Ο ΧΑΔΑ Κόνιτσας ρυπαίνει τον Αώο

φώτο: A.Pappa – MedINA

Ο ποταμός Αώος, ο πιο ελεύθερος ποταμός της Ευρώπης «πιέζεται»εδώ και δεκαετίες. Κάθε φορά που βρέχει και ο ποταμός Αώος πλημμυρίζει, εκατοντάδες σκουπίδια και πλαστικά ξεθάβονται από τον παλιό ΧΑΔΑ Κόνιτσας, που βρίσκεται στον ρου του, και διασκορπίζονται στην κοίτη του, δημιουργώντας όχι μόνο ανυπολόγιστη περιβαλλοντική ζημία, αλλά και μία εικόνα που δεν αρμόζει στη μοναδικότητα του Αώου, του τελευταίου ποταμού ελεύθερης ροής στην Ευρώπη.

Όπως αναλυτικά αναφέρει το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA):

Ο Αώος πηγάζει εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και για 50 χιλιόμετρα ρέει εντός προστατευόμενης περιοχής και περιοχών Natura 2000. Όμως, 10 περίπου χιλιόμετρα πριν συναντήσει τον Σαραντάπορο και περάσουν μαζί τα σύνορα Ελλάδας – Αλβανίας, ρέει δίπλα από τον εγκαταλελειμμένο ΧΑΔΑ Κόνιτσας (βλ. Χάρτη), ο οποίος δεν έχει αποκατασταθεί επαρκώς, και με την ορμή των νερών του, ξεθάβει αμέτρητα σκουπίδια και πλαστικά και τα διασκορπίζει στην κοίτη του.

ΧΑΔΑ Κόνιτσας, θέση ‘Σκουπιδότοπος’, © Θ. Δημόπουλος/MedINA

Το MedINA, τον Ιούνιο του 2022, κατόπιν διαμαρτυριών κατοίκων της περιοχής και του από 5/06/2022 δημοσιεύματος του Γιώργου Λιάλιου στην εφημερίδα ‘Καθημερινή’ για το θέμα, απέστειλε, μαζί με άλλους φορείς, όπως το EcoAlbania και το Green Tank, στο Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αίτημα για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής καταστροφής και την ανάληψη μέτρων για την αποφυγή της ίδιας ζημίας στο μέλλον.

Αν και το ΣΥΓΑΠΕΖ κίνησε όλες τις διαδικασίες ταχύτατα, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του, και παράλληλα λήφθηκαν κάποια προληπτικά μέτρα για την αποφυγή της ίδιας κατάστασης στο μέλλον από την Περιφέρεια Ηπείρου (τοποθέτηση ογκόλιθων στο πρανές του ΧΑΔΑ), μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει συντονισμένος καθαρισμός του Αώου από τους αρμόδιους φορείς. Δεν έχει, δηλαδή, αποκατασταθεί η ζημία που προκλήθηκε από τις πλημμύρες του περασμένου χειμώνα.

Ωστόσο, ιδιωτικές πρωτοβουλίες για τον καθαρισμό του Αώου λαμβάνουν χώρα συχνά, σε μία προσπάθεια να αποκατασταθεί τόσο το φυσικό περιβάλλον όσο και η εικόνα της περιοχής. Έτσι, το Σαββατοκύριακο 14 & 15 Ιανουαρίου 2023, η εταιρεία NO LIMITS GR, πραγματοποίησε ξανά, αυτή τη φορά με την πολύτιμη συνεισφορά 10 εθελοντών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, καθαρισμό του Αώου και απομάκρυνε σημαντική ποσότητα σκουπιδιών από την κοίτη του.

Παρ’ όλες τις προσπάθειες, το πρόβλημα που δημιουργήθηκε τον περασμένο χειμώνα, δυστυχώς, παραμένει, καθώς είναι μεγάλης έκτασης και τα σκουπίδια έχουν διασκορπιστεί σε δυσπρόσιτα σημεία. Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα των προληπτικών μέτρων που έχουν ληφθεί για την αποφυγή αντίστοιχης ζημίας στο μέλλον, χρειάζεται παρακολούθηση, καθώς τα ορμητικά νερά του ποταμού είναι πολύ πιθανό να παρασύρουν τους ογκόλιθους και να υποσκάψουν εκ νέου τη χωματερή.

Σε κάθε περίπτωση, εν έτει 2023, δεν δικαιολογείται η παραμονή μίας παράνομης χωματερής εντός της φυσικής κοίτης ενός ποταμού και χρειάζεται να δοθεί οριστική λύση για το ζήτημα στην πηγή του, μέσω της οριστικής απομάκρυνσης του ΧΑΔΑ από την κοίτη του Αώου.