Τον Αύγουστο του 1572, την ημέρα της γιορτής του Αγ. Βαρθολομαίου (24 Αυγούστου), η Γαλλία βρισκόταν σε θρησκευτική εμφύλια διαμάχη μεταξύ καθολικών και Ουγενότων (προτεσταντών). Η Μαργαρίτα, αδερφή του βασιλιά Καρόλου (των Βαλουά) παντρεύεται τον προτεστάντη Ερρίκο της Ναβάρας (των αντιπάλων Βουρβώνων) σε μια προσπάθεια να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες πλευρές και να αποτρέψει την αιματοχυσία. Μια αιματοχυσία που ήταν αναπόφευκτη, καθώς την υποκινούσε φασματικά η βασιλομήτωρ Αικατερίνη των Μεδίκων. Υπό την φασματική δράση της Αικατερίνης ο δούκας Ερρίκος του Γκιζ φανάτισε τους ρωμαιοκαθολικούς στρατιώτες οι οποίοι σκότωσαν όλα τα ηγετικά στελέχη των Ουγενότων. Μέσα στο γενικότερο κλίμα φανατισμού η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο και αρκετοί αθώοι σφαγιάστηκαν μόνο και μόνο επειδή ήταν προτεστάντες· μέχρι τον Οκτώβρη του 1572 είχαν σφαγιαστεί περί τους 28.000 διαμαρτυρόμενους.
Τα παραπάνω γεγονότα έδωσαν έμπνευση στον Κρίστοφερ Μάρλοου για να γράψει το 1592 την Σφαγή των Παρισίων. Ο Κρίστοφερ Μάρλοου την ελισαβετιανή εποχή (1558-1603) αποτελούσε μέρος μιας ομάδας μορφωμένων (για την εποχή) αντρών που ονομάζονταν πανεπιστημιακές διάνοιες και μεταξύ άλλων αποτελούνταν από τον Τόμας Κυντ,Τζον Λίλι και Ρόμπερτ Γκρην. Η συγκεκριμένη ομάδα άρχισε πρώτη να γράφει για τα δημόσια θέατρα (μέχρι τότε τα έργα περιορίζονταν στα βασιλικά ανάκτορα και τις εκκλησίες). Ο Μάρλοου, απόφοιτος του Κέιμπριτζ ήταν ο πιο σημαντικός συγγραφέας εκείνης της ομάδας και λανθασμένα πιστεύεται πως ήταν πρόδρομος της Σαιξπηρικής δραματουργίας. Η αλήθεια είναι πως έζησαν την ίδια εποχή, είχαν γράψει περίπου τον ίδιο αριθμό έργων με τη διαφορά όμως πως ο Μάρλοου χρησιμοποιούσε καλύτερα τον ανομοιοκατάληκτο στίχο (Blank Verse). Στα ιστορικά έργα του, όπως η Σφαγή των Παρισίων επικεντρώνεται στους πρωταγωνιστές και τον τρόπο που συμπυκνώνονται διαφορά ιστορικά γεγονότα με σκοπό μια αιτιολογική σχέση και μια αληθοφανή ιστορία.
Στην παράσταση “Μακελειό στο Παρίσι” -βασισμένη στη “Σφαγή των Παρισίων”- που είδαμε στο θέατρο Λιθογραφείον στην Πάτρα, από την Μηχανή Τέχνης και το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας σε σκηνοθεσία Χρήστου Στρέπκου αποδίδεται ακριβώς αυτή τη Μαρλοουανή συμπύκνωση που προαναφέραμε, παρουσιάζοντας μια δραματουργία αποξένωσης στην οποία συμμετέχουν πρόσωπα ακραίας ερμηνευτικής ανοικείωσης. Η αποστασιοποίηση που επιδιώκεται από την αρχή του έργου παρά το “μπούκωμα” των συνεχών εναλλαγών των ηθοποιών, καλεί τους θεατές σε μια συνεχή μετάθεση της αυτονομίας της ανάγνωσης της παράστασης. Ο Χρήστος Στρέπκος έχει ως σκοπό να συνδέσει το έργο του Μάρλοου με το σήμερα χωρίς όμως να γίνεται απόλυτα κατανοητό αυτό το μεταίχμιο. Βέβαια, η όχι και τόσο ευδιάκριτη προσπάθεια αναμετασχηματισμού, ώστε να “μιλήσει” το έργο στο σήμερα, δεν στερεί σε καμία περίπτωση την αποσύνδεση από την Μαρλοουανη δραματουργία. Άξιο αναφοράς της δραματουργικής προσπάθειας είναι η ευθραυστότητα της κάθε στιγμής στο έργο (αρκετές πιθανές εκφάνσεις ανά σκηνή) που προκαλεί τον θεατή να περιμένει μια έξωθεν παρέμβαση προκαλώντας μια συνεχή δραματουργική ένταση. Αν ο Χρήστος Στρέπκος έδινε και μέτρο στην ένταση αυτή θα μιλούσαμε για μια παράσταση εξαιρετικής συνθετικής δραστηριότητας.
Όσον αφορά την υποκριτική των ηθοποιών ο Χρήστος Στρέπκος έκανε εξαιρετική σκηνοθετική δουλειά στο συγκεκριμένο έργο, αλλά στο ρόλο που έδωσε στον εαυτό του (Δούκας του Γκιζ) φαίνεται να μην ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις απαιτήσεις του. Ο Βασίλης Κόκκαλης αν και αποδεδειγμένα ξεφεύγει του μετρίου και διαθέτει υποκριτική εντιμότητα, στο διττό ρόλο (Ανζού& Ερρίκος) βγάζει μια σκηνική κούραση χωρίς να καταφέρει να εντυπωθεί στο διττό ρόλο και χωρίς τις παύσεις που απαιτεί η σκηνική παρουσία των ρόλων αυτών. Η Ελένη Γεωργακοπούλου ως Αικατερίνη των Μεδίκων “δένει” τον ρόλο της στις παύσεις, σωματικές και ηχητικές, και παρότι δεν βγάζει την επιβλητικότητα της Αικατερίνης καταφέρνει να αποδώσει τον αμετακίνητο εαυτό της. Ο Αλέξανδρος Κουκιάς (ως βασιλιάς Κάρολος) αποδίδει την ηδονική σχοινοβασία που επιτάσσει ο ρόλος με συνεχή κίνηση και ο Φάνης Δίπλας (ως Βασιλιάς της Ναβάρας) συνδυάζει με εξαιρετικό τρόπο την αγωνιστική υστερία και ποιητική μεταφορά του “ψύχραιμου θυμωμένου” ρόλου. Από κοντά και ο Νίκος Δερτιλής ο οποίος βαδίζει πάνω στην “εγκληματική” επιθυμία των ρόλων του φονιά κυρίως και προστάτη της πίστης, ξεχωρίζοντας υποκριτικά.
Η μουσική από τον Σπήλιο Καστάνη -ο οποίος παρίσταται στη σκηνή με ένα βιολοντσέλο- αποδίδει μια αποστασιοποιητική λειτουργία χρωματίζοντας επακριβώς τις σκηνές με ένα “υστερικό” καθήκον. Συνεπικουρούμενος από τον φωτισμό της Ευσταθίας Δρακονταείδη, ο οποίος δημιουργεί μια υποβλητική “γλυκόπικρη” ατμόσφαιρα πανηγυριού και τρόμου. Στα αρνητικά σημεία της παράστασης, τα σκηνικά αντικείμενα και τα κοστούμια από τον Κέννυ Μακλέλαν ο οποίος δεν βοηθάει ούτε στην αποτύπωση της εποχικότητας της παράστασης ούτε στο σύγχρονο πνεύμα που θέλει να αποδώσει σκηνοθετικά ο Χρήστος Στρέπκος και αποτελούν ένα σημαντικό αντιαισθητικό “βαρίδι” στη συγχρονικότητα της παράστασης. Η κίνηση από τη Μαρία Κίκινα καθηλώθηκε σε μια στερεοτυπία λόγω των συνεχών εναλλαγών της σκηνικής παρουσίας των ηθοποιών με αποτέλεσμα να αυτο-απορροφάται η όποια σημειωτική δυναμική θέλει να αποδώσει.
Συμπερασματικά, η παράσταση “Μακελειό στο Παρίσι” σε σκηνοθεσία Χρήστου Στρέπκου είναι ένα άρτια δραματουργικά επεξεργασμένο έργο, το οποίο μας δείχνει την πύκνωση των γεγονότων μιας εποχής όπως επίτασσε η δραματουργία του Κρίστοφερ Μάρλοου. Η οποιαδήποτε συγχρονική αποτύπωσή του όμως καθηλώνεται σε μια στερεοτυπική φορμαλιστική προσέγγιση η οποία αν ακολουθείτο από μια εμφανή σημειολογική σκηνική αποτύπωση θα δημιουργούσε ένα σκηνικό σύμπαν που θα ένωνε παρελθόν με παρόν και θα αποτύπωνε την προθετικότητα του σκηνοθέτη.
Επόμενες παραστάσεις στο θέατρο Λιθογραφείον (Μαιζώνος 172β, Πάτρα):
Τετάρτη 3 Ιανουαρίου, 20:00
Πέμπτη 4 Ιανουαρίου, 21:30
Παρασκευή 5 Ιανουαρίου, 21:30
Σάββατο 6 Ιανουαρίου, 21:30
Κυριακή 7 Ιανουαρίου, 20:00
ticketservices.gr
The post «Μακελειό στο Παρίσι» – Μια πολύμορφη εμπειρία αποδόμησης της πίστης first appeared on tetartopress.
