Αλεσσάντρο Μπαρίκκο, Η νεαρή νύφη, μτφρ. Άννα Παπασταύρου, Πατάκη, Αθήνα 2023.
Πάντοτε ένα μυθιστόρημα μόλις το διαβάσουμε, θα προσπαθήσουμε να το κατατάξουμε σε κάποιο είδος λογοτεχνίας, συνήθως για να το περιγράψουμε και να το προτείνουμε σε κάποιον άλλο. Θα βρούμε τρία-τέσσερα σημεία της πλοκής έντονα και συγκινησιακά και βάσει αυτών θα βγάλουμε το πόρισμά μας. Και σωστά και σοφά θα πράξουμε, καθώς έτσι θα καταλάβουμε κι εμείς οι ίδιοι τι γεύση μας άφησε η ιστορία που μόλις διαβάσαμε.
Η νεαρή νύφη του Αλεσσάντρο Μπαρίκκο, θα έμπαινε σίγουρα στην κατηγορία των μυθιστορημάτων ερωτισμού. Γιατί από την αρχή μέχρι το τέλος, ο συγγραφέας θέλει να μας δώσει όλες τις πτυχές του έρωτα και της σωματικής επαφής, καθώς όπως ισχυρίζεται η ηρωίδα του, μόνο έτσι μαθαίνουμε τους άλλους: με το σώμα το δικό τους και το δικό μας. Με την αφή. Ο ερωτισμός αυτός, από την πιο άγουρη ως την πιο ώριμη μορφή του –ακόμα κι ως τα απολειφάδια του–, διαχέεται σε κάθε σελίδα του βιβλίου σε συνδυασμό με την αναμονή ενός αγαπημένου προσώπου και τα μεγάλα μυστικά, σχεδόν ολόκληρες ζωές, που κάθε χαρακτήρας κρύβει βαθιά μέσα του.
Η νεαρή νύφη καταφτάνει στο σπίτι της Οικογένειας κατά τη διάρκεια ενός εκ των μεγάλων, σχεδόν ατέλειωτων, προγευμάτων τους. Ο Μοντέστο, ο υπηρέτης τους επί πενήντα εννιά συναπτά έτη, της ανοίγει και την μπάζει στο σπίτι. Η νεαρή νύφη ήρθε για να περιμένει τον μεγάλο της έρωτα, τον λογοδοσμένο στην ίδια Γιο. Ο Γιος βρίσκεται προσωρινά στο Νησί. Η Μητέρα, ο Πατέρας, ο Θείος και η Κόρη, την δέχονται χωρίς κάποια έκπληξη στο τραπέζι τους. Οι καλεσμένοι, άλλωστε, ήταν κάτι το συνηθισμένο στα ξακουστά προγεύματα της Οικογένειας.
Η νεαρή νύφη θα εγκατασταθεί στο νέο της σπίτι, στο ίδιο δωμάτιο με την Κόρη, όπου εκεί θα αρχίσει να ανακαλύπτει το θαύμα του κόσμου και της ζωής που κρατούσε φυλαγμένο μέσα της. Καταλαβαίνει πως η υπόσχεση που είχε δώσει στη γιαγιά της, λίγο πριν εκείνη πεθάνει, ήρθε ο καιρός και η κατάλληλη στιγμή που εκείνη της είχε περιγράψει, για να την εκπληρώσει. Ήρθε η στιγμή να γνωρίσει την «αξιοσύνη της κοιλιάς».
Στην προσωρινή της διαμονή στο τεράστιο σπίτι, θα ξεγυμνώσει έναν έναν τους ενοίκους του. Από την πρότερη ζωή της Μητέρας που σκλάβωνε αρσενικά και θηλυκά στο πέρασμά της, ως την γνωριμία της με τον Πατέρα με την ατέλεια στην καρδιά, που τον αναγκάζει να ζει χωρίς πολλές συγκινήσεις. Το παρελθόν του παράξενου κι αινιγματικού Θείου που ζει και κινείται μέσα στον κόσμο του ύπνου μαζί με ένα επώδυνο ανομολόγητο μυστικό, θα ξετυλιχτούν ξαφνικά κι ανεπανόρθωτα μπροστά της, με το ατίθασο κουβάρι να σφίγγει τον λαιμό της σχεδόν μέχρι θανάτου.
Η νεαρή νύφη εγκλωβίζεται σιγά σιγά, χωρίς να το καταλαβαίνει, μέσα στις επιταγές της συνήθειας των συγχρονισμένων κινήσεων, της αδιόρθωτης επανάληψης και της ζωής σ’ έναν τόπο όπου δεν επιτρέπεται η δυστυχία: Η δυστυχία κλέβει χρόνο από τη χαρά και η ευημερία χτίζεται στη χαρά.(σελ. 34)
Ο Αλεσσάντρο Μπαρίκκο γράφει την ιστορία του με το γνώριμο άμεσο ύφος του, με τις φιλοσοφικές του ανησυχίες, την ποιητικότητά του, την ειρωνεία και το χιούμορ του να έχουν την θέση που τους αρμόζει ανάμεσα στην πλοκή της. Όπως και οι δικές του εξαιρετικά ευφυείς παρεμβάσεις, όπου αναδύεται και η γενικότερη ψυχοσύνθεση του συγγραφέα την περίοδο που καταπιάνεται με ένα βιβλίο.
Η γραφή του από τριτοπρόσωπη, γίνεται σε πολλές περιπτώσεις ξαφνικά πρωτοπρόσωπη, σαν να εμφανίζεται από ένα παραθυράκι και να εξομολογείται κάτι που αλλιώς δεν θα είχε το θάρρος να το κάνει. Ντύνεται τους ήρωές του και μαζί τους, αλλά και μέσα από αυτούς σκιαγραφεί τις εμμονές του, τις ενοχές του, τις απογοητεύσεις του, τις χαρές του, τις επιθυμίες του. Για να αναγνωρίσει στο τέλος, πως ο υλικός κόσμος ζει ξέχωρα από εμάς, χωρίς τους συναισθηματισμούς μας, χωρίς την ζωή μας. Κι όσα για εμάς σημαίνουν κάτι, για κάποιους άλλους σημαίνουν κάτι άλλο. Και για το ίδιο το αντικείμενο, δεν σημαίνουμε τίποτα τελικά.
Για το τέλος, κρατώ την μαεστρία της μετάφρασης που έχει επιδείξει για ακόμη μια φορά η Άννα Παπασταύρου σε ένα ιταλόφωνο βιβλίο και μεταφέρει άρτια την ατμόσφαιρα και το σφρίγος του πρωτότυπου κειμένου στην γλώσσα μας.
Ένα ακόμη υπέροχο, απολαυστικό και προσεγμένο ανάγνωσμα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα καλύτερα βιβλία των τελευταίων μηνών.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Φωτογραφία: ©Nada Elbatran. Δείτε τα περιεχόμενα του δέκατου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
