Ο Δημήτρης Κωνσταντίνου Χατζή-Ασλάνης όταν γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη γύρω στα 1790 δεν γνώριζε ότι μετά από κάποια χρόνια θα άλλαζε το όνομά του σε Βυζάντιος.
Διδάχθηκε στην Πόλη τα πρώτα γράμματα και την εκκλησιαστική ζωγραφική από έναν καλόγερο. Η τέχνη μάλιστα της αγιογραφίας τον συνόδεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στον Άγιο Αντρέα στην Πάτρα, (την οροφή του παλιού ναού με μεγάλες συνθέσεις από ιταλικά ζωγραφικά πρότυπα, κάτι που ανταποκρινόταν στην επαρχιακή νοοτροπία της εποχής) και στην Υπαπαντή στην Καλαμάτα σώζονταν τουλάχιστον ως τα προπολεμκά χρόνια αγιογραφικά του έργα. Στην Πάτρα μάλιστα έζησε ως τα 1853, χρονιά που απεβίωσε.
Ο Βυζάντιος φαίνεται πως ήταν ένας ευέξαπτος, αθυρόστομος και αρκετά ιδιότυπος άνθρωπος για αυτό και είχε έναν μοναχικό βίο. Ο Δημήτρης Βυζάντιος κωμωδιογράφος και αγιογράφος ήταν ιδιαίτερα γλωσσομαθής και ανέλαβε πολλές και διάφορες θέσεις εργασίας, με σπουδαιότερες τη θέση του διερμηνέα και του μυστικού συμβούλου του Μπέη της Τύνιδας, όπως επίσης και του γραμματέα της Πελοποννησιακής γερουσίας.Εργάστηκε και ως κρατικός υπάλληλος στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα.
Ως κωμωδιογράφος έγραψε: ”Ο Σινάνης” (Aθήνα 1838),”Γυναικοκρατία”(Αθήνα 1841), ”Ο κόλαξ”(Πάτρα 1858), όπως επίσης και μαι πεζογραφική συλλογή αφηγημάτων με τον τίτλο ”Μύθοι , μυθιστορίαι και διηγήματα ηθικά και αστεία εκτεθέντα προς διασκέδασιν των Ελλήνων” (Αθήνα 1859). Η πιο πολυπαιγμένη όμως και πιο γνωστή κωμωδία του είναι ”Η Βαβυλωνία”, την οποία εξέδωσε για πρώτη φορά το 1836, ενώ στην συνέχεια την ξαναδούλεψε, την βελτίωσε και την επανέκδοσε στην τελική και οριστική της μορφή το 1840.
Ο σκηνοθέτης Σπύρος Ευαγγελάτος στο βιβλίο του ”Η Βαβυλωνία α και β έκδοση”, εκδόσεις Ερμής Αθήνα 1972, εντάσσει τη Βαβυλωνία του Βυζάντιου ανάμεσα στα στα πέντε σημαντικότερα ελληνικά θεατρικά έργα από τα τέλη του 16ου αιώνα ως τα τέλη του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα ανάμεσα στην ”Ερωφίλη” του Χορτάτση γύρω στα 1600, τον ”Φουρτουνάτο”, του Μαρκαντώνιου Φώσκολου στην Κρήτη το 1655, τον ”Χάση”, του Δημήτριου Γουζέλη από την Ζάκυνθο και τον ”Βασιλικό”, το 1829 του Αντώνη Μάτεση επίσης στην Ζάκυνθο.
”Η Βαβυλωνία”, λοιπόν του Βυζάντιου ολοκληρώθηκε ως πρώτη γραφή στο Ναύπλιο . Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στην πόλη του Ναυπλίου όπου Έλληνες διαφορών γλωσσικών προελεύσεων και ιδιωμάτων έχουν μαζευτεί για να γιορτάσουν τη νίκη των συμμάχων στην ναυμαχία στο Ναυαρίνο. Στην γιορτή που διοργανώνεται και εξαιτίας των τόσων διαφορετικών διαλέκτων από τα αρβανίτικα, τα επτανησιακά τα κρητικά τα κυπριακά, τούρκικα δημιουργούνται παρεξηγήσεις, διαφωνίες και βέβαια τσακωμοί. Αποτέλεσμα ο Αστυνόμος να φυλακίσει την παρέα. Μετά όμως τις εκατέρωθεν εξηγήσεις και τα απαραίτητα ”συγγνώμη”, η ”πολυεθνική”, αυτή παρέα διασκεδάζει με χορό, τραγούδι και βεβαίως τα απαραίτητα εδέσματα.
Η Βαβυλωνία έχει παιχτεί πολλές πάρα πολλές φορές. Συνήθως σε κάθε ανέβασμα της ο σκηνοθέτης της παράστασης επιχειρεί την δικιά του διασκευή, μιας και το έργο είναι πολυπληθές και με πρόσωπα τα οποία εμφανίζονται για λίγο και πιθανόν δεν είναι και τόσο σημαντικά στην εξέλιξη της ιστορίας.
Κάτι αντίστοιχο επιχείρησε και το Θέατρο της Κούκλας, του Τάκη Σαρρή με έδρα βέβαια την Αθήνα.Ο ενδιαφέρων και σημαντικός αυτός θίασος κουκλών και ανθρώπων μετρά κάτι περισσότερο από σαράντα χρόνια παρουσίας στα θεατρικά δρώμενα της χώρας. Ανάμεσα στις τόσες πολλές και ενδιαφέρουσες παραστάσεις για παιδιά, ξεχωρίζουν και οι παραστάσεις με κούκλες για ενήλικο κοινό. Αναφέρω ενδεικτικά τον ”Καλό άνθρωπο του Σετσουάν”. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των παραστάσεων είναι η σκηνική αισθητική που δεν έχει μόνον να κάνει με τις εξαιρετικές κούκλες διαφορετικών τεχνικών αλλά και με την σκηνοθετική επίσης. Παρά το γεγονός ότι τα πρόσωπα των έργων είναι κούκλες, η σκηνοθετική ματιά εξυπηρετεί πάντα όλα αυτά που ήθελε να τονίσει ο συγγραφέας του έργου. Το ίδιο αυτό επιτυγχάνεται και στην παράσταση Βαβυλωνία από το Θέατρο της Κούκλας. Η διασκευασμένη μορφή της από τον Τάκη Σαρρή, σκηνοθέτη και κατασκευαστή των κουκλών, εξυπηρετείται απόλυτα από τις πρωταγωνίστριες κούκλες. Κούκλες ολόσωμες, με κεφάλι-μάσκα φτιαγμένο από χαρτοπολτό και άψογα ρούχα εποχής. Οι τρεις κουκλοπαίχτες στέκουν ντυμένοι στα μαύρα πίσω από τις κούκλες ενώ συχνά αλληλοβοηθιούνται κινώντας μάλιστα δυο παίχτες μια κούκλα. Πολύ συχνά μάλιστα η ματιά του θεατή ξεχνά τελείως τον εμψυχωτή και παρακολουθεί την κούκλα σαν αυθύπαρκτο και αυτόνομο θεατρικό υποκείμενο.
Το χαρακτηριστικό της παράστασης είναι ότι όλοι οι ρόλοι είναι αντρικοί και ενασρκώνονται απο τον Τάκη Σαρρή, ενώ κινούνται, εμψυχώνονται από την Μίνα Σαρρή και την κόρη τους Σοφία η οποία και κατά την διάρκεια της παράστασης παράλληλα κάνει μια σειρά και από άλλες δουλειές που έχουν να κάνουν με τον ήχο, τα φώτα, την αλλαγή σκηνικών, εργασίες την οποία και την μετατρέπουν σε ένα αεικίνητο χρήσιμο θεατρικό ”πολυεργαλείο”.
Οι γύρω στις δέκα αυτές κούκλες μεταφέρονται πάνω σε ένα ξύλινο κουκλοθεατρικό καροτσάκι με ρόδες το οποίο εύκολα μινιμαλιστικά και με θεατρική οικονομία μετατρέπεται από τραπέζι που συντρώγουν οι καλεσμένοι σε φυλακή.
Η μουσική του έργου, οι μουσικές παύσεις και τα ”περάσματα”, είναι διακριτικά και τονίζουν με ευαισθησία ακόμη πιο πολύ τους χαρακτήρες.
Πραγματικά άξιο απορίας πως μια τέτοιας αισθητικής παράσταση δεν εντάχθηκε στα θεατρικά προγράμματα των εορτασμών των διακοσίων χρόνων της ίδρυσης του νεοελληνικού κράτους. Απ ότι φαίνεται η Βαβυλωνία του Δημητρίου Βυζάντιου ακόμη και σήμερα καλά κρατεί και σαφώς και δεν αφορά μόνον τις παρεξηγήσεις των διαλέκτων.
Η παράσταση Βαβυλωνία από το Θέατρο της Κούκλας, παίζεται κάθε Σάββατο στις 8, στο πανέμορφο και με θεατρική αισθητική θεατράκι-κόσμημα, στην οδό Ψαρουδάκη 34 στα Κάτω Πατήσια. Τηλέφωνο επικοινωνίας 2108323714, για υποχρεωτική κράτηση θέσεων, λόγω κορονοιού.
The post Βαβυλωνία αγάπη μου first appeared on Τέταρτο.
