Πώς μπορείς να πιαστείς από αυτά που θεωρείς μικρά, για να ξεδιπλώσεις σκέψεις, συναισθήματα και να γράψεις στίχους; Είναι προφανώς μια διαδικασία της ψυχής, ένα παίδεμα εσωτερικό που οδηγεί σε τέτοια μονοπάτια. Συχνά τα πράγματα γύρω μας περνάνε απαρατήρητα. Τα καθημερινά αντικείμενα που μας συντροφεύουν ή αποτελούν το σκηνικό της καθημερινότητάς μας ή της ρουτίνας μας. Τι γίνεται όμως όταν χρωματίζονται ιδιαίτερα, ανάλογα με τη βαρύτητα που έχουν μέσα μας, ανάλογα με το νόημα που τους δίνουμε και την αξία τους που βαραίνει στη συνείδησή μας;
Η Μάρσια Ισραηλίδη δίνει σημασία στα μικρά καθημερινά –και χρηστικά, πολλάκις– αντικείμενα. Τα μικρά μεγάλα είναι ο τίτλος του βιβλίου της, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Συνειρμικά, σκεφτόμαστε αυτόματα τον στίχο του Ελύτη, «ο κόσμος ο μικρός ο μέγας». Πορευόμαστε λοιπόν με αυτό το οξύμωρο και με άλλα. Γιατί η αλήθεια έχει πολλές όψεις ή ουκ ολίγες φορές χαρακτηρίζεται –και δικαίως– ως πολλαπλή.
Οι άνθρωποι, οι τόποι, τα πράγματα χρωματίζονται από τη σκέψη που κάνουμε γι’ αυτά, από τη διάδραση ή τον διάλογο που κάνουμε μαζί τους. Το υποκειμενικό στοιχείο υπερισχύει και μοιραία κάνουμε επίκληση όχι στη λογική ή την αυθεντία, αλλά στο συναίσθημα. Στην αρχή του βιβλίου (σελ. 7) διαβάζω: θαύματα μικρά/ και μεγάλα/ σκόρπιες εικόνες/ που γίνονται/ λέξεις/ ονειροπόλες/ βροχή αϋπνίας/ χιόνι στη γλώσσα/ […].
{jb_quote}Ολιγόστιχα, απαλά σαν χάδι, διαποτίζονται από μια τρυφερότητα, όπως είναι και το βλέμμα της ποιήτριας.{/jb_quote}
Έτσι, συναντάμε ποιήματα για το τζάκι, για δυο γυάλινα ποτήρια τιρκουάζ, για το δοχείο με τα μπισκότα, για τη βρύση, για το πάπλωμα, για το ριχτάρι, για το φωτάκι νυχτός, για το πουπουλένιο πάπλωμα, και άλλα. Ολιγόστιχα, απαλά σαν χάδι, διαποτίζονται από μια τρυφερότητα, όπως είναι και το βλέμμα της ποιήτριας. Φόρος τιμής στο οικείο και καθημερινό, χωρίς περιττολογίες ή άσκοπους εντυπωσιασμούς. Μου θύμισαν αμέσως, απ’ την πρώτη ανάγνωση, εκείνα τα τραγούδια της λιτής μας τραγουδίστριας, της Αρλέτας, που μας άγγιξαν βαθιά μέσα στη δύσκολη εφηβεία. «Απέραντο ροζ», για να δανειστώ και έναν στίχο της Ισραηλίδη (σελ. 24), για να αναφερθώ στους στίχους της. Ποιήματα χαμόγελο, ποιήματα φως και «άγγιγμα μες στο σκοτάδι». Και σε κάτι άγρυπνα βράδια, όλα τα αντικείμενα αλλάζουν διαστάσεις και έχουν τον τρόπο να σε κάνουν να αναλογίζεσαι και να ανατριχιάζεις. Η ζωή ξενυχτώντας μοιάζει αλλιώτικη. Παραθέτω στίχους ξανά:
αιχμαλωτίζω/ πεταλούδες/ μυρμήγκια/ σκαθάρια/ και ό,τι άλλο/ μου έμαθαν/ πως είναι μικρό και ακίνδυνο/ αργότερα/ θα δοκιμάσω μεγαλύτερα ζώα/ χωρίς γυάλινα βάζα–/ οι λέξεις αρκούν (συλλογή, σελ. 17).
λογαριασμοί που έληξαν/ προσάναμμα σπουδαίο/ χαζεύεις για ώρα/ σε μαγνητίζει η φλόγα/ ονειροβατείς/ μέχρι να βάψουν τα μάγουλα/ και να γεμίσεις ζέστη/ καθηλωμένος/ οκλαδόν/ στη λήξη της ημέρας. (τζάκι, σελ. 11)
Στις σελίδες 25-36 συναντάμε ποιήματα περισσότερο ανεξάρτητα, θα έλεγε κανείς. Ξεχωρίζουμε το ποίημα «Ενεργός χρήστης» (σελ. 34), που όπως η ίδια λέει πίσω στις Σημειώσεις, αποτελεί μια απάντηση στο ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη «Είμαστε κάτι» (σελ. 37). Το παραθέτω ολόκληρο:
Είμαστε κάτι σπασμένες οθόνες
θραύσματα σκέψης σε ένα φαράσι
μεγάλης ανάλυσης όμως εικόνες
Πολέμων, γατιών και κάποιου Ωνάση
Είμαστε πάντα συνδεδεμένοι
Καθείς μοναχός δίπλα στον άλλο
σε χωριστά καλώδια μπλεγμένοι
είναι η γενιά των κωφαλάλων
Είμαστε κάτι ειδοποιήσεις
φωτίζουμε πρόσωπα αργά το βράδυ
στην καλύτερη γίνονται κλήσεις
Άλλαξε η μέρα που λέει η οθόνη
απόφαση παίρνεις σε ό,τι συμβαίνει
να συμμετέχεις απ’ το σαλόνι.
Κλείνοντας, ούσα χαμηλών τόνων, η Μάρσια Ισραηλίδη έχει τον τρόπο να διεισδύει στην καρδιά του αναγνώστη. Σε γλώσσα άμεση οργανώνει το ποιητικό της σύμπαν, συνδιαλέγεται με την καθημερινότητα και με τα συναισθήματά της με βλέμμα διαυγές. Επίσης, εκφράζεται με μια ελαφρά ειρωνεία στα σημεία, κάτι που κάνει τους στίχους της και παιγνιώδεις. Αν ενώναμε μαζί όλα τα ολιγόστιχα ποιήματά της, θα καταλήγαμε ίσως σε κάτι που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε και «ποίημα του εαυτού», αφού φαίνεται πως η αυτοαναφορικότητα δεν λείπει.
Τα μικρά μεγάλα
Μάρσια Ισραηλίδη
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 44
ISBN: 978-618-5733-08-7
Τιμή: 10,60€
