Από τη Χάρτα των Αθηνών (1931), στη Χάρτα της Βενετίας (1964) και μετά από 80 χρόνια στη Χάρτα της Λισαβώνας (2024)

Το Ελληνικό Δϊκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece ως Περιβαλλοντικό, Κοινωνικό και Πολιτιστικό Σωματείο, που μετεξύ των άλλων, έχει ως σκοπό του “Τη διατήρηση της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς καθώς και τη καλλιέργεια της τέχνης των γραμμάτων και του πνεύματος” (Σκοποί, άρθρο 2.15) και επιπρόσθετα είναι καταγεγραμμένο α) Στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού (ΑΜ Φορέα: 3358)
β) Στο Μητρώο “Σωματεία – Τμήμα Πολιτισμού” της Περιφέρεια Αττικής (Αρ.Φακέλου: 20014), ενδιαφέρεται για όλες τις εξελίξεις σε Εθνικό, Ευρωπαίκό και Διεθνές επίπεδο που έχουν σχέση με τον πολιτισμό.

Είναι προφανές λοιπόν ότι μας ενδιαφέρει το διεθνές συνέδριο με θέμα Venice Charter [Re]Framed: New Heritage Challenges, που θα πραγματοποιθεί στη Λισαβώνα, 27-30 Μαϊου 2024.

Ο ισχύον Χάρτης της Βενετίας για τη Συντήρηση και την Αποκατάσταση Μνημείων και Χώρων/ INTERNATIONAL CHARTER FOR THE CONSERVATION AND RESTORATION OF MONUMENTS AND SITES (THE VENICE CHARTER 1964) [ΕΔΩ] είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών, που συντάχθηκε το 1964 από μια ομάδα επαγγελματιών διατήρησης στη Βενετία, παρέχει ένα διεθνές πλαίσιο για τη συντήρηση και την αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων. Ωστόσο, ο Χάρτης θεωρείται πλέον ξεπερασμένος, μετά από 60 χρόνια, και για αυτό χρειάζεται να αναπλαισιωθεί.

Με αφορμή την αναπλαισίωση του Χάρτης της Βενετίας (1964) είναι χρήσιμο να αναφερθούμε με συνοπτικό τρόπο στο τι προηγήθηκε και στο τι ακολούθησε:

1931 – Η Χάρτα της Αθήνας για την Αποκατάσταση των Ιστορικών Μνημείων είναι ένα μανιφέστο επτά σημείων που υιοθετήθηκε στο Πρώτο Διεθνές Συνέδριο Αρχιτεκτόνων και Τεχνικών Ιστορικών Μνημείων στην Αθήνα το 1931. [ΕΔΩ]
1982 – Χάρτης της Φλωρεντίας – από το ICOMOS στις 15 Δεκεμβρίου 1982 ως προσθήκη στον Χάρτη της Βενετίας. Αναφέρεται στους ιστορικούς κήπους [ΕΔΩ]

Οι ΦτΦ κάθε χρόνο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών, 18 Απριλίου, διορανώνει επισκέψεις και ξεναγήσεις σε Μνημεία και Τοποθεσίες. Για το 2024 προγραμματίζουμε στις 21 Απριλίου μια σχετική δράση για την οποία θα επανέλθουμε με περισσότερες πηροφορίες.

VENICE CHARTER [RE]FRAMED 1964-2024: NEW HERITAGE CHALLENGES
27-30 May, 2024 | Lisbon, School of Arts and Humanities of the University of Lisbon

ΧΑΡΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ [ΕΠΑΝ]ΠΛΑΙΣΙΩΣΗ 1964-2024: ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
27-30 Μαΐου 2024 | Λισαβόνας, Σχολή Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας

Ο Διεθνής Χάρτης για τη Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων και Χώρων , συνήθως γνωστός ως ΧΑΡΤΗΣ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ , εγκρίθηκε από το ICOMOS – Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Χώρων, μετά το 2ο Διεθνές Συνέδριο Αρχιτεκτόνων και Τεχνικών Ιστορικών Μνημείων που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία από τις 25. έως τις 31 Μαΐου 1964.

Αυτό το πρωτοποριακό έγγραφο παρείχε θεμελιώδεις αρχές για τη διατήρηση και την αποκατάσταση ιστορικών μνημείων και χώρων. Έκτοτε, έχει διαμορφώσει το πεδίο της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθοδηγώντας τους επαγγελματίες της πολιτιστικής κληρονομιάς, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις κοινότητες στις προσπάθειές τους να προστατεύσουν και να διαφυλάξουν την πολιτιστική τους κληρονομιά. Ενόψει της εξελισσόμενης κοινωνικής, περιβαλλοντικής και πολιτιστικής δυναμικής, είναι ζωτικής σημασίας να επανεξετάσουμε τις αρχές που θέτει ο Χάρτης της Βενετίας, συμπληρώνοντάς τον αναλόγως στα νέα προκλητικά προβλήματα.

Τον Μάιο του 2024 θα εορταστεί η 60ή επέτειος της Χάρτας της Βενετίας , ένα σημαντικό ορόσημο στην ιστορία της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Καθώς γιορτάζουμε την επέτειό του, γίνεται όλο και πιο απαραίτητο να αναλογιστούμε την κληρονομιά του, να εξετάσουμε τη συνάφειά του απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις και να οραματιστούμε μια πορεία προς τα εμπρός υπό το φως των νέων προκλήσεων και ευκαιριών.

Το διεθνές συνέδριο Venice Charter [Re]Framed: New Heritage Challenges στοχεύει να επανεξετάσει τον χάρτη εξετάζοντας κριτικά τις αρχές του και διερευνώντας νέες προκλήσεις που έχουν εμφανιστεί στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς ακόμα στον 20ο αιώνα και στον 21ο αιώνα.

Στόχος μας είναι να συμμετάσχουμε σε διεπιστημονικές συζητήσεις, να ανταλλάξουμε γνώσεις και να προτείνουμε καινοτόμες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, φέρνοντας σε επαφή μια διαφορετική κοινότητα μελετητών, ερευνητών, επαγγελματιών και υπευθύνων χάραξης πολιτικής που ασχολούνται ενεργά με τη διατήρηση και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς . Μέσα από συλλογικές συζητήσεις, επιδιώκουμε να διερευνήσουμε τα αναδυόμενα ζητήματα και τις πιεστικές ανησυχίες που αντιμετωπίζουμε στις συλλογικές μας προσπάθειες να προστατεύσουμε την πλούσια κληρονομιά μας. Αυτό το συνέδριο επιθυμεί να προσφέρει μια πλατφόρμα για κριτικό διάλογο, πνευματική ανταλλαγή και καινοτόμο σκέψη.

Ενθαρρύνουμε τους μελετητές, τους ερευνητές, τους επαγγελματίες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να συμμετάσχουν σε αυτό το εμπλουτιστικό και προβληματικό συνέδριο, εξερευνώντας τις τομές κληρονομιάς, κοινωνίας, συμπεριληπτικότητας, ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας, καθώς πλοηγούμαστε στις νέες προκλήσεις κληρονομιάς της εποχής μας.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου έχουν προκυρηχθεί επιστημονικές εργασίες σε πέντε θεματικούς άξονες: