cebacf85ceb2ceadcf81cebdceb7cf83ceb7 ceb7cf84cf84ceb7cebcceadcebdcf89cebd ceadcebdceb1cf82 cebdceadcebfcf82 cf8ccf81cebfcf82

Στο ιστολόγιο παρακολουθούμε τις λέξεις και τις φράσεις της επικαιρότητας, είτε πρόκειται για νεολογισμούς είτε για όρους που ξαφνικά βρέθηκαν στο προσκήνιο -και στο τέλος της χρονιάς ψηφίζουμε κιόλας για τη λέξη της χρονιάς.

Δεν θέλω να προκαταλάβω τη φετινή ψηφοφορία, άλλωστε ακόμα δεν έχουμε τελειώσει το πρώτο από τα τρία τετράμηνα της χρονιάς, αλλά στοιχηματίζω πως στο ψηφοδέλτιο του Δεκεμβρίου θα βρίσκεται και ο όρος «κυβέρνηση ηττημένων», που ακούγεται πολύ αυτές τις μέρες.

Ακούγεται πολύ αυτές τις μέρες, αλλά αμφιβάλλω αν είχε ακουστεί παλιότερα: αν δεν κάνω λάθος (και να με διορθώσετε) ο όρος είναι φετινός και πρέπει να πλάστηκε από το επιτελείο του κυβερνώντος κόμματος.

Κυβέρνηση ηττημένων, σύμφωνα με τους εισηγητές του όρου, θα είναι η κυβέρνηση συνεργασίας που ενδέχεται να σχηματιστεί μετά τις επικείμενες εκλογές από το δεύτερο, το τρίτο, ίσως και το τέταρτο κόμμα -χωρίς δηλαδή το κόμμα που θα έρθει πρώτο. Πρακτικά, η ΝΔ εννοεί ως «κυβέρνηση ηττημένων» την κυβέρνηση συνεργασίας που θα μπορούσε να σχηματιστεί από ΣΥΡΙΖΑ – ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ και ΜΕΡΑ25, αν βέβαια τα τρία αυτά κόμματα συγκεντρώσουν πάνω από 150 έδρες και αν, φυσικά, συμφωνήσουν να συνεργαστούν.

Το ενδεχόμενο αυτό θεωρητικά ήταν πάντοτε δυνατό και διευκολύνεται σαφώς από το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής. Ωστόσο, μετά τη δημοσκοπική πτώση του κυβερνώντος κόμματος ύστερα από την τραγωδία των Τεμπών, και ενώ οι σχέσεις της ΝΔ με το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ είχαν ψυχρανθεί με τις υποκλοπές, οι πιθανότητες του σεναρίου αυτού αυξήθηκαν σαφώς.

Ο νεολογισμός «κυβέρνηση ηττημένων» είναι έξυπνο εύρημα και επιδραστικό επικοινωνιακά, μια και η λέξη «ηττημένος» είναι αρνητικά φορτισμένη (ουαί τοις ηττημένοις!). Βοηθάει σε τούτο η απειρία που έχει η χώρα μας από εκλογές με απλή αναλογική και από κυβερνήσεις συνεργασίας (από τα 49 χρόνια της μεταπολίτευσης, μόνο επί 9 χρόνια, το 1989-90 και 2011 με 2019, είχαμε κυβερνήσεις συνεργασίας).

Ωστόσο, ο όρος κατά τη γνώμη μου δεν έχει νόημα, ιδίως σε εκλογές με απλή αναλογική. Στην απλή αναλογική δεν υπάρχει νικητής και ηττημένοι, υπάρχουν νικητές, όσα κόμματα ξεπέρασαν τις προσδοκίες ή το ποσοστό τους, και ηττημένοι, τα κόμματα που σημείωσαν πτώση ή απέτυχαν να πραγματώσουν τις προσδοκίες τους. Αν, ας πούμε, ένα κόμμα είχε 40% και στις νέες εκλογές έρθει πρώτο με 33% μάλλον ηττημένο είναι.

Στις ευρωπαϊκές χώρες πόυ έχουν αναλογικά εκλογικά συστήματα δεν είναι καθόλου σπάνιο να σχηματίζεται κυβέρνηση που να ΜΗΝ περιλαμβάνει το πρώτο κόμμα.

Στο Λουξεμβούργο, που το ξέρω από πρώτο χέρι, το κεντροδεξιό κόμμα CSV (το κόμμα του Γιούνκερ) κυβερνούσε τη χώρα, είτε μόνο του είτε (συνήθως) με κάποιον κυβερνητικό εταίρο εδώ και πολλές δεκαετίες. Όμως το 2013, ύστερα από ένα σκάνδαλο σχετικό με τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας, το σοσιαλιστικό κόμμα, που συμμετείχε στην κυβέρνηση, αποχώρησε, και έγιναν πρόωρες εκλογές.

Στις εκλογές αυτές, το κόμμα του Γιούνκερ είδε το ποσοστό του να μειώνεται λίγο, και έπεσε στο 33,7%, πρώτο πάλι, και μακριά από τα άλλα κόμματα. Δεύτεροι ήρθαν οι Σοσιαλιστές με 20%, τρίτοι οι Φιλελεύεροι με 18% και τέταρτοι οι Πράσινοι με 10%. Τα τρία αυτά κόμματα, που κανείς δεν διανοήθηκε να τα χαρακτηρίσει «ηττημένα», συγκέντρωσαν 32 έδρες συνολικά στις 60 που έχει η Βουλή του Λουξεμβούργου (μικρή χώρα, ολιγομελές κοινοβούλιο) και σχημάτισαν κυβέρνηση, πρώτη φορά χωρίς τους κεντροδεξιούς. Πρωθυπουργός έγινε ο Μπετέλ, ο επικεφαλής του τρίτου κόμματος.

Η κυβέρνηση αυτή τα πήγε καλά και στις εκλογές του 2018 αύξησε τις έδρες της.

Σε ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα, στη Σουηδία μετά τις τελευταίες εκλογές κυβερνάει τη χώρα ένας συνασπισμός δεξιών κομμάτων, παρόλο που οι σοσιαλιστές ήρθαν πρώτοι.

Αλλά υπάρχει παράδειγμα και από την Ελλάδα, έστω και κάπως παλιό. Μετά τις εκλογές του 1951, σχηματίστηκε στη χώρα μας η κυβέρνηση Πλαστήρα, από το δεύτερο και το τρίτο κόμμα (ΕΠΕΚ και ΚΦ) ενώ πρώτο κόμμα, με 13 μονάδες διαφορά, είχε έρθει ο Συναγερμός του Παπάγου. (Εδώ θα πεταχτεί κάποιος και θα θυμίσει ότι η κυβέρνηση Πλαστήρα εκτέλεσε τον Μπελογιάννη).

coalitionsEξάλλου, πάντα στην Ευρώπη, ή μάλλον στην ΕΕ, είναι σχετικά λίγες οι χώρες όπου κυβερνάει μονοκομματική κυβέρνηση: η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Κύπρος, και οι Πολωνία-Ουγγαρία, παρόλο που εκεί τυπικά υπάρχει κυβέρνηση συνεργασίας. Αλλά η Γαλλία και η Κύπρος είναι προεδρικές δημοκρατίες, πολύ διαφορετικές από τη δική μας, χώρια που και στη Γαλλία η κυβέρνηση μειοψηφίας είναι στην πραγματικότητα πολυκομματική (LREM, Horizons και μικρά κεντρώα κόμματα).

Όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ έχουν κυβερνήσεις συνεργασίας που απαρτίζονται από 2, 3, 4 ή και περισσότερα κόμματα, όπως δείχνει ο χάρτης.

Θα πείτε ότι αυτές οι χώρες έχουν «παράδοση» σε κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά οι παραδόσεις εύκολα φτιάχνονται -εδώ κοντεύει να γίνει παράδοση το Χαλογουίν.

Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, δεν θα είναι τερατογένεση, όπως λέει ο κ. Μητσοτάκης, αν σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς τη Νέα Δημοκρατία. Ούτε πρωτοφανές ούτε αφύσικο είναι να μένει εκτός κυβέρνησης το πρώτο κόμμα στις εκλογές. Αφύσικο και καταστροφικό για τη χώρα είναι να σύρεται η χώρα σε δεύτερες, τρίτες, τέταρτες, πέμπτες εκλογές μέχρι να δεήσουν οι πολίτες, εκβιαζόμενοι, να δώσουν πλειοψηφία στον Μωυσή που δεν είναι άξιος να βρει κυβερνητικούς εταίρους.

Για το λόγο αυτό, θεωρώ λάθος της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλ. Τσίπρα προσωπικά το ότι έσπευσαν να αποκλείσουν το ενδεχόμενο να συμμετάσχει ο ΣΥΡΙΖΑ σε κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα, και μάλιστα υιοθετώντας τον όρο «κυβέρνηση ηττημένων».

Ενώ καταλαβαίνω ότι η αξιωματική αντιπολίτευση (και πρώην κυβέρνηση) εξ ορισμού πρέπει να έχει ως στόχο την πρώτη θέση στις εκλογές, νομίζω ότι κακώς απέκλεισαν το ενδεχόμενο -ακυρώνοντας έτσι τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ της απλής αναλογικής.

Θα μου πείτε: Θα ήσουν εξίσου φλογερός υπέρμαχος των κυβερνήσεων συνεργασίας σε μια περίπτωση που θα ερχόταν μεν πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά θα σχηματιζόταν κυβέρνηση, ας πούμε, από ΝΔ, ΚΙΝΑΛ και Βελόπουλο;

Θα επέκρινα την κυβέρνηση αυτή, ασφαλώς, αλλά όχι επειδή θα ήταν κυβέρνηση ηττημένων. Θα είχα πολλά άλλα να της καταμαρτυρήσω. Βέβαια, στην περίπτωση αυτή τα ΜΜΕ που σήμερα μιλάνε για κυβέρνηση ηττημένων θα έλεγαν για «κυβέρνηση συνετών», «μέτωπο λογικής» και άλλα τέτοια.

Όμως αυτά θα τα δούμε όταν έρθει η ώρα.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *