Πολλές φορές έχουμε βάλει μεζεδάκια «πριν από την αλλαγή της ώρας», αφού η θερινή ώρα αλλάζει σε χειμερινή τη νύχτα του Σαββάτου προς την τελευταία Κυριακή του Οχτώβρη, η δε χειμερινή σε θερινή τη νύχτα του αντίστοιχου Σαββάτου πριν από την τελευταία Κυριακή του Μάρτη, ενώ το εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο δημοσιεύεται το πρωί του Σαββάτου.
Ωστόσο, σήμερα το μεζεδοάρθρο μας δημοσιεύεται κυριακάτικα, αφού χτες είχαμε 28 Οκτωβρίου και προτίμησα να τιμήσω την επέτειο. Οπότε, η ώρα έχει ήδη αλλάξει (αν και είναι μάλλον βέβαιο ότι θα τα μπερδέψω, κάθε χρόνο το παθαίνω, όταν ορίσω την ώρα του άρθρου) κι έτσι το άρθρο μας είναι «μετά την αλλαγή της ώρας». Λίγες ώρες μετά, μάλιστα.
Και προτιμώ να δώσω έναν τέτοιον ημερολογιακό τίτλο, αλλιώς θα έπρεπε να βρω κάτι σαν «Ισοπεδωμένα» μεζεδάκια, για το μακελειό που συνεχίζεται στη Γάζα με το αδιάκοπο σφυροκόπημα από τον ισραηλινό στρατό.
Αλλά ας ξεκινήσουμε με κάτι άσχετο, κάτι ανάλαφρο για ορντέβρ.
Ζητείται σερβιτώρα λοιπόν -και δεν αποκλείεται η ανάγκη να είναι επείγουσα, να ζητείται «τώρα» η σερβιτόρα, και να έχουμε έλξη!
Πάντως, όσοι διαβάζουν παλιά κείμενα θα έχουν συναντήσει ουσιαστικά σε -όρος να γράφονται με ωμέγα, π.χ. ταλιαδώρος (τώρα επίθετο μόνο). Ίσως έχω δει και κάποιο «σερβιτώρος».
Αλλά, ομολογώ, πρώτη φορά βλέπω σερβιτώρα, τώρα.
* Μου γράφει φίλος:
Καλησπέρα, μόλις τώρα στο Open ρωτήσαν εκπρόσωπο του Ισραηλινού στρατού αν θεωρούν ότι μπορεί να εμπλακούν και άλλα κράτη.
“Iran is pulling the strings and makes things happen”, απαντάει ο εκπρόσωπος.
Μετάφραση: το Ιράν τραβάει το σχοινί!
Φυσικά, το pulling the strings είναι ιδιωματική έκφραση που αντιστοιχεί ακριβώς στη δική μας «κινεί τα νήματα» και παραπέμπει στην εικόνα του μαριονετίστα που κρυμμένος κινεί με τις κλωστές τις μαριονέτες, όπως ακριβώς ο μηχανορράφος από το παρασκήνιο δίνει εντολές στα υποχείριά του.
Το παρατράβηξε το σκοινί ο υποτιτλιστής!
* Μια αναπάντεχη ακλισιά σε σελίδα από τον ιστότοπο της Dell:
Eκτέλεση γρήγορης δοκιμής για τον εντοπισμό κοινών προβλήματα υλικού.
Προβλημάτων υλικού, βεβαίως.
Ίσως σε μια προηγούμενη βερσιόν να ήταν «για να εντοπιστούν κοινά προβλήματα υλικού», μια διατύπωση που μάλλον την προτιμώ, και στη μετατροπή της φράσης από ρηματική σε ονοματική να ξεχάστηκε κάτι.
* Τσαπατσουλιά στη νεκρολογία του Ρίτσαρντ Ράουντρι (Roundtree δηλαδή), του ηθοποιού που έπαιξε στο Σαφτ, και μάλιστα μόνο στον υπότιτλο.
Ο Ράουντρι άφησε την τελευταία του πνοή μετά από μάχη με τον καρκίνο στο πάγκρας – Είχε διαγνωιστεί στο παρελθόν και με καρκίνο στο στήθος
Οι περικοπές προσωπικού στους μεγάλους ιστότοπους είναι τόσο μεγάλες, που έχουν φτάσει να απολύσουν και τον Σπελ Τσέκερ.
* Κι ένα τουριστικό, μια και (για τους τυχερούς που βρίσκονται στην Ελλάδα) ο καλός καιρός συνεχίζεται.
Η φωτογραφία αυτή συζητήθηκε αρκετά τις προηγούμενες μέρες στο Φέισμπουκ, σε διάφορες ομάδες που ασχολούνται με γλωσσικά και μεταφραστικά στραβά κι ανάποδα.
Καταρχάς σχολιάστηκε το PARKHN, που ξεκινάει λατινόγραφο αλλά μετά βάζει ένα Η που μόνο ελληνικά μπορεί να διαβαστεί. Ο λαϊκός άνθρωπος που το έγραψε, πάντως, βλέπω πως υιοθετεί την παλιότερη τάση, να μεταγράφονται τα ουσιαστικά σε -ing χωρίς το «νγκ», μόνο με «ν» (πάρκιν, σόκιν, σμόκιν).
Κι έπειτα, βέβαια, έχουμε το «Κλίσμα», που προκάλεσε τη μεγαλύτερη θυμηδία, με σχόλια του τύπου «θα είναι τέτοια τα φαγητά, που μετά θα χρειαστεί» -εννοώντας «κλύσμα».
Το «κλίσμα» του τίτλου, βέβαια, δεν είναι το «κλύσμα», είναι το «κλείσμα». Στην παλιά αγροτική Ελλάδα η λέξη «κλείσμα» είχε τη σημασία του περιτοιχίσματος, και κατ’ επέκταση του περιφραγμένου χώρου. Ας πούμε, γράφει στο ημερολόγιό του ο Κοτζιούλας, από την Αιτωλοακαρνανία: Το δέντρο που κυριαρχεί στο εξής είναι η ελιά. Μέσα σε κλείσματα οι πιο πολλές, φυλάνε σεμνά τον πλούσιο καρπό τους που αργεί ακόμα να ωριμάσει.
Υπάρχει και τοπωνύμιο Κάτω Κλείσμα στην Τήνο, και παραλία Κλείσμα στη Θάσο, ίσως και αλλού.
Φαντάζομαι πως όλοι αυτοί που έκαναν πλάκα με το «Κλίσμα» θα αντιδρούσαν με τον ίδιο τρόπο κι αν ήταν γραμμένο «Κλείσμα».
* Διαβάζω στο Ντοκουμέντο άρθρο εσωκομματικής σπίλ… αντιπαράθεσης, που καταλήγει:
Όλοι ενώπιων των ευθυνών τους, της κοινωνίας και της Ιστορίας.
Ίσως είναι ωραίο να βλέπει κανείς τρία ω στη σειρά (κι ένα λίγο πιο πέρα), αλλά κανονικά το «ενώπιον» γράφεται με ω-ο, όχι με ω-ω. Αλλά «ενώπιος ενωπίω».
* Κι ένα ακόμα μεταφραστικό, από αυτά τα κείμενα που βγάζει το γκουγκλ όταν ζητάμε πληροφορίες για κάτι, συνήθως για κάποιο πρόσωπο, κείμενα που τα βρίσκει από την αγγλική Βικιπαίδεια και τα μεταφράζει αυτομάτως από τα αγγλικά.
Ο Άρθουρ Φιλς λοιπόν μαθαίνουμε ότι είναι Γάλλος επαγγελματίας τενίστας και έχει κορυφαία κατάταξη ΑΤΡ στο μονόκλινο Νο 38 του κόσμου.
Αυτό το μονόκλινο Νο 38 μοιάζει λιγάκι με… δωμάτιο ξενοδοχείου, το ξενοδοχείο του κόσμου!
Το αγγλικό κείμενο υποθέτω ότι λέει
He has a career-high ATP singles ranking of world No. 38,
Το singles εδώ εννοεί τους ατομικούς αγώνες, όχι σε ζεύγη, που έχουν άλλη κατάταξη. Η κορυφαία λοιπόν κατάταξη της σταδιοδρομίας του στο μονό είναι η 38η θέση κτλ. (Η κατάταξη αλλάζει διαρκώς, κάθε μήνα, ανεβαίνει και πέφτει ανάλογα με τις επιδόσεις του αθλητή).
Επίσης, αφού ο Arthur Fils είναι Γάλλος και όχι, έστω, Άγγλος, δεν λέγεται Άρθουρ Φιλς αλλά Αρτύρ Φις. Φις, γιος.
* Μου στέλνει φίλος ένα άρθρο στο οποίο ο μαχητικός συνδικαλιστής γιατρός Πάνος Παπανικολάου καταγγέλλει την υποστελέχωση στο Γενικό της Νίκαιας:
το αποτέλεσμα της αδράνειας της κυβέρνησης είναι να παραμένει αναξιοποίητος ο πανάκριβος εξοπλισμός, ο οποίος έχει πληρωθεί από τον ελληνικό λαό και δωρεές, 2 αξονικοί τομογράφοι, ένας μαγνητικός τομογράφος και επίσης επειδή στο κλαστικό ακτινολογικό υπάρχει μεγάλη υποστελέχωση, να μην αξιοποιούνται πλήρως ο ψηφιακός αγγειογράφος και επίσης ο μαστογράφος και ο ορθοπατογράφος.
Δεν τα είπε έτσι ο γιατρός, υποθέτω, αλλά έγιναν δύο τυπογραφικά -το μεν «κλαστικό» υποθέτω ότι είναι «κλασικό», και το πιο αστείο είναι ο ορθοπατογράφος, όπου το λάθος, όπως λέει ο φίλος μου, «άλλαξε το άκρο του πεπτικού σωλήνα για το οποίο είναι φτιαγμένος, αφαιρώντας μόνο ένα γράμμα»
Βλέπετε, το σωστό είναι «ορθοπαΝτογράφος», και χρησιμοποιείται για τη στοματική κοιλότητα, όχι για την άλλη μεριά.
* Και ανορθογραφίες σε διαφήμιση ταβέρνας. Η χρωματική αντίθεση δεν βοηθάει στην εύκολη ανάγνωση, αλλά, έστω και με λίγο κόπο, βλέπουμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε, μεταξύ άλλων,
1 ταλαγάνη ψητώ
που είναι το πιάτο επάνω αριστερά.
Ταλαγάνι βέβαια, διότι το «Ταλαγάνη» μας κάνει για επώνυμο
Όσο για το «ψητώ» θα μπορούσε να είναι ρήμα, σαν το «ζητώ», αλλά θα μπορούσε να είναι και γυναικείο όνομα, όπως η Λητώ.
(Ψητώ Ταλαγάνη, διακεκριμένη σεφ).
* Από είδηση για τραγικό συμβάν, εννοώ το μακελειό στο Μέιν, ένα γουστόζικο λαθάκι:
Το γραφείο του σερίφη της κομητείας Androscoggin δημοσίευσε επίσης φωτογραφίες του υπόπτου, ενός γενειοφόρου άνδρα με καφέ μπουφάν με κουκούλα και τζιν που κρατούσε ένα ημιαυτόματο όπλο παρατεταμένο.
Προτεταμένο το κρατούσε το όπλο ο μακελάρης, όχι παρατεταμένο.
Που, εδώ που τα λέμε, καλύτερα να το είχε παραπεταμένο.
* Φίλος στέλνει τίτλο σε είδηση από τη Γάζα.
Γάζα: Πέθανε από βομβαρδισμούς του Ισραήλ ο ανερχόμενος ποδοσφαιρικός σταρ
Πέθανε; Από γερατειά μήπως;
Τουλάχιστον αμέσως μετά γράφει «σκοτώθηκε».
* Και σε μια είδηση που έκανε κάποιο θόρυβο, αλλά τελικά φαίνεται πως δεν ήταν αυτό που φαινόταν:
Λέμε «έκανε διάρροια»;
Ο οδηγός λέει ότι ενώ οδηγούσε έπαθε κόψιμο (είχαμε πρόσφατο άρθρο για το θέμα!) και σταμάτησε για ν’ ανακουφιστεί και η κοπέλα τον τράβηξε βίντεο με το κινητό της.
Αλλά τι θα βάζατε εσείς αντί για το «έκανε διάρροια»;
* Κι άλλη τσαπατσουλιά σε άρθρο για τις εκλογές στην Ελβετία, σε διάφορα σάιτ του τέως ΔΟΛ:
Οι δεξιοί λαϊκιστές της Ελβετίας αναμένεται να ψηφιστεί από το 29,1% των ψηφορόρων, μετά την ανακοίνωση του 95% των αποτελεσμάτων της περιφέρειας κυριαρχώντας έναντι των πολιτικών του αντιπάλων με τη μεγαλύτερη νίκη του από το 2015, το προηγούμενο υψηλότερο σημείο του.
Ξεκινάει με υποκείμενο στον πληθυντικό και στη συνεχεια περνάει στον ενικό, αποτίοντας ίσως φόρο τιμής στην αττική σύνταξη. Και δεν ξέρω τι νόημα έχει η αναφορά σε «περιφέρεια» αφού οι εκλογές ήταν εθνικές. Επίσης, το «αναμένεται να ψηφιστεί» δίνει λάθος εντύπωση, ότι οι εκλογές θα γίνουν ενώ έχουν γίνει (αναμένεται να συγκεντρώσουν το 29% των ψήφων, θα έβαζα).
* Φίλος του ιστολογίου επισημαίνει ένα απόσπασμα απο το κείμενο 27 μελών του ΣΥΡΙΖΑ για την κατάσταση στο κόμμα:
Δίπλα στη βασική διαιρετική τομή Αριστερά – Δεξιά που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, όσο υπάρχουν εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι, δημιουργήθηκε μια νέα
Ο φίλος έχει αντίρρηση για τον τύπο «οι εκμεταλλευόμενοι». Και τυπικά έχει δίκιο αφού «εκμεταλλευόμενος» είναι αυτός που εκμεταλλεύεται κάτι ή κάποιον, μια και το ρήμα είναι αποθετικό: Εκμεταλλευόμενος την ολιγωρία της άμυνας, ο Κασελάκης (ο μπασκετμπολίστας) πέτυχε ένα εύκολο καλάθι.
Ωστόσο, η φράση «εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι» νομίζω πως έχει καθιερωθεί, μια και θα ήταν άγαρμπο το σωστό («αντικείμενα εκμετάλλευσης»; )
Τι λέτε εσείς;
* Πολύ συζητήθηκε επίσης ο τίτλος είδησης που βλέπετε.
Θεσσαλονίκη: Το συγκλονιστικό βίντεο από τη διάσωση της 39χρονης που δάγκωσε οχιά.
Φαίνεται πως η εν λόγω οχιά δεν ήταν μόνο venomous αλλά και poisonous, και η 39χρονη που τη δάγκωσε έπαθε δηλητηρίαση.
Αλλά βέβαια ξέρουμε ότι αυτό θα ήταν εξωφρενικό, όσο κι αν, σύμφωνα με το δημοσιογραφικό κλισέ, είδηση έχουμε όταν άνθρωπος δαγκώσει σκύλο.
Όχι, η οχιά δάγκωσε την άτυχη γυναίκα. Αλλά οι υλατζήδες παραβαίνουν εδώ έναν από τους πιο βασικούς νόμους του σωστού στιλ, την επανάληψη του αδύνατου τύπου της αντωνυμίας, που θα μας προφύλασσε από τη θυμηδία.
Η 39χρονη που τη δάγκωσε οχιά.
Μπορείτε βέβαια να πείτε «Η 39χρονη την οποία δάγκωσε οχιά» και τότε δεν χρειάζεται η επανάληψη.
* Και κλείνω με κάτι που αφορά τη χτεσινή εθνική επέτειο.
Εννοώ μια αφήγηση, που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την οποία στις 30 Οκτωβρίου 1940, δυο μέρες μετά την ιταλική επίθεση, ο Ιωάννης Μεταξάς κάλεσε σε μυστική σύσκεψη διευθυντές και αρχισυντάκτες αθηναϊκών εφημερίδων και τους εκμυστηρεύτηκε τους χειρισμούς του ως τότε, στην προσπάθεια να αποφύγει τον πόλεμο, και στη συνέχεια τους διαβεβαίωσε για την τελική ήττα του Άξονα.
Όπως σημειώνει το άρθρο: Τα στενογραφικά πρακτικά της συνάντησης αυτής για πολλές δεκαετίες ήταν εξαφανισμένα και αποκαλύφθηκαν πολλά χρόνια αργότερα, μάλλον συμπτωματικώς χωρίς όμως να δίνει περαιτέρω στοιχεία ενώ προσθέτει ότι τα πρακτικά αυτά είναι γνωστά στους ιστορικούς αλλά όχι στο ευρύ κοινό.
Ομολογώ πως την ιστορία αυτή δεν την ήξερα καθόλου. Ο φίλος που με ενημέρωσε, υποψιάζεται ότι πρόκειται για μύθο, σαν τον ανύπαρκτο εύζωνο Κουκίδη, και παραθέτει ορισμένα βάσιμα επιχειρήματα, όπως η απουσία αναφορών στη σύσκεψη αυτή όλα αυτά τα χρόνια.
Φίλοι ιστορικοί, τι λέτε; Έγινε η σύσκεψη ή είναι μύθος;
Προσθήκη: Τελικά, όπως προκύπτει από τα σχόλιά σας (ιδίως στο σχόλιο 16) η σύσκεψη είναι δημοσιευμένη από παλιά.
