[To Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ αναδημοσιεύει την έκθεση του “Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον”. Σύμφωνα με την έκθεση οι “διαφορές για το κλίμα γίνονται αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της δράσης και της δικαιοσύνης για το κλίμα”. Το συμπέρασμα αυτό μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι και οι “δικαστικοί αγώνες για το κλίμα γίνονται αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της δράσης και της δικαιοσύνης για το κλίμα”. Αυτοί οι παράλληλοι αγώνες σε δικαστικό επίπεδο προϋποθέτουν την εξασφάλιση οικονομικών πόροων και την απαραΊτητη τεχνογνωσία.]
Ναϊρόμπι, 27 Ιουλίου 2023 – Ο συνολικός αριθμός των δικαστικών υποθέσεων για την κλιματική αλλαγή έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2017 και αυξάνεται παγκοσμίως. Αυτά τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν σήμερα από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP) και το Sabin Center for Climate Change Law στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια , δείχνουν ότι οι διαφορές για το κλίμα γίνονται αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της δράσης και της δικαιοσύνης για το κλίμα.
Η έκθεση, Global Climate Litigation Report: 2023 Status Review , βασίζεται σε μια ανασκόπηση υποθέσεων που επικεντρώνονται στη νομοθεσία, την πολιτική ή την επιστήμη για την αλλαγή του κλίματος που συλλέγονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 από τις βάσεις δεδομένων των ΗΠΑ και της Παγκόσμιας Κλιματικής Αλλαγής του Κέντρου Sabin . Δημοσιεύεται μια ημέρα πριν από την πρώτη επέτειο της διακήρυξης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την πρόσβαση σε ένα καθαρό και υγιεινό περιβάλλον ως παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα.
« Οι κλιματικές πολιτικές είναι πολύ πίσω από ό,τι χρειάζεται για να διατηρηθούν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες κάτω από το όριο του 1,5°C , με τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την καυτή ζέστη να έχουν ήδη φουσκώσει τον πλανήτη μας», δήλωσε η Inger Andersen, Εκτελεστική Διευθύντρια του UNEP. «Οι άνθρωποι στρέφονται όλο και περισσότερο στα δικαστήρια για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης, ζητώντας από τις κυβερνήσεις και τον ιδιωτικό τομέα υπεύθυνους και καθιστώντας τις δικαστικές αγωγές βασικό μηχανισμό για τη διασφάλιση της κλιματικής δράσης και την προώθηση της κλιματικής δικαιοσύνης».
Η έκθεση παρέχει μια επισκόπηση βασικών υποθέσεων διαφορών για το κλίμα από τα τελευταία δύο χρόνια, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών ανακαλύψεων (βλ. επιλεγμένες υποθέσεις παρακάτω). Καθώς οι διαφορές για το κλίμα αυξάνονται σε συχνότητα και όγκο, το σώμα του νομικού προηγούμενου μεγαλώνει, διαμορφώνοντας ένα όλο και πιο καλά καθορισμένο πεδίο δικαίου.
Ο συνολικός αριθμός υποθέσεων κλιματικής αλλαγής έχει υπερδιπλασιαστεί από την πρώτη αναφορά για το θέμα, από 884 το 2017 σε 2.180 το 2022. Ενώ οι περισσότερες υποθέσεις έχουν ασκηθεί στις ΗΠΑ, οι διαφορές για το κλίμα ριζώνουν σε όλο τον κόσμο, με περίπου Το 17 τοις εκατό των περιπτώσεων αναφέρονται τώρα σε αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Μικρών Νησιωτικών Αναπτυσσόμενων Κρατών.
Αυτές οι νομικές αγωγές υποβλήθηκαν σε 65 φορείς παγκοσμίως: σε διεθνή, περιφερειακά και εθνικά δικαστήρια, δικαστήρια, οιονεί δικαστικά όργανα και άλλα δικαστικά όργανα, συμπεριλαμβανομένων ειδικών διαδικασιών του ΟΗΕ και διαιτητικά δικαστήρια.
“Υπάρχει ένα ανησυχητικά αυξανόμενο χάσμα μεταξύ του επιπέδου μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου που χρειάζεται να επιτύχει ο κόσμος για να επιτύχει τους στόχους θερμοκρασίας και των ενεργειών που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων. Αυτό αναπόφευκτα θα οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους να καταφύγουν στα δικαστήρια Αυτή η έκθεση θα είναι μια ανεκτίμητη πηγή για όλους όσους θέλουν να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στα δικαστικά φόρουμ και να κατανοήσουν τι είναι και τι δεν είναι δυνατό εκεί», δήλωσε ο Michael Gerrard, Διευθυντής Σχολής του Sabin Center.
Η έκθεση καταδεικνύει πώς ακούγονται οι φωνές των ευάλωτων ομάδων παγκοσμίως: 34 υποθέσεις έχουν υποβληθεί από και για λογαριασμό παιδιών και νέων κάτω των 25 ετών, συμπεριλαμβανομένων κοριτσιών ηλικίας επτά και εννέα ετών στο Πακιστάν και την Ινδία αντίστοιχα. ενώ στην Ελβετία, οι ενάγοντες στηρίζονται στη δυσανάλογη επίδραση της κλιματικής αλλαγής στις ηλικιωμένες γυναίκες .
Αξιοσημείωτες περιπτώσεις έχουν αμφισβητήσει κυβερνητικές αποφάσεις που βασίζονται στην ασυνέπεια ενός έργου με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού ή στις μηδενικές δεσμεύσεις μιας χώρας. Η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή τα τελευταία χρόνια έχει επίσης ωθήσει τη δράση κατά των εταιρειών – σε αυτές περιλαμβάνονται περιπτώσεις που επιδιώκουν να θεωρήσουν εταιρείες ορυκτών καυσίμων και άλλους εκπομπούς αερίων θερμοκηπίου υπεύθυνους για την κλιματική βλάβη.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι περισσότερες συνεχιζόμενες διαφορές για το κλίμα εμπίπτουν σε μία ή περισσότερες από τις έξι κατηγορίες: 1) υποθέσεις που βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο διεθνές δίκαιο και τα εθνικά συντάγματα. 2) προκλήσεις για την εγχώρια μη επιβολή νόμων και πολιτικών που σχετίζονται με το κλίμα. 3) οι διάδικοι που επιδιώκουν να διατηρήσουν τα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος· 4) τάσσεται υπέρ της μεγαλύτερης ενημέρωσης για το κλίμα και του τερματισμού της πράσινης πλύσης· 5) αξιώσεις που αφορούν την εταιρική ευθύνη και ευθύνη για τις κλιματικές βλάβες· και 6) ισχυρισμοί για την αντιμετώπιση αποτυχιών προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η έκθεση καταδεικνύει πώς τα δικαστήρια βρίσκουν ισχυρούς δεσμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα με την κλιματική αλλαγή. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη προστασία για τις πιο ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας, καθώς και σε αυξημένη λογοδοσία, διαφάνεια και δικαιοσύνη, υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες να επιδιώξουν πιο φιλόδοξους στόχους μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Στο μέλλον, η έκθεση προβλέπει αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων που αφορούν την κλιματική μετανάστευση, τις υποθέσεις που υποβάλλονται από αυτόχθονες πληθυσμούς, τις τοπικές κοινότητες και άλλες ομάδες που επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή και τις περιπτώσεις που αφορούν την ευθύνη μετά από ακραία καιρικά φαινόμενα. Η έκθεση προβλέπει επίσης προκλήσεις στην εφαρμογή της επιστήμης της απόδοσης του κλίματος καθώς και αύξηση των υποθέσεων «αντιδράσεων» κατά των διαδίκων που στοχεύουν στην κατάργηση των κανονισμών που προωθούν τη δράση για το κλίμα.
Οι βασικές υποθέσεις και θέματα κλιματικών διαφορών που καλύπτονται στην έκθεση περιλαμβάνουν :
- Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ καταλήγει για πρώτη φορά ότι μια χώρα παραβίασε το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω της κλιματικής πολιτικής και της κλιματικής αδράνειας, διαπιστώνοντας ότι η κυβέρνηση της Αυστραλίας παραβιάζει τις υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα προς τους κατοίκους των νησιών του Τόρες.
- Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας έκρινε ότι η Συμφωνία του Παρισιού είναι μια συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία απολαμβάνει «υπερεθνικό» καθεστώς.
- Ολλανδικό δικαστήριο διέταξε την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Shell να συμμορφωθεί με τη Συμφωνία του Παρισιού και να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 45 τοις εκατό από τα επίπεδα του 2019 έως το 2030. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένα δικαστήριο βρήκε μια ιδιωτική εταιρεία να έχει καθήκον βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού ;
- Το δικαστήριο της Γερμανίας καταργεί τμήματα του Ομοσπονδιακού Νόμου για την Προστασία του Κλίματος ως ασυμβίβαστα με τα δικαιώματα στη ζωή και την υγεία.
- Δικαστήριο στο Παρίσι που έκρινε ότι η κλιματική αδράνεια και η αποτυχία να επιτύχει τους στόχους του προϋπολογισμού για τον άνθρακα έχουν προκαλέσει οικολογικές ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα.
- Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου που διαπίστωσε ότι η κυβέρνηση δεν είχε συμμορφωθεί με τα νομικά της καθήκοντα βάσει του νόμου της για την αλλαγή του κλίματος του 2008 όταν ενέκρινε τη στρατηγική της για το μηδενικό αποτέλεσμα·
- Οι προσπάθειες για τη λήψη συμβουλευτικών γνωμοδοτήσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή από το Διεθνές Δικαστήριο και το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας ξεκινούν και καθοδηγούνται από Μικρά Αναπτυσσόμενα Κράτη Νησιά.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ
Σχετικά με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών ( UNEP )
Το UNEP είναι η κορυφαία παγκόσμια φωνή για το περιβάλλον. Παρέχει ηγεσία και ενθαρρύνει τη συνεργασία στη φροντίδα για το περιβάλλον εμπνέοντας, ενημερώνοντας και δίνοντας τη δυνατότητα στα έθνη και τους λαούς να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους χωρίς να διακυβεύεται αυτή των μελλοντικών γενεών.
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με:
Μονάδα Ειδήσεων και Μέσων Ενημέρωσης , Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το περιβάλλον
ΠΗΓΗ: Climate litigation more than doubles in five years, now a key tool in delivering climate justice
Το άρθρο Οι δικαστικοί αγώνες για το κλίμα γίνονται αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της δράσης και της δικαιοσύνης για το κλίμα | Έκθεση των Η.Ε. 2023 εμφανίστηκε πρώτα στο Nature Friends.
