Πασχάλης Λαμπαρδής, Πρόβα ζωής, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2022.
Το βιβλίο Πρόβα ζωής πραγματεύεται καίρια ερωτήματα της ύπαρξής μας, όπως: «Ποια είναι η καλύτερη επένδυση της ζωής μας;». Θυμίζει τον προβληματισμό του Σαρτρ: «Η κόλασή μας είναι οι άλλοι;» ή την αντίπερα όχθη του Βιτγκενστάιν: «Η κόλασή μας είναι ο εαυτός μας;». Στα μεγάλα αυτά ερωτήματα, που απασχόλησαν την πένα συγγραφέων ανά τους αιώνες, απαντά πως η καλύτερη επένδυση της ζωής μας είναι ο εαυτός μας. «Γιατί εμείς είμαστε το κέντρο του κόσμου. Όλα από εκεί ξεκινούν και τελειώνουν».
Πρόκειται για ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα, απ’ όπου αναδύεται ο ρόλος του θεραπευτικού λόγου που εναρμονίζεται γλυκά με τη λογοτεχνία. Τι επιλέγει τελικά κάποιος; Τις μαθημένες δυσλειτουργικές συμπεριφορές που προέρχονται από τα τραύματά του ή μια νέα αναδομημένη στάση ζωής, που θα πηγάζει από συνειδητή επιλογή και αυτογνωσία; Η αλλαγή αυτή έρχεται έπειτα από πόνο, όπως το μωρό έρχεται στον κόσμο με τις ωδίνες του τοκετού. Ο ήρωάς μας «θα αφήσει πίσω του τις πληγές του παρελθόντος επιλέγοντας τη ζωή από τον αργό θάνατο της απόγνωσης». Και ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει κάποιος να αναζητά τον εαυτό του; Οποιαδήποτε. Σημασία έχει να θέλει να βρει την εσωτερική του αλήθεια και να βελτιώσει τη ζωή του. «Δεν έχει σημασία από πού ξεκινάς αλλά πού θέλεις να φτάσεις».
Στο βιβλίο αναπτύσσονται σημαντικοί προβληματισμοί που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο, όπως οι σχέσεις κι αν η ερωτική σχέση μπορεί να έχει θεραπευτική ιδιότητα. Κι όμως, θα μπορούσε να είναι ιαματική σαν βάλσαμο, αν κάποιος αφήσει πίσω τις προσωπικές του φυλακές και βιώσει την ασφάλεια που αναζητά, με την προϋπόθεση να αφεθεί στα συναισθήματα αγάπης και συντροφικότητας. Ο βασικός ήρωας του βιβλίου «θα άφηνε πίσω το τραυματικό παρελθόν του και θα άνοιγε την πόρτα στην γυναίκα που αγαπά. Μια σταθερή προσωπικότητα που πατούσε στη γη και αφουγκραζόταν όλους τους πόνους και φόβους της ψυχής του». Ή όπως λέει παρακάτω: «Ο έρωτας και η αγάπη κακό δεν λογίζονται παρά μόνο κρύβουν απίστευτες δυνάμεις που είναι ικανές να διώξουν ό,τι αρνητικό κουβαλάμε».
Στο βιβλίο τονίζεται επίσης και ο ρόλος της δημιουργικής-θεραπευτικής γραφής, ως μέσο έκφρασης των συναισθημάτων και κάθαρσης της σκοτεινής μας πλευράς, με τον συγγραφέα να επινοεί ένα ιδιαίτερο τέχνασμα. Ένα διήγημα μέσα στο μυθιστόρημα, το οποίο γράφει ο μικρός ήρωας του βιβλίου για να ξορκίσει τη σκοτεινή του πλευρά. «Η συγγραφή είναι μια διέξοδος, εφόσον κάθε πρόβλημα μπορεί να βρει τη λύση του όταν το αποτυπώνουμε στο χαρτί».
Όσο περιηγείται κάποιος στις σελίδες του βιβλίου συναντά διαρκώς μια ποικιλία μηνυμάτων, όπως: «Να κρατήσει τη φωτιά αναμμένη μέσα του και να μη σταματά να πιστεύει στον εαυτό του και σε ό,τι αγαπά». Καθώς επίσης, «…αγωνιώντας για το μέλλον χάνουμε χρόνο από το παρόν. Τον μόνο πραγματικό χρόνο. Οπότε, ας δώσουμε μεγαλύτερη διάσταση στο τώρα, κι αυτό από μόνο του θα μεριμνήσει και για το αύριο».
Είναι η ιστορία ενός καθηγητή, ο οποίος έχει ένα ιδιαίτερο όραμα. Να εμφυσήσει στους μαθητές του αξίες ζωής και να τους βοηθήσει να ξεπεράσουν τις φυλακές της παιδικής τους ηλικίας, ώστε να ανακαλύψουν και να εκφράσουν τον εαυτό τους. Πρόκειται για έναν Μέντορα, που συγκινεί και ευαισθητοποιεί τους νέους με τα λόγια του.
Θεωρώ ότι η Πρόβα ζωής μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για κάθε άνθρωπο που δεν θεωρεί πολυτέλεια την προσωπική του εμβάθυνση. Ιδιαίτερα για τους νέους, γιατί μπορεί να φωτίσει τον δρόμο τους προς την αυτογνωσία. Είναι ένα βιβλίο που προτείνω ανεπιφύλακτα και εύχομαι να απολαύσετε την ανάγνωσή του, όπως την απολάμβανα κι εγώ.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Ζωγραφική: Andrew Wyeth. Δείτε τα περιεχόμενα του όγδοου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
