Σήμερα είναι Σάββατο, οπότε θα περιμένατε τα μεζεδάκια μας, αλλά θα κάνουμε μια εξαίρεση στο πρόγραμμα. Βλέπετε, σήμερα έχουμε 24 του μηνός και αν γράψουμε την ημερομηνία ολογράφως χωρίς διαχωριστικά βλέπουμε ότι είναι 24022024, υπάρχει δηλαδή μια συμμετρία γύρω από τα δύο 24άρια. Κι έτσι, διάλεξα τη σημερινή μέρα για να την αφιερώσω στον αριθμό 24 -πριν από μερικές μέρες άλλωστε σας είχα ρωτήσει, αν το άρθρο του 24 έπρεπε να το βάλουμε σήμερα ή τον Απρίλιο και η μία απάντηση που πήρα προτιμούσε τη σημερινή μέρα. Οπότε, τα μεζεδάκια μετατίθενται αύριο.
Συνεχίζουμε έτσι μια παράδοση ετήσιων αριθμοάρθρων. Οι ταχτικοί θαμώνες θα θυμούνται ότι στις 12 Δεκεμβρίου του 2012 (στις 12/12/12) είχα γράψει ένα άρθρο για τη Μέρα με τα τρία δωδεκάρια, συνεχίζοντας μια παράδοση που ήδη μετρούσε τέταρτο χρόνο, αφού στις 11/11/2011 είχαμε τη μέρα με τα τρία εντεκάρια, στις 10/10/ 2010 είχαμε γράψει για τη μέρα με τα τρία δεκάρια και στις 9/9/2009 για την αντίστοιχη μέρα με τα τρία εννιάρια. Η ωραία αυτή παράδοση κινδύνεψε να σταματήσει το 2013, διότι μέρα με τρία 13άρια δεν υπάρχει, αφού δεν έχουμε δέκατο τρίτο μήνα, τελικά όμως σκέφτηκα ότι η 13/3/13 ήταν μια καλή προσέγγιση κι έτσι έγραψα το άρθρο για τα δεκατριάρια, και στο ίδιο πατρόν το 2014 το άρθρο για τα δεκατεσσάρια, στις 14/4/14. Στις 15/5/15 αγρόν ηγόραζα, κι έτσι το αντιστοιχο άρθρο με τα δεκαπεντάρια το έβαλα τελικά στις 15 Οκτωβρίου, αλλά το 2016 επανήλθα στην κανονικότητα κι έτσι είχαμε το άρθρο για τα δεκαεξάρια στις 16/6/16 και το άρθρο για τα δεκαεφτάρια στις 17/7/17. Το άρθρo για τα δεκαοχτάρια θα έπρεπε να δημοσιευτεί στις 18 Αυγούστου, αλλά λόγω ραστώνης δημοσιεύτηκε στις 18/9/18. Μετά είχαμε το άρθρο για τα δεκαεννιάρια στις 19/9/19, το άρθρο για τα εικοσάρια στις 20/10/20, το άρθρο για το 21 στις 21/2/21, πρόπερσι το άρθρο για το 22 στις 22/2/22 και πέρυσι το άρθρο για το 23 στις 23/2/23.
Ξεκινάμε λοιπόν με τον αριθμό 24, έναν αριθμό σύνθετο, αφού διαιρείται τόσο από το 2 όσο και από το 3 (για την ακρίβεια, αναλύεται σε 2x2x2x3 ή 8×3). Mάλιστα, έχει συνολικά 8 διαιρέτες και είναι ο μικρότερος αριθμός με τόσο πολλούς διαιρέτες. Επίσης, το 24 είναι το παραγοντικό του 4 (4! ή 1x2x3x4). Στη Βικιπαίδεια θα βρείτε κι άλλες ιδιότητες του αριθμού 24, που είναι όμως κάπως περίπλοκες για τους αμύητους.
Στη χημεία, ο 24 είναι ο ατομικός αριθμός του χρωμίου, που είναι αρκετά γνωστό στοιχείο με πολλές χρήσεις. Έχει ελληνογενή ετυμολογία, από το χρώμα, και ονομάστηκε έτσι από έναν Γάλλο χημικό επειδή πολλές ενώσεις του έχουν έντονο χρώμα -παρόλο που το ίδιο το μέταλλο είναι λευκό. Στα αγγλικά το χρώμιο είναι Chromium, που βέβαια απέκτησε ξεχωριστή δημοτικότητα χάρη στον πολύ διαδεδομένο, χμ, φυλλομετρητή της Google, τον Chrome, τον οποίο χρησιμοποιώ τώρα που γράφω το άρθρο που διαβάζετε.
Στο ελληνικό αριθμητικό σύστημα το 24 είναι κδ’, ενώ στο ρωμαϊκό είναι XXΙV. Τους αριθμούς αυτούς τους χρησιμοποιούμε πλέον κυρίως για αιώνες και για εστεμμένους αλλά για τους μεν αιώνες θα πρέπει να περιμένουμε λιγάκι, ενώ το να υπάρξει εικοστός τέταρτος εστεμμένος με το ίδιο όνομα είναι πολύ δύσκολο. Ακόμα και στους πάπες το όνομα Ιωάννης έχει φτάσει μόνο ως το 23.
Ο αριθμός 24 κανονικά γράφεται, ολογράφως, με δίλεκτο: είκοσι τέσσερα, αν και συχνά τον βλέπουμε και ενωμένο, εικοσιτέσσερα. Κάποιος που είναι 24 χρονών, είναι εικοσιτετράχρονος ή εικοστετράχρονος.
Αλλά βέβαια υπάρχει και μια άλλη, πολύ διαδεδομένη, λέξη σύνθετη με τον αριθμό 24: το εικοσιτετράωρο, διότι όπως όλοι ξέρουμε η κυρίαρχη παρουσία του αριθμού 24 στη ζωή μας βρίσκεται στο ότι η (μέση ηλιακή) ημέρα διαρκεί 24 ώρες. Η καθημερινότητά μας περιστρέφεται γύρω απ’ το εικοσιτετράωρο: με τον παλιό χρυσό κανόνα, ο εργαζόμενος πρέπει να δουλεύει 8 ώρες, να αναπαύεται 8 ώρες και να αφιερώνει 8 ώρες στην καλλιέργεια και την ψυχαγωγία του. Το εικοσιτετράωρο χρησιμοποιείται και ως συνώνυμο της ημέρας, π.χ. «κρίσιμο εικοσιτετράωρο» ενώ, ιδίως στην εποχή της νέας τεχνολογίας, πολλές υπηρεσίες παρέχονται «επί εικοσιτετραώρου βάσεως» ή σε εικοσιτετράωρη βάση. Υπάρχει και το επίθετο, ο εικοσιτετράωρος, πχ «εικοσιτετράωρη απεργία».
Οι πολλοί διαιρέτες του 24 φαίνονται όταν το 24ωρο το διαιρούμε σε δύο 12ωρα (π.χ. οι ώρες προ και μετά μεσημβρίαν) ή σε 3 οχτάωρα (όπως πιο πάνω ή όπως στις βάρδιες των εργοστασίων: συνήθως 6πμ – 2 μμ, 2μμ-10 μμ, 10μμ-6πμ) ή σε τέσσερα εξάωρα ή σε έξι τετράωρα.
Σχετική και η αριθμολέξη (για να νεολογίσω) «24/7», που δεν παριστά διαίρεση, αλλά δηλώνει τη λειτουργία π.χ. μιας επιχείρησης όχι απλώς σε 24ωρη βάση αλλά και όλες τις μέρες της εβδομάδας, δηλαδή συνεχώς. Αυτό το 24/7 δεν έχει αποδοθεί οικονομικά στη γλώσσα μας. Από το εικοσιτετράωρο βλέπουμε τον αριθμό 24 στους τίτλους τηλεοπτικών σταθμών και μέσων ενημέρωσης (π.χ. Action24) ή και τον 247 (Νews247).
Η δεύτερη μεγάλη παρουσία του 24 στη ζωή μας, εννοώ όμως των Ελλήνων, είναι τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, από το Α ως το Ω. Να θυμίσω ότι, τουλάχιστον όσον αφορά την Αθήνα, το εικοσιτετραγράμματο αλφάβητο υιοθετήθηκε επί άρχοντος Ευκλείδη το 403 πΧ, με την Αθήνα ταπεινωμένη και κατανικημένη μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. 24 είναι οι ραψωδίες των ομηρικών επών, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, που αριθμούνται με τα γράμματα του αλφαβήτου, από το Α ως το Ω (κεφαλαία στην Ιλιάδα, πεζά στην Οδύσσεια) και όχι με το ελληνικό σύστημα από το Α ως το ΚΔ.
Μικρότερης σημασίας ή έκτασης παρουσίες του 24 βρίσκουμε κάμποσες. Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, ας πούμε, υπάρχει αναφορά σε 24 θρόνους: καὶ κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνοι εἴκοσι τέσσαρες, καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους τοὺς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους, περιβεβλημένους ἐν ἱματίοις λευκοῖς, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς (4.4)
Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, κοινώς Γιούρο, που θα γίνει το καλοκαίρι, και όπου η Ελλάδα έχει μια πιθανότητα συμμετοχής, θα πάρουν μέρος (για πρώτη φορά) 24 ομάδες χωρισμένες σε 6 ομίλους -άβολος αριθμός, οπότε στην επόμενη φάση θα προκριθούν και τέσσερις τρίτοι των ομίλων για να γίνουν 16 και να διαιρούνται διά του 2 ως τον τελικό. Επίσης 24 ομάδες είχε η τελική φάση του Μουντιάλ από το 1982 ως το 1994 -και θα θυμάστε τα ρεζιλίκια του 1982, όταν στη δεύτερη φάση οι 12 ομάδες χωρίστηκαν σε 4 ομίλους των 3 ομάδων, από τους οποίους προκρινόταν μονάχα η πρώτη απευθείας στους ημιτελικούς.
Για να μεινουμε στον αθλητισμό, υπάρχουν και οι 24 ώρες του Λεμάν, μια κούρσα αυτοκινήτων που διαρκεί 24 ώρες, οπότε ο νικητής είναι όχι ο γρηγορότερος αλλά εκείνος που διανύει τη μεγαλύτερη απόσταση σε 24 ώρες -αγώνας αντοχής περισσότερο παρά ταχύτητας.
Έχουμε επίσης τα 24 καράτια, που δηλώνουν την απόλυτη καθαρότητα 100% σε χρυσάφι. Παραπάνω δεν έχει, εκτός αν το λέμε μεταφορικά -ας πούμε, 40 καράτια ήταν ένα θεατρικό έργο (για μια σαραντάχρονη γυναίκα, αν θυμάμαι καλά).
Στους υπολογιστές υπήρχαν 24μπιτοι επεξεργαστές, πριν από καμιά πενηνταριά χρόνια όμως. Ενώ στο τάβλι υπάρχουν 24 θέσεις για τα πούλια.
Η εικόνα που συνοδεύει το άρθρο είναι το σήμα του γερμανικού αυτοκινητόδρομου 24, κάπου στο Αμβούργο, ενώ δεν θυμάμαι πού πήγαινε το αθηναϊκό λεωφορείο 24 παλιότερα, πάντως το σημερινό 24 πηγαίνει Πετρούπολη-Ίλιον κυκλικά. Για κάποιο λόγο, υπάρχει και γραμμή 024, που πηγαίνει από Αγ. Αναργύρους στα Κάτω Πατήσια, δηλαδή στις συγκοινωνίες το αρχικό 0 έχει διακριτική σημασία, ενώ στην αριθμητική το 024 είναι ίδιο με το 24.
Ταινίες με το 24 στον τίτλο πρέπει να υπάρχουν πολλές, εξαιτίας των 24 ωρών -ας πούμε, υπάρχει η 24 ώρες προθεσμία, ταινία ΕΦ του 2017 (πρωτότυπος τίτλος 24 Hours to Live). Υπάρχει και σειρά με τίτλο το σκέτο 24.
Από βιβλία, θα ξεχωρίσω το 24 ώρες από τη ζωή μιας γυναίκας, του Στέφαν Τσβάιχ, που έχει εκδοθεί στα ελληνικά και ως «Το 24ωρο μιας γυναίκας», προσπερνώντας τα αναρίθμητα μη λογοτεχνικά, του τύπου «Πώς να μάθετε το Χ σε 24 ώρες».
Όσο για τραγούδια, θα αναφέρω το ελαφρό «Είσαι καράτια 24» του Γιώργου Μουζάκη, που εδώ το ακούμε σε μεταγενέστερη εκτέλεση με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη.
Περιμένω να συμπληρώσετε τις αναφορές στα γράμματα και τις τέχνες, και θα κλείσω το άρθρο δίνοντάς σας ραντεβού στις 25 Φεβρουαρίου του χρόνου, για να δούμε τη μέρα με τα 25άρια.
