ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2024: ΦΑΡΟΙ & ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΕΣ (δωρεάν λήψη σε ψηφιακή μορφή)

Δημιουργικό εξωφύλλου (προσφορά): Αριστείδης Παπαδάκης/ METROGRAPHICS https://www.metrographics.gr/

ΓΙΑ ανάγνωση και δωρεάν λήψη ΕΔΩ ΕΔΩ

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2024

ΦΑΡΟΙ & ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΕΣ

Οι πανανθρώπινες αξίες της Ειρήνης, της Αλληλεγγύης, των Ανθρωπίνων και των Κοινωνικών Δικαιωμάτων ας αποτελέσουν τους ανθρώπινους και κοινωνικούς άυλους φάρους στις μέρες μας.

ΦΑΡΟΙ

O πρώτος φάρος στον κόσμο, κατασκευάστηκε από τον Έλληνα αρχιτέκτονα Σώστρατο τον Κνίδιο, το 280 π.Χ, σε μια νησίδα με την ονομασία “Φάρος”. “Ο Φάρος της Αλεξανδρείας” με 140 μ. ύψος, θεωρείται ως ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Καταστράφηκε τον 14ο αιώνα από δύο σεισμούς.

Η ονομασία φάρος υιοθετήθηκε λατινικές γλώσσες όπως τα Γαλλικά (phare), τα Ιταλικά (faro), Πορτογαλικά (farol) και Ισπανικά (faro).

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, φανοί/ φάροι υπήρξαν στα σημαντικότερα λιμάνια της εποχής, όπως στη, Χίο (1420) Μυτιλήνη (1782), Ρόδο (1490) και στη Μεθώνη.

O πρώτος ναυτικός φανός/ φάρος της Ελλάδας κατασκευάστηκε στην Αίγινα πάνω στον τρούλο της μικρής εκκλησίας του Αϊ- Νικόλα του Θαλασσινού (1827).

Ωστόσο η “φωτιά” ως πρώτο στοιχείο ναυτικού προσανατολισμού μπορεί να θεωρηθεί η αναφορά στην Ηλιάδα “…Βαθιά απ᾿ το πέλαο πώς το αντίφεγγα θωρούν οι ναύτες ξάφνου/ από φωτιά, σε στάνη απόμερη, που άναψαν οι τσοπάνοι…” Τ.375.

Η Υπηρεσία Φάρων (ΥΦ) του Πολεμικού Ναυτικού ιδρύθηκε το 1877. Σήμερα οι 1297 πυρσοί που συντηρούνται από την Υ.Φ. καλύπτουν τη φωτοσήμανση 9.935 νησίδων και βραχονησίδων, 1345 κόλπων και όρμων, 161 στενών και διαύλων και 520 λιμένων.

Οι φάροι είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι για την ασφαλή ναυσιπλοΐα σε όλο τον κόσμο και για αυτό έχει καθιερωθεί η 23η Αυγούστου ως Παγκόσμια Ημέρα Φάρων, στη διάρκεια της οποίας 20.000 πολίτες επισκέπτονται κάθε χρόνο, 30 φάρους στη χώρα μας.

Οι φάροι και οι φαροφύλακες έχουν εμπνεύσει εκατοντάδες καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους, φωτογράφους και σκηνοθέτες. Κορυφαίο και πασίγνωστο το βιβλίο της Βιρτζίνιας Γουλφ “Μέχρι το φάρο”/ To the Lighthouse, 1927.

Οι φαροφύλακες είναι ιδιαίτεροι άνθρωποι.

Η ζωή τους είναι πολύ δύσκολη και σκληρή με πολλές αντιξοότητες με μόνη συντροφιά τα κύματα και τα θαλασσοπούλια, μακριά από τις οικογένειές τους.

Από το 1913, στο φαρικό δίκτυο υπηρετούσαν και γυναίκες που είχαν προσληφθεί από το ΠΝ, σε μια προσπάθεια να στελεχωθούν οι φάροι, αφού υπήρχε λειψανδρία λόγω των απωλειών στους πολέμους που είχαν προηγηθεί. Η Υπηρεσία Φάρων ανταποκρίνονταν θετικά στα αιτήματα άπορων γυναικών για πρόσληψή τους ως προσωρινοί φαροφύλακες.

Συνολικά, έζησαν στα σπιτάκια των φάρων 50 γυναίκες, ακόμα και χήρες με παιδιά, που σε μια δύσκολη εποχή έθρεψαν με τον μισθό τους τις οικογένειές τους και προσέφεραν τεράστιο κοινωνικό έργο προστατεύοντας τους ναυτικούς.

Σήμερα, ο αριθμός των φαροφυλάκων δεν ξεπερνά τους 70.

**********************

ΠΗΓΕΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

Οι φωτογραφίες του ημερολογίου, όπως και ορισμένες πληροφορίες, προέρχονται από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού. https://yf.hellenicnavy.gr/ καθώς και από την ιστοσελίδα ΦΑΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ https://faroi.com/index.html. Επίσης από τις ιστοσελίδες CATISART https://tinyurl.com/3ra2h5v3, MILITAIRE https://tinyurl.com/ff373c25, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ http://tinyurl.com/ydc8e98h

Επιμέλεια Ημερολογίου: Τώνια (Αντωνία) Φώτη

Δημιουργικό εξωφύλλου (προσφορά): Αριστείδης Παπαδάκης/ METROGRAPHICS https://www.metrographics.gr/

Το ημερολόγιο ΦΑΡΟΙ & ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΕΣ 2024 εκδίδεται σε ψηφιακή μορφή για ενημερωτικούς, επιμορφωτικούς και χρηστικούς σκοπούς για ελεύθερη μη κερδοσκοπική και μη εμπορική χρήση.

Εκτός από την παρούσα συνολική έκδοση/ παρουσίαση του ημερολογίου, κάθε μήνα θα αναρτούμε και έναν φάρο στα κοινωνικά δίκτυα των ΦτΦ.

Προηγούμενα Ημερολόγια των ΦτΦ:

2023: “Τα βουνά έχουν αξία”

2022: Μια αφίσα από τις δράσεις των ΦτΦ αξίζει όσο χίλιες λέξεις

2021: «Γυναίκες – Φάροι την περίοδο της Τουρκοκρατίας»

2020: “Η Μελίνα Μερκούρη ο Πολιτισμός”

Όλα τα ημερολόγια [EΔΩ]

Φωτογραφία: Το λιμάνι της Καλαμάτας, 1911| Παρθένης Κωνσταντίνος (1878/1879 – 1967)| Λάδι σε μουσαμά, 70 x 75 |

Εθνική Πινακοθήκη https://tinyurl.com/u2b834eb

“Το “Λιμάνι της Καλαμάτας” μας εισάγει στην ποιητική και λυρική ατμόσφαιρα της ζωγραφικής του Παρθένη. Τι βλέπουμε σε αυτό τον πίνακα; Μια προκυμαία με παγκάκια, όπου στην άκρη της υψώνεται ένας κόκκινος φάρος. Ένα ιστιοφόρο με ανοικτά πανιά, βαμμένα κίτρινα. Ένα μενεξελί βουνό στο βάθος και έναν ουρανό με ανάρια σύννεφα, όπου ξαναβρίσκουμε, σε αχνότερους τόνους, τα χρώματα της θάλασσας και του βουνού…”

Σε αυτό το αρχαίο, μωσαϊκό έργο τέχνης, εικονίζεται ο περίφημος Φάρος της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Το μωσαϊκό χρονολογείται από την προ-βυζαντινή περίοδο. Το σπάνιο αυτό μωσαϊκό του Φάρου της Αλεξάνδρειας, είναι η μόνη εικόνα, που απεικονίζει το σχήμα του! Το μωσαϊκό βρέθηκε στην αρχαία ελληνική πόλη Ολβία – μια από τις πολλές αρχαίες ελληνικές πόλεις που έφεραν αυτό το όνομα – της Κυρηναϊκής, νυν Κάστρο – Qasr Libya, στην έκταση της Λιβύης. Η πόλη ιδρύθηκε από τους Έλληνες τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ.

Το μωσαϊκό εικονίζει έναν άνδρα-γίγαντα-Ήλιο, στην κορυφή του κτιρίου του φάρου, ο οποίος είναι σε συνεργασία και συνεννόηση με έναν άλλον «φαροφύλακα», σε διπλανή φαροικία. Ο φαροφύλακας – Ήλιος μπήγει το σπαθί του στο κάτοπτρο. Ίσως έτσι ολοκληρώνει ένα κύκλωμα, και… ανάβει ο φάρος. ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ http://tinyurl.com/ydc8e98h

ΕΛΤΑ – Άλμπουμ Πολυτελείας “Φάροι της Ελλάδος” http://tinyurl.com/2mh7jasr

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παρούσα δημοσίευση είναι πληρέστερη από εκείνη του ημερολογίου. Υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες δεν μπορούσαν να ενσωματωθούν, λόγω μεγαλύτερης έκτασης/ μεγέθους, στο ψηφιακό ημερολόγιο.

Δεκέμβριος 2023