τετάρτη (06.12.23) ότι οι εκπρόσωποι της COP28 δεν βρίσκονται στο Ντουμπάι για να “σκοράρουν πόντους” και να παίξουν “πολιτική του χαμηλότερου παρονομαστή”- πρέπει να αναλάβουν φιλόδοξη δράση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και τον τερματισμό της κλιματικής κρίσης.
Το αυστηρό μήνυμα του κ. Stiell προς τους κυβερνητικούς διαπραγματευτές έρχεται καθώς η τελευταία διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, που διεξάγεται στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, φτάνει στα μισά της διαδρομής, με τη συμφωνία για τη χρηματοδότηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και την τύχη των ορυκτών καυσίμων να είναι ακόμη στον αέρα.
“Όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν στους διαπραγματευτές τους σαφείς εντολές πορείας”. COP28 is about action, not politics and point scoring, says UN climate chief | UN News
Τι λένε οι οικολογικές οργανώσεις
Βεβαίως, το υγιές Οικολογικό Κίνημα αντιδρά, όχι αυτό της πολεμοχαρούς Μπέρμποκ, το υγιές, αυτό που ενώνεται με τα κοινωνικά κινήματα και δρα υπές της κοινωνίας συνολικά. Και υπάρχουν τέτοιες δράσεις, μόνο που στην δύστυχη Ελλάδα δεν φτάνουν, γιατί η Αριστερά κοιμάται και μαζί τους, οι γιαλαντζί οικολόγοι – οι κάθε λογής Πράσινοι – δεν έχουν ακόμη καταλάβει, ότι δεν μπορεί το οικολογικό κίνημα να είναι ξεκομμένο από τους κοινωνικούς αγώνες. Όταν δεν αντιλαμβάνονται ότι η κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού είναι που δημιουργεί αυτές τις στρεβλώσεις και τις ανισότητες στις δυτικές μας κοινωνίες.
Οι Naturefriends International (Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece είναι τακτικό μέλος του οργανισμού ομπρέλας) εξέδωσαν Δελτίο Τύπου με τίτλο:
Climate protection is a human right! Σ’ αυτό ανάμεσα στα άλλα, αναφέρουν:
«Η κλιματική δικαιοσύνη είναι μια αναγκαιότητα για την εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς ζωής για όλους τους ανθρώπους. Άμεσα φιλόδοξα και δεσμευτικά μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθώς και αποτελεσματική υποστήριξη για τις χώρες και τους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή είναι απαραίτητα για να μπορέσουν οι μελλοντικές γενιές να έχουν ένα μέλλον που αξίζει να ζήσουν.
Η προστασία του κλίματος και η κλιματική δικαιοσύνη αποτελούν τις προϋποθέσεις για την επιτυχή εφαρμογή των 17 παγκόσμιων αναπτυξιακών στόχων με τους οποίους ο ΟΗΕ στοχεύει να δημιουργήσει τη βάση για μια καλή ζωή για όλους τους ανθρώπους στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030». https://www.naturefriends.gr/11556-2/
Το Παγκόσμιο Οικοσοσιαλιστικό Δίκτυο: σε ανάρτησή του για την COP28 δηλώνει: Πρέπει να αμφισβητήσουμε τη δύναμη του καπιταλισμού των ορυκτών καυσίμων. https://ecoleft.blogspot.com/2023/12/cop28.html
Ενώ, πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένης της Γκρέτα Τούνμπεργκ και της Naomi Klein, θεωρούν ότι οι COPs ασχολούνται με περίπλοκο πράσινο ξέπλυμα.
Τι χρειάζεται;
Το ζήτημα είναι ότι χρειάζονται επείγουσες και ουσιαστικές δεσμεύσεις από τις χώρες και από τις παγκόσμιες εταιρείες ορυκτών καυσίμων και τις μεγάλες παγκόσμιες αγροδιατροφικές βιομηχανίες για τη μείωση του τεράστιου αποτυπώματος των αερίων του θερμοκηπίου.
Αυτό που απαιτεί η Κοινωνία των Πολιτών είναι πιο τολμηρή δράση για τη μείωση των εκπομπών και βαθύτερες επενδύσεις σε μια δίκαιη μετάβαση, ιδιαίτερα για την ενέργεια και για τα τρόφιμα και τη γεωργία! Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.
Η αξιοπιστία των εταιρικών ισχυρισμών για το κλίμα έχει γίνει ένα καυτό θέμα, με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να χαρακτηρίζει το greenwashing (πράσινο ξέπλυμα) ως ένα σημαντικό εμπόδιο στην ουσιαστική δράση για το κλίμα. Η COP28 αποτελεί μια καίρια στιγμή για τις χώρες να καταπολεμήσουν το εταιρικό πράσινο ξέπλυμα. Οι ρυθμιστικές αρχές σε επίπεδο χώρας θα πρέπει να προωθήσουν αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να ισχυριστούν οι εταιρείες ως δράση για το κλίμα.
Ο πλανήτης δεν μπορεί να περιμένει από τις εταιρείες να σταματήσουν το business–as–usual greenwashing! Οι οργανώσεις και οι λαοί μόνο μπορούν να το κάνουν.
Ας κρατήσουμε μικρό καλάθι για την COP28, ας μην κρατήσουμε και καθόλου, ούτως ή άλλως γεμάτο με προσδοκίες θα πάει, άδειο θα γυρίσει.
Καίτη Μυλωνά -Mail: mylonakaiti@gmail.com
Μέλος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends International –
Το άρθρο Ψευδεπίγραφη η Συμφωνία για το Κλίμα στην COP28 εμφανίστηκε πρώτα στο Nature Friends.
