Ψηφίστηκε από τη Βουλή, μόνο με τις ψήφους του κυβερνώντος κόμματος, το νομοσχέδιο Φλωρίδη με τίτλο «Επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης -εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας», που φέρνει σειρά αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Πολλοί έγκριτοι νομικοί, ακόμα και υποστηρικτές της κυβέρνησης, επέκριναν το νομοσχέδιο, η δε Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων τονίζει ότι οι προτεινόμενες αλλαγές όχι μόνο δεν θα εξυπηρετήσουν τον σκοπό της επιτάχυνσης και ποιοτικής αναβάθμισης της ποινικής δίκης αλλά αντιθέτως θα προκαλέσουν «συμφόρηση των ποινικών ακροατηρίων, υπερ-κορεσμό των σωφρονιστικών καταστημάτων και κοινωνικό εξοστρακισμό μη επικίνδυνων παραβατών».
Ο υπουργός, απεναντίας, υποστήριξε ότι στόχος των αλλαγών είναι ο περιορισμός «της κυρίαρχης μικρομεσαίας εγκληματικότητας, με ταυτόχρονη καταπολέμηση της ατιμωρησίας».
Το γεγονός ότι αυτή είναι η… έβδομη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα από το 2019 και μετά, δείχνει αν μη τι άλλο προχειρότητα στη συνολική προσέγγιση των κυβερνήσεων Μητσοτάκη, μια προσέγγιση που χαρακτηρίζεται από ακραίο λαϊκισμό και προσπάθεια να ικανοποιηθεί η δυσαρεστημένη βάση του κόμματος. Αυτή η αλληλουχία εμβαλωματικών τροποποιήσεων φαντάζει ακόμα πιο γκροτέσκα αν σκεφτούμε πόσο είχε κατηγορήσει η ίδια κυβέρνηση την προηγούμενη, μία και μοναδική, τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μια τροποποίηση που ήταν καρπός πολύχρονης επεξεργασίας από διακομματική ομάδα διακεκριμένων νομικών, τους οποίους ο σημερινός υπουργός είχε το θράσος να κατηγορήσει «μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του ποινικού κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ» ότι » έχουν μεγάλα δικηγορικά γραφεία [και] όταν συνέτασσαν τους κώδικες του ΣΥΡΙΖΑ, στα δικαστήρια εξελισσόταν δίκες των πελατών τους».
Φυσικά, ο κ. Φλωρίδης δεν παρουσίασε κανένα απολύτως όνομα, είτε νομικού είτε πελάτη, οπότε εκτέθηκε ως κοινός συκοφάντης, όπως επίσης απέφυγε να τεκμηριώσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ισχυρισμό του ότι «μπορεί κάποιος να βιαιοπραγήσει ξανά και ξανά εναντίον φιλήσυχων πολιτών και να είναι διαρκώς ελεύθερος. Μπορεί κάποιος να τους κλέψει, να τους ξανακλέψει, να κατακλέψει τη γειτονιά ξανά και ξανά και να κυκλοφορεί ελεύθερος…». Όπως τόνισε ο ομότιμος καθηγητής Νομικής Σχολής Αθηνών, Ηλίας Αναγνωστόπουλος «η επίσημη αιτιολογία των προωθούμενων αλλαγών δεν στηρίζεται σε αριθμητικά-στατιστικά ή άλλα εμπειρικώς ελέγξιμα στοιχεία».
Με τις αλλαγές Φλωρίδη, είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε καταδίκη σε ποινή άνω των δύο ετών θα οδηγεί υποχρεωτικά σε εγκλεισμό κάποιας διάρκειας σε σωφρονιστικό κατάστημα, κάτι που, όπως άλλωστε έχει παραδεχτεί ο ίδιος ο υπουργός, θα απαιτήσει να χτιστούν κι άλλες φυλακές, αφού οι υπάρχουσες είναι υπερπλήρεις.
Πολλές κριτικές έχουν διατυπωθεί από επιστημονικούς φορείς –εδώ βλέπετε μια σύνοψη. Κατά τη γνώμη μου, το χειρότερο μέτρο που εισάγεται με τις αλλαγές του κ. Φλωρίδη είναι ότι δεν θα καταθέτουν πλέον ως μάρτυρες κατηγορίας οι αστυνομικοί.
Όσοι έχουν παρακολουθήσει δίκες εναντίον διαδηλωτών ή απεργών ή φοιτητών, ξέρουν καλά ότι πολύ συχνά οι αστυνομικοί που έρχονται ως μάρτυρες κατηγορίας ομολογούν ότι δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τον κατηγορούμενο ή πέφτουν σε κραυγαλέες αντιφάσεις, ενώ όχι λίγες φορές αποδεικνύεται ότι η κατηγορία εναντίον κάποιου πολίτη είναι χαλκευμένη και καταρρέει στο ακροατήριο.
Όμως οι νέοι ποινικοί κώδικες απαλλάσσουν τους αστυνομικούς από τη βάσανο του ακροατηρίου και από τις ενοχλητικές ερωτήσεις της υπεράσπισης, αφού δεν θα παρίστανται στη δίκη αλλά θα αρκεί το υπόμνημα που θα υποβάλλουν για να καταδικάσει τον κατηγορούμενο.
Εμείς εδώ λεξιλογούμε, αλλά σήμερα θα κάνω την εξαίρεση και δεν θα αναφερθώ στα λεξιλογικά της λέξης «κώδικας», που πάντως είναι ενδιαφέροντα, ιδίως όταν η λέξη έχει πάρει νέες σημασίες στην εποχή της πληροφορικής. Θα τα αφήσω για άλλο άρθρο.
Θα κλείσω το σημερινό άρθρο αναδημοσιεύοντας μια επιφυλλίδα της δημοσιογράφου Τζίνας Μοσχολιού στα Νέα (και εδώ στο in.gr, απ’ όπου δανείζομαι και την εικόνα)
Μια φυλακή για το πλημμέλημά σας
Οι νέοι Ποινικοί Κώδικες είναι πλέον πραγματικότητα και η συζήτηση γι’ αυτούς ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Δυστυχώς, βέβαια, ελάχιστα απασχόλησαν την επικαιρότητα. Παρότι η δημοσιογραφία θα έπρεπε αν μη τι άλλο να ευαισθητοποιηθεί για το γεγονός ότι πλημμεληματικού χαρακτήρα αδικήματα για τα οποία συχνά βλέπουμε να δικάζονται δημοσιογράφοι, θα υπόκεινται πλέον κανονικά σε φυλάκιση σε σωφρονιστικό κατάστημα. Το παράδειγμα αυτό όμως είναι απλώς ένα από τα πάρα πολλά.
Διότι πλέον θα διαβάζουμε για περιστατικά φυλάκισης για απλά πλημμελήματα, από χρέη στο Δημόσιο ως μικροδιενέξεις, με ελάχιστη κοινωνική και πραγματική απαξία, ενώ οι φυλακές έχουν σοβαρά προβλήματα που αποτυπώνονται σε πολλαπλές σχετικές καταδίκες μας από το ΕΔΔΑ. Το οποίο είναι βέβαιο ότι θα κληθεί να ασχοληθεί μελλοντικά με προβλέψεις όπως π.χ. η μη υποχρεωτική φυσική εξέταση αστυνομικών μαρτύρων.
Τα προβλήματα έχει αναδείξει η συντριπτική πλειονότητα των καθηγητών ποινικολόγων της χώρας και η επιστημονική ένωσή τους. Επιστήμονες και επαγγελματίες εγνωσμένου κύρους, που τοποθετούνται σε όλο το εύρος του ιδεολογικού φάσματος. Τους οποίους ο υπουργός Δικαιοσύνης χαρακτήρισε «καθηγητάδες» και «παρατρεχάμενους». Εξήγησε δε πως επειδή οι εγνωσμένου κύρους νομικοί επιστήμονες έχουν υποθέσεις και γραφεία, οι Ποινικοί Κώδικες ετοιμάστηκαν από τον ίδιο και ανθρώπους της εμπιστοσύνης του που δεν κατονομάζονται.
Για πρώτη φορά στα χρονικά της μεταπολιτεύσεως, λοιπόν, οι επιστήμονες δεν εισέφεραν σε ένα κορυφαίο επιστημονικό νομοθέτημα. Κι ούτε ξέρουμε ποιος εισέφερε τελικά και με ποια ιδιότητα. Εξάλλου, ο ίδιος υπουργός δήλωσε πως «μέχρι τώρα οι νόμοι απέβλεπαν στην προστασία των εγκληματιών». Δηλαδή, ότι στην ιστορία του μεταπολιτευτικού κράτους οι νόμοι φτιάχνονταν δολίως για να προστατεύουν τους εγκληματίες, από νομοπαρασκευαστικές επιτροπές επιστημόνων, με τη βούλα της Βουλής και κυβερνήσεων. Αλλά σημασία έχει ότι δόθηκε «τέλος στον δικαιωματισμό». Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διακήρυξη από την κυβέρνηση που μια εβδομάδα πριν χειροκροτήθηκε για τις συγκινητικές τοποθετήσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αυτή, βεβαίως, μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Σήμερα «έτσι» αύριο «γιουβέτσι». Οταν όλα τα παραπάνω λέγονται και συμβαίνουν χωρίς πιο πλατιές αντιδράσεις σε μια χώρα που εύκολα μπλέκεις και δύσκολα ξεμπλέκεις, όταν πολύς κόσμος θεωρεί ότι τα ζητήματα του κράτους δικαίου δεν θα τον αγγίξουν ποτέ, τότε το πρόβλημα είναι πια πολύ βαθύ. Τόσο που η άκρη του ούτε αχνοφαίνεται πια.
