Καίτη Μυλωνά: “Ενδεχόμενη αποχώρηση της ΕΕ από τη Συνθήκη για την Ενέργεια”

A demonstration against the Energy Charter Treaty by Friends of the Earth Europe in July 2021 (Pic: Friends of the Earth Europe/Flickr)

Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece επαναφέρει το θέμα της αποχώρησης της χώρας μας από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, στο πλαίσιο του συντονισμού και των κινητοποιήσεων που προγραμματίζονται από οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών μέσα στον Απρίλιο του 2023. Υπενθυμίζουμε την “Δήλωση 400 οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών κατά της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας | Βγείτε από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας μέχρι την COP26 (31.10 – 12.11.2021)” την οποία από την Ελλάδα είχε υπογράψει μόνο το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ [ΕΔΩ]

Civil Society Organisations’ Statement against the Energy Charter Treaty [HERE – NARUREFRIENDS GREECE No 124]

Καίτη Μυλωνά: “Ενδεχόμενη αποχώρηση της ΕΕ από τη Συνθήκη για την Ενέργεια”/ Energy Charter Treaty

[ΠΗΓΗ: ΕΠΟΧΗ]

Ο Χάρτης Ενέργειας είναι η Συνθήκη που υπεγράφη το 1998 από περίπου 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχεδιάστηκε για να προστατεύει τις εταιρείες της ενεργειακής βιομηχανίας, επιτρέποντάς τους να μηνύουν κυβερνήσεις για πολιτικές που επηρεάζουν τις επενδύσεις τους. Τα τελευταία χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί για την αμφισβήτηση πολιτικών που απαιτούν την παύση λειτουργίας των μονάδων παραγωγής ορυκτών καυσίμων, γεγονός που εγείρει ανησυχίες ότι αποτελεί εμπόδιο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Έτσι κάποιες χώρες και κυρίως τα προοδευτικά και αριστερά κινήματα σε όλο τον κόσμο αντιστάθηκαν σε όλο αυτό και ζήτησαν την κατάργηση της Συνθήκης και την απόσυρση της ΕΕ από αυτήν. Η ΕΕ αρχικά – θέλοντας να στηρίξει τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων επιχείρησε με άλλα μέλη μία πολιτική «στρίβειν δια του αρραβώνος» και συγκεκριμένα πρότεινε τον εκσυγχρονισμό της Συνθήκης. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ έχει ψηφίσει την Στρατηγική Πράσινη Συμφωνία-Green Deal, στην οποία περιλαμβάνεται η μείωση της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και η προώθηση της ανάπυξης των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Φοβερή ανακολουθία έως υποκρισία!

Τα μέλη της Συνθήκης συμφώνησαν πέρυσι σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις. Τα κινήματα απέφυγαν αυτή την διελκυστίνδα και επέμειναν στην κατάργηση της Συνθήκης. Κάποιες χώρες πείσθηκαν και απέρριψαν τις μεταρρυθμίσεις.

Ήδη η Ιταλία είχε δηλώσει την αποχώρησή της από τη Συνθήκη από το 2016. Ισχυρά κινήματα, όπως το PowerShift, κατάφεραν να πείσουν τη γερμανική κυβέρνηση να ζητήσει την αποχώρηση από την ECT. Και σε άλλες χώρες της ΕΕ συνέβη το ίδιο. Η Γαλλία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, η Σλοβενία, το Λουξεμβούργο και η Ισπανία έχουν ήδη ανακοινώσει σχέδια αποχώρησης από τη συνθήκη, αυξάνοντας την πίεση στις Βρυξέλλες να συντονίσουν μια απόσυρση σε επίπεδο ΕΕ.

Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση, η Κομισιόν εξαναγκάστηκε να ζητήσει την απόσυρση της ΕΕ από τη Συνθήκη. “Η αποχώρηση της ΕΕ και της Ευρατόμ από τη Συνθήκη του Χάρτη Ενέργειας φαίνεται να είναι αναπόφευκτη”, αναφέρεται στο έγγραφο. Η παραμονή στη συνθήκη αυτή θα “υπονόμευε σαφώς” τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, δήλωσε η Επιτροπή. Δεδομένου του αριθμού των χωρών που αποχωρούν μεμονωμένα, η επαναδιαπραγμάτευση της συνθήκης δεν φαίνεται εφικτή.

Στη Συνθήκη υπάρχει μια ρήτρα, σύμφωνα με την οποία, ακόμη και αν αποφασιστεί η κατάργησή της, θα εξακολουθεί να προστατεύει τις υφιστάμενες επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα για 20 χρόνια. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούσαν να συμφωνήσουν μεταξύ τους να μην εφαρμόσουν αυτή τη ρήτρα, δεδομένου ότι οι περισσότερες ενεργειακές επενδύσεις στα εδάφη τους πραγματοποιούνται από εταιρείες της ΕΕ. Θα πρέπει όμως να συμφωνήσουν και με άλλα μέλη της συνθήκης για να αποφύγουν μελλοντικές αγωγές, όπως την Ιαπωνία, το Αζερμπαϊτζάν και την πρώην χώρα μέλος της ΕΕ, τη Βρετανία. Προς το παρόν, κανένα συμβαλλόμενο μέρος εκτός της ΕΕ δεν έχει δηλώσει ότι θα ήταν ανοικτό σε μια τέτοια λύση.

Κατά τη γνώμη μας και επειδή στη δημοκρατία πάντα υπάρχουν λύσεις, όπως και επιλογές, η ΕΕ θα πρέπει να έλθει σε επικοινωνία με άλλες χώρες και αν αποτύχει να έχει την συναίνεσή τους, θα πρέπει να προχωρήσει στην απόσυρση από τη Συνθήκη. Αν πράξει έτσι, σίγουρα θα έχει τη στήριξη των κινημάτων της κοινωνίας των πολιτών. Όσο για την Ελλάδα, δεν υπάρχει καν το ζήτημα στην ατζέντα των κομμάτων. Περιμένουμε την τοποθέτησή τους.

Καίτη Μυλωνά (Κτηνίατρος, Μέλος των ΦτΦ – Ευρωπαϊκές και Διεθνείς υποθέσεις)