Συνέντευξη με την Mihaela Noroc

Η Μihaela Noroc είναι 36 ετών και κατάγεται από τη Ρουμανία. Μετά από την φωτογράφηση γυναικών σε πάνω από 100 διαφορετικές χώρες πιστεύει ότι αυτό δεν είναι το τέλος αλλά μάλλον η αφετηρία στη δημιουργική της διαδρομή. Ως μητέρα μιας μικρής κόρης, η Mihaela θεωρεί ότι έχει περισσότερα κίνητρα να μοιράζεται τη διαφορετικότητα του κόσμου με την κόρη και τους ακολούθους της. Αφότου έγινε μητέρα, πριν τρία χρόνια έχει επισκεφθεί οικογενειακώς τριάντα χώρες. Ονειρεύεται να προχωρήσει το project Atlas of Beauty σαν έργο ζωής που επικοινωνεί τη ωραία πλευρά της ανθρωπότητας και συνεισφέρει σε ένα καλύτερο κόσμο.

• Πως ξεκίνησε και προχώρησε η σχέση σας με τη φωτογραφία;
Ο πατέρας μου ήταν ζωγράφος και μεγαλώντας μαζί του, κληρονόμησα την καλλιτεχνική “φλέβα”. Στα 16 μου, χρησιμοποίησα την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή, μια αναλογική Nikon. Είχα στήσει ένα μικρό σκοτεινό θάλαμο στο μπάνιο όπου εμφάνιζα τις εικόνες μου. Τα βράδια πριν το σχολείο καθόμουν και ασχολούμουν με τις φωτογραφίες. Έτσι, μπήκα στην Σχολή Καλών Τεχνών του Βουκουρεστίου, πήρα μαθήματα φωτογραφίας, αλλά εν τέλει εγκατέλειψα τις σπουδές, πιάνοντας δουλειά σε τηλεοπτικές παραγωγές για τα επόμενα επτά χρόνια.
Στο διάστημα αυτό άφησα τελείως την ενασχόληση με την φωτογραφία. Ήταν ο λόγος ότι χρειαζόταν να βιοποριστώ, καθώς στην Ρουμανία η φωτογραφία ως τέχνη δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Όμως αυτό το διάστημα με τα τηλεοπτικά δεν ένοιωθα προσωπική ικανοποίηση. Έτσι το 2013 αποφάσισα ότι είχε έλθει η στιγμή να ταξιδέψω στον κόσμο. Βρέθηκα για ένα συνεχή χρόνο σε πολλά διαφορετικά μέρη του κόσμου – μαζί τη μηχανή μου. Δεν ήμουν σίγουρη εάν θα την χρησιμοποιούσα, με τρομάζε κάπως η ιδέα, αλλά τελικά το έκανα. Η Αιθιοπία αποτέλεσε μεγάλη πηγή έμπνευσης για μένα: οι άνθρωποι, το περιβάλλον, η κουλτούρα, τα πάντα. Στην Αιθιοπία γεννήθηκε η ιδέα του project γιατί εκεί είδα πολλές διαφορετικές γυναίκες. Στην πρωτεύουσα γυναίκες “σύγχρονες” με τον δυτικό τρόπο ζωής. Aλλά στο ανατολικό κομμάτι, όπου πλειοψηφεί το μουσουλμανικό στοιχείο, είδα γυναίκες που κάλυπταν όλο τους το πρόσωπο εκτός από τα μάτια, ή στον νότο φυλές σχεδόν πρωτόγονες με ημίγυμνες γυναίκες καθώς και χριστιανές ορθόδοξες γυναίκες, που πηγαίνουν στην εκκλησία ντυμένες στα λευκά. Η Αιθοπία είναι μια πολύ ιδιαίτερη χώρα, με μεγάλη ποικιλομορφία και παραδόσεις.. Μέσα από αυτά τα ερεθίσματα λοιπόν, γεννήθηκε η ιδέα για το φωτογραφικό υλικό με τα πορτραίτα γυναικών από το οποίο προέκυψε αργότερα το βιβλίο.

• Πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να κάνει όλα αυτά τα ταξίδια;
Ακούγεται ίσως τρομακτικό. Έχω ταξιδέψει βέβαια και με τον σύζυγό μου, και με την κόρη μου. Αλλά όταν ταξιδεύω μόνη, παίρνω πολλές προφυλάξεις. Αρχικά, κάνω πλήρη έρευνα για τα μέρη που θα κοιμηθώ και δεν βγαίνω έξω την νύχτα χωρίς παρέα. Είμαι τυχερή γιατί λόγω των social media έχω πολλούς ακόλουθους, οπότε πριν πάω κάπου ρωτάω αν υπάρχουν ντόπιοι με προτάσεις, πληροφορίες ή διάθεση να έρθουν μαζί μου ως οδηγοί. Συνήθως προσπαθώ να βρω κάποιον οδηγό που θα μπορεί να με συνοδεύσει στους δρόμους, να βοηθήσει με τις συνεννοήσεις με τους ντόπιους. Για τις μετακινήσεις, αποφεύγω να παίρνω ταξί ή οποιοδήποτε ιδιωτικό μέσο. Προτιμώ να χρησιμοποιώ τα μέσα μαζικής μεταφοράς όσο περισσότερο γίνεται. Δεν έχω συναντήσει πολλές δυσκολίες. Μονάχα στην Χιλή κάποιος με έκλεψε στον δρόμο, εν ώρα φωτογράφισης. Για παράδειγμα, έχω βιώσει κάποιες αγχωτικές στιγμές, όπως στο δεύτερο ταξίδι μου στο Αφγανιστάν, όπου ταξίδεψα από την Καμπούλ στο Μπαμιγιάν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού έπρεπε να φοράω χιτζάμπ, και αν μας σταματούσαν οι Ταλιμπάν, δεν έπρεπε να μιλήσω κλπ. Επί τη ευκαιρία, το επίθετό μου, Νορόκ, σημαίνει τύχη στα ρουμάνικα. Οπότε ναι, έχω υπάρξει τυχερή στα ταξίδια μου.

• Από περιέργεια, πώς χρηματοδοτείτε όλα αυτά τα ταξίδια;.
Ναι, είναι όντως πολύ δαπανηρά. Τον πρώτο χρόνο, βασίστηκε σε δικά μου χρήματα, αλλά τότε δεν υπήρχε σχηματισμένο φωτογραφικό project στο μυαλό μου δεν υφίστατο, απλά έβγαζα μια σειρά από φωτογραφίες. Αλλά, το 2014 όταν η δουλειά μου έγινε viral και απέκτησα πολλούς ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ξεκίνησα μια crowdfunding καμπάνια και συγκεντρώθηκνα περίπου 50.000$. Αυτά τα χρήματα αξιοποιήθηκαν για τον εξοπλισμό μου και φυσικά, την συνέχιση της δουλειάς μου. Μετά, ήλθαν τα πνευματικά δικαιώματα από το βιβλίο. Επίσης, υπάρχουν και κάποιοι χορηγοί.

• Ας μιλήσουμε για το στυλ των φωτογραφιών σας…
Μου είναι πολύ σημαντικό να δείχνω από πού προέρχεται μια γυναίκα, να μιλάει η φωτογραφία για τον τόπο, την κουλτούρα κλπ.. Φυσικά, αν η συγκεκριμένη γυναίκα έχει πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως πολύ εντυπωσιακά μάτια ή ένα ενδιαφέρον κόσμημα στο κεφάλι ή κάτι μοναδικό, θα κάνω κοντινή λήψη. Αλλά, συνήθως ενδιαφέρομαι να δείξω το τοπικό και πολιτιστικό στοιχείο.
Από τις απαρχές της φωτογραφίας, υπήρχαν φωτογράφοι που ταξίδευαν σε όλο τον και κατέγραφαν όλες αυτές τις φυλές και πολιτισμούς που μερικοί σήμερα ίσως δεν υπάρχουν. Νομίζω ότι μετά 100 χρόνια όταν θα έχω πεθάνει, το βιβλίο αυτό θα είναι ένα τεκμήριο του πώς ζούσαν οι γυναίκες στη γη την εποχή που εγώ αποτυπώνω . Η βαθύτερη ιδέα μου είναι όταν έχω φύγει από αυτή τη ζωή να αφήσω μια μεγάλη μαρτυρία για τις γυναίκες της εποχής μου και να ζήσω για πάντα μέσα από το έργο μου.

• Αποτελεί η δουλειά σας μια φεμινιστική δήλωση;
Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με την φωτογραφία, φωτογράφιζα την μητέρα μου και την αδερφή μου. Ανέκαθεν, ενδιαφερόμουν να φωτογραφίζω γυναίκες και απλώς δεν ξέρω πώς ακριβώς να απεικονίσω άνδρες. Αλλά, νιώθω ότι αυτή ήταν η σωστή επιλογή για μένα. Ίσως και να λανθάνει μια φεμινιστική διάσταση. Δεν ξεκίνησα με παρόμοιο σκεπτικό, αλλά αναπόφευκτα έρχεσαι αντιμέτωπη με τον φεμινισμό όταν απεικονίζεις ζωές γυναικών από όλο τον κόσμο. Προσωπικά, όντας γυναίκα από μια ανατολικοευρωπαϊκή χώρα με πρώην κομμουνιστικό καθεστώς λόγω ιδεολογίας υπήρχε περισσότερο το αίσθημα της ισότητας των φύλων στην κοινωνία. Γι’αυτό, όταν ξεκίνησα το πρότζεκτ, δεν ήξερα ότι οι γυναίκες στον κόσμο αντιμετώπιζαν τόσα πολλά προβλήματα. Είχα μείνει έκπληκτη στο Ιράν όταν έπρεπε να καλύψω το σώμα μου, ή όταν φωτογράφιζα μια γυναίκα με σημάδια από μαστίγιο(επειδή δεν είχε φορέσει το χιτζάμπ της), ή όταν γνώρισα μια γυναίκα που ήθελε να γίνει τραγουδίστρια αλλά δεν επιτρεπόταν κοινωνικά να τραγουδάει και κρυβόταν μέσα σε ντουλάπες ώστε να μην την ακούσουν άλλοι. Οπότε, προφανώς, όλα αυτά τα προβλήματα με επηρέασαν.
Όταν μιλάμε για τις γυναίκες, πολύ συχνά μιλάμε για ομορφιά, αλλά όχι για την “εσωτερική” ομορφιά. Προσωπικά πιστεύω στη φράση του Ντοστογιέφσκι «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»; Η ομορφιά μπορεί να φέρει τον ουμανισμό και οι γυναίκες να μιλήσουν και να είναι ορατές.

• Μιλήστε μας για το βιβλίο σας.
O τίτλος του βιβλίου «Τhe Atlas of Beauty» ήταν δική μου ιδέα. Περιλαμβάνει 500 φωτογραφίες γυναικών από 50 χώρες του κόσμου και εκδόθηκε το 2017. Ήμουν πολύ τυχερή που είχα ατζέντη στη Νέα Υόρκη και βρέθηκε εκδότης (Penguin Random House). Συνήθως είναι πολύ δύσκολο για έναν φωτογράφο να εκδοθεί από έναν μεγάλο οίκο, καθώς τα φωτογραφικά βιβλία αποτελούν πολυέξοδο εγχείρημα. H μεγάλη επιτυχία του βιβλίου μου έδωσε την αισιοδοξία να προχωρήσω συγκεντρώνοντας καινούργιο υλικό για τα επόμενα project με θεματικές για τις μητέρες και τις μεγάλες σε ηλικία γυναίκες. Είναι για μένα έργο ζωής και θα το συνεχίσω με όλες μου τις δυνάμεις.

Με δύο λόγια
• Αγαπημένος μου φακός ως τώρα στάθηκε ο Canon EF 24-70mm f/2,8L για την οπτική του ποιότητα, αν και φέτος είχα κάποια προβλήματα, ίσως επειδή τον έχω χρησιμοποιήσει τόσο πολύ. Μου αρέσουν όμως και οι prime φακοί.
• Επεξεργάζομαι μόνη μου τις φωτογραφίες στο Photoshop, κάνοντας τις μετατροπές των Raw αρχείων Προσαρμόζω το φως, τις αντιθέσεις/κοντραστ, παίζω με τα χρώματα, τον κορεσμό. Μ’αρέσει να φαίνονται έντονα και εντυπωσιακά.
• Δεν πειράζω ποτέ τη σύνθεση στο post με προσθαφαίρεση στοιχείων. Πιστεύω ότι το κάδρο πρέπει να στήνεται τη στιγμή της λήψης και μετά να μένει αυθεντικό.