cebcceb5ceb6ceb5ceb4ceaccebaceb9ceb1 cf87cf89cf81ceafcf82 cf80ceb9cf83cf84cebfcf80cebfceb9ceb7cf84ceb9cebacf8c

Τι πιστοποιητικό; Μα βέβαια πιστοποιητικό εμβολιασμού, αφού καταργείται από αύριο η υποχρέωση επίδειξης πιστοποιητικού για την είσοδο σε μια σειρά καταστήματα ή και για την είσοδο στη χώρα, αφού θέλουμε να έχει τελειώσει η πανδημία, όπως θέλει και η υπόλοιπη Ευρώπη άλλωστε -μάλιστα, εδώ στη Λοθαριγγία ούτε η μάσκα είναι υποχρεωτική σε εσωτερικούς χώρους, μια υποχρέωση που ακόμα ισχύει στην Ελλάδα (αν και, πρέπει να πω, στο σουπερμάρκετ αρκετοί τη φοράνε).

Ακόμα, κάπως έτυχε και η σημερινή μας πιατέλα δεν είναι και τόσο γεμάτη. Λειψή η μερίδα μας σήμερα -ο αστυνόμος της Πρέβεζας θα την είχε ήδη τυλίξει στην εφημερίδα του να πάει να τη ζυγίσει. Ούτε εσείς στείλατε πολλά, ούτε εγώ ψάρεψα μπόλικα. Ας είναι, θα πορευτούμε με ό,τι έχουμε.

thenton* Και ξεκινάμε με κάτι το συνηθισμένο -αμέτρητες φορές έχουμε δει να χρησιμοποιείται ο αρσενικός τύπος της μετοχής παθητικού αορίστου αντί για τον θηλυκό, όταν είναι στη γενική πτώση -των πληγέντων περιοχών και των εγκριθέντων δαπανών.

Ιδού κι ένα πρόσφατο δείγμα: «των αποκτηθέντων τεχνολογικών και ψηφιακών δυνατοτήτων», σε πρόσφατη επιφυλλίδα στο Βήμα, που μάλιστα την υπογράφει ο διευθυντής της εφημερίδας ο Αντώνης Καρακούσης. Ο οποίος βέβαια έχει καλή παρέα, μια και το «λάθος» αυτό το έχουν κάνει αναρίθμητοι φυσικοί ομιλητές της ελληνικής γλώσσας, πολλοί από αυτούς επιφανείς λόγιοι -είναι η «αυτόματος εξέγερσις του ωτίου», που έλεγε ο Ροΐδης, που μας εμποδίζει να γράψουμε το «σωστό», δηλ. «των αποκτηθεισών τεχνολογικών δυνατοτήτων».

Αλλά αυτά τα έλεγε ο Ροΐδης μια φορά κι έναν καιρό, το 1893, όταν ήταν υποχρεωτικό να χρησιμοποιηθεί αυτή η σύνταξη. Σήμερα, το «αποκτηθεισών δυνατοτήτων» παραμένει εξίσου αχώνευτο αλλά μπορούμε θαυμάσια να γράψουμε του μπαμπά μας τη γλώσσα, «των δυνατοτήτων που έχουν αποκτηθεί», ας πούμε.

elonmusk* Συχνά στα μεζεδοάρθρα μας σχολιάζουμε αμφίσημους τίτλους άρθρων.

Ο σημερινός δεν είναι ακριβώς αμφίσημος, μάλλον δίνει λαβή για διαφορετική ανάγνωση και για ένα πολύ αστείο σχόλιο -αν και η μαμά μου, που μας διαβάζει, θα με μαλώσει.

Όταν ήταν παιδί ο Έλον Μασκ, δεν τον έπαιζε κανείς

είναι ο τίτλος του άρθρου, για τον Νοτιοαφρικανό δισεκατομμυριούχο που αν ήταν Ρώσος θα τον έλεγαν ολιγάρχη και που συζητιέται συνεχώς από τότε που αγόρασε το Τουίτερ (μπορεί να το συζητήσουμε το θέμα αυτό σε ειδικό άρθρο, αλλά αν κάνετε και τώρα σχόλιο δεν θα σας κρατήσω μούτρα).

Οπότε, ο σχολιαστής διαφωνεί: Όλοι τον παίζαμε, ακόμα και όταν ήταν παιδί ο Έλον Μασκ.

(Ναι, χρωστάμε άρθρο και για αυτά τα προκλιτικά, αν λέγονται έτσι, του τύπου «το παίζω», «τα παίζω», «τον παίζω» κτλ.)

* Και μια ακλισιά από αθλητικό ιστότοπο.

Δεν χωράει συζήτηση για διαιτησία. Κάποια φάση πέραν του ακυρωθέν γκολ του Μπανγκουρά (για να γινόταν το 1-2) δεν υπάρχει για να αναλυθεί. Ήταν τέτοια και η μορφή του αγώνα.

Πέραν του ακυρωθέντος, αλλά ξέρουμε πια πως οτιδήποτε ξεφεύγει από τα συνήθη κλιτικά υποδείγματα της νέας ελληνικής έχει σοβαρές πιθανότητες να μείνει άκλιτο. Έχει όμως γούστο η ακλισιά διότι συνοδεύεται με μια αρκετά λογιότροπη σύνταξη (πέραν του…, ενώ υπάρχουν απλούστερες όπως πέρα από…)

Η «μετοχή» εδώ δίνει βέβαια πιο σφιχτή πρόταση, αν και δεν είναι κακό να γράψει κανείς «πέρα από το γκολ του Μπανγκουρά που ακυρώθηκε». Αλλά τα μεταξωτά φέρνουν και υποχρεώσεις.

* Και ένα ακόμα παράδειγμα της ανοησίας του Φέισμπουκ. Το πασχαλινό σκίτσο που βλέπετε παρακάτω, του Κουραφέλκυθρου, «κρύφτηκε» από το Φέισμπουκ.

kouraf

Nα εξηγήσω τι εννοώ με το «κρύφτηκε». Το είχε ανεβάσει στη σελίδα του ο Κουραφέλκυθρος αλλά το Φέισμπουκ το θεώρησε προβληματικό και το σκέπασε με μαύρο, και με την προειδοποίηση «Eυαίσθητο περιεχόμενο – Η φωτογραφία αυτή μπορεί να δείχνει βίαιο ή σκληρό περιεχόμενο». Υπάρχει κι ένα κουμπάκι στο οποίο μπορεί να κλικάρει ο χρήστης αν, παρά την προειδοποίηση, θέλει να δει το κρυμμένο περιεχόμενο.

Να μου πείτε ότι το αστείο το βρίσκετε κρύο ή κακόγουστο, να το δεχτώ -δεν θα συμφωνήσω αλλά το καταλαβαίνω. Αλλά βίαιο; Πού είναι η βία; Σκληρό; Τι δείχνει; (στα αγγλικά, η αντίστοιχη ετικέτα είναι violent or graphic content).

Δεν ξέρω αν το θλιβερό κρύψιμο έγινε αυτόβουλα από τους ελεγκτές περιεχομένου του Φέισμπουκ ή αν προηγήθηκαν αναφορές από θιγόμενους αναγνώστες -ίσως από τους ίδιους που, σε άλλες γελοιογραφίες του Κουραφέλκυθρου με πασχαλινό θέμα σχολίασαν «Για τον Μωάμεθ θα κάνεις σκίτσο;» (στο οποίο ο Κουραφέλκυθρος απαντά «Για παραγγελίες, η ταρίφα είναι 100 ευρώ»).

ferlopez* Κι άλλη αμφισημία (έως ακατανοησία), αυτή τη φορά σε σουπεράκι.

Διαβάστε το και πείτε μου τι καταλαβαίνετε:

Τζένιφερ Λόπεζ: Μπήκε στο μπάνιο με μονόπετρο με πράσινο διαμάντι κι εκείνη είπε το «Ναι» μετά από 20 χρόνια.

Γιατί μπήκε στο μπάνιο με μονόπετρο; Και ποια ήταν εκείνη που είπε το Ναι; Και κάθισε 20 χρόνια στο μπάνιο;

Αμείλικτα τα ερωτήματα που ανακύπτουν, όπως θα έλεγε το κλισέ.

Στην πραγματικότητα, δεν μπήκε στο μπάνιο η Τζένη Φερλόπεζ (για να θυμηθούμε και το παλιό ραμόνι). Εκείνη ήταν ήδη στο μπάνιο και μπήκε μέσα ο Μπεν Άφλεκ, κρατώντας το μονόπετρο, της έκανε πρόταση, κι εκείνη δέχτηκε. Όχι μετά από 20 χρόνια, αμέσως δέχτηκε -αλλά ήταν η δευτερη φορά, είχαν αρραβωνιαστεί και πριν από 20 χρόνια αλλά τότε χώρισαν πριν φτάσουν σε γάμο.

* Δύο μπασκετικά μεζεδάκια που αναφέρονται περίπου στο ίδιο θέμα.

Φίλος στέλνει λινκ από άρθρο για αγώνα του ΝΒΑ:

Το Μπρούκλιν πήγε διακοπές πιο νωρίς από κάθε άλλη ομάδα που συμμετείχε στα φετινά playoffs, ούσα η μοναδική που δεν πήρε έστω μία νίκη. Οι Σέλτικς αποδείχθηκαν πιο έτοιμοι, πιο διαβασμένοι, πιο… γενικώς. Οι Νετς από την άλλη έπαιξαν λίγο-πολύ όπως όλη την χρονιά: Μέτρια, με λιγότερα καλά από άσχημα διαστήματα.

Και σχολιάζει ο φίλος:

Θα ήθελα να εστιάσουμε στην τρίτη παράγραφο το άρθρου και συγκεκριμένα στο ούσα. Αν θυμάμαι καλά το έχετε σχολιάσει και πρόσφατα, ότι γραμματικά δεν είναι ακριβώς λάθος αλλά στα νέα ελληνικά συνηθίζεται η άκλιτη μετοχή «όντας». Αυτό που μου τράβηξε την προσοχή εδώ είναι ότι εμφανίζεται σε μοντέρνο ας πούμε κείμενο, γεμάτο λέξεις απευθείας στα αγγλικά (playoffs, sweep) και σύνταξη αργκό (δείτε παρακάτω «Οι Σέλτικς αποδείχθηκαν πιο έτοιμοι, πιο διαβασμένοι, πιο… γενικώς«). Αλλά η ούσα, παραμένει ούσα.

Δίκιο έχει ο φίλος μου, διότι κάποιοι έχουν πεισθεί ότι το «ούσα» είναι το μόνο σωστό και το «όντας» είναι λάθος. Σχετικό είναι και το δεύτερο μπασκετικό μας:

* Σε άλλο ρεπορτάζ, για άλλον αγώνα του ΝΒΑ, διαβάζουμε περιγραφή του ματς:

Το ματς ήταν ντέρμπι, με τους Νάγκετς να φτάνουν δύο φορές σε διψήφια διαφορά κατά το τρίτο δεκάλεπτο και να μπαίνουν στο τελευταίο όντες στο +8 (70-78).

Ο φίλος που το εντόπισε σχολιάζει «Όντες από σπόντες».

Εδώ η αρχαία μετοχή είναι αδικαιολόγητη αλλά και περιττή. Θα μπορούσε κάλλιστα να γράψει «να μπαίνουν στο τελευταίο στο +8», αν δεν ήθελε το «όντας στο +8».

Χαριτολογώντας του έγραψα: Ώστε το τελευταίο όντες; «όντες» τα λένε τα δεκάλεπτα στα αγγλικά;

Και μου απαντάει, στο ίδιο πνεύμα, «Ναι, από τότε που έχουν χορηγό την Turkish Airlines, διότι στα τουρκικα το 10 είναι on».

Kαι η πλάκα είναι ότι στο ΝΒΑ δεν έχουν δεκάλεπτα, έχουν δωδεκάλεπτα. Αλλά βλέπετε η προσοχή του συντάκτη ήταν στο πώς να γράψει το «όντες».

mobile* Κι ένα από αυτόματη μετάφραση.

H γυναίκα είναι κινητό, σε μετάφραση του Φέισμπουκ (το οποίο, όπως έχουμε πει, έχει πολύ χειρότερες επιδόσεις από το Google Translate).

Bλέποντας τη σκηνή του θεάτρου στη φωτογραφία, μαντεύουμε πως πρόκειται για το La donna è mobile, τον τίτλο της πασίγνωστης άριας του Βέρντι από τον Ριγολέτο («Φτερό στον άνεμο» ήταν η ελληνική απόδοση).

* Φίλος στέλνει τον τίτλο Η ανθρωπότητα εισέρχεται σε ένα «σπιράλ αυτοκαταστροφής» και εκφράζει τη διαφωνία του για τον όρο «σπιράλ αυτοκαταστροφής», που είναι απόδοση του αγγλικού self-destruction spiral.

Ο φίλος υποστηρίζει ότι καλύτερη απόδοση θα ήταν «δίνη αυτοκαταστροφής», αλλά το σπιράλ έχει πια καθιερωθεί με αυτή τη σημασία και έχει μάλιστα λεξικογραφηθεί στο ΜΗΛΝΕΓ, με τον ορισμό:

Αρνητική κατάσταση που συνεχίζεται και είναι δύσκολο να ελεγχθεί, καθώς το ένα αρνητικό συμβάν προκαλεί κάποιο άλλο

Για να πω την αλήθεια, στον τίτλο αυτόν εμένα με ενοχλεί το «εισέρχεται».

* Κι ένα μεταφραστικό στο χτεσινό ντουντλ του Γκουγκλ, που είναι αφιερωμένο στον Τουτς Τίλεμανς. Το βρήκα αρχικά εδώ, αλλά μετά είδα και σε άλλους μεγάλους ιστότοπους την ίδια διατύπωση, άρα μπορεί να προέρχεται από το Κεντρικό Πρατήριο Κοτσανών, το ΑΠΕ.

Λοιπόν, διαβάζουμε ότι ο Τίλεμανς ήταν «Γνωστός για τις ικανότητές του στην αρμονική». Ποια αρμονική;

Στη φυσαρμόνικα βεβαίως. (Το πρωτότυπο λέει chromatic harmonica, που είναι η φυσαρμόνικα με τη συρόμενη μπάρα).

* Τελικά μαζεύτηκαν και μερικά μεζεδάκια ενόσω έγραφα το άρθρο, κι έτσι η πιατέλα δεν ήταν απελπιστικά άδεια, όπως φοβόμουν όταν άρχισα να γράφω.

Κλείνω με μια ενημέρωση, που μπορεί να ενδιαφέρει αρκετούς αναγνώστες μας. Ο φίλος μας ο Βασίλης Ορφανός, που έχει κάνει καταπληκτική δουλειά στη μελέτη των τουρκικών δανείων της κρητικής διαλέκτου, με ενημερώνει ότι μόλις ανέβασε στο academia.edu έναν βιβλιογραφικό κατάλογο (έργο εν προόδω) για τις σχέσεις ελληνικής και τουρκικής γλώσσας. Υπάρχει σε αυτόν τον σύνδεσμο.

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *