Δεν συνηθίζω να βάζω απλές μαθηματικές πράξεις για τίτλους άρθρων του ιστολογίου, αλλά σήμερα θα κάνουμε μια εξαίρεση -άλλωστε η πράξη του τίτλου δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται.
Στο ιστολόγιο αφιερώνουμε άρθρα σε αριθμούς, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο -ξεκινήσαμε στις 9/9/2009 και κάθε χρόνο βάζαμε ένα άρθρο, κι έτσι φέτος, στις 22/2/22, αφιερώσαμε άρθρο στον αριθμό 22. Με τη φάμπρικα αυτή θα πάμε, εμείς να ‘μαστε καλά, έως το 31, που θα το δούμε στις 31 κάποιου μηνός του σωτηρίου έτους 2031.
Ωστόσο, τον αριθμό 63 θα τον δούμε σήμερα -για ποιο λόγο; Αφενός διότι ως το 2063 μπορεί να το ξεχάσω. Αφετέρου, επειδή αν κάποιος έτυχε να γεννηθεί στις 2 Νοεμβρίου του 1959 σήμερα θα συμπλήρωνε τα 63 του χρόνια. Ξέρω κάποιον που γεννήθηκε τη μέρα τούτη, δεν τον ξέρετε, είναι απ’ το χωριό. (Για να τα λέμε όλα, αυτό το κόλπο έπιανε καλύτερα το 2018, που ο φίλος μου, γεννημένος το 59, έκλεινε τα 59 του χρόνια, και είχαμε βάλει άρθρο για τον αριθμό 59. Αλλά κανείς δεν είναι τέλειος κι έτσι το αντίστοιχο άρθρο το επανέλαβα και πρόπερσι, για τον αριθμό 61, διότι πολύ τον αγαπώ αυτόν τον φίλο μου, όπως και πέρυσι, για τον αριθμό 62, κι έτσι καθιερώθηκε μια μίνι παράδοση του ιστολογίου, που διστάζω να τη σπάσω.
Δυστυχώς, δεν έχει και πολλά να γράψεις για τον αριθμό 63. Δεν είναι πρώτος αριθμός (όπως ο 61) ούτε ημιπρώτος, δηλ. γινόμενο δύο πρώτων, όπως ο 62 (2 x 31). Είναι σύνθετος αριθμός, και τον θυμόμαστε από την προπαίδεια, αφού είναι το γινόμενο 7 επί 9. Σε γινόμενο πρώτων παραγόντων, 7 x 3 x 3.
Στο αρχαίο ελληνικό σύστημα (το κλασικό, όχι το ακροφωνικό) ο 63 γραφόταν ΞΓ’. Στο αττικό ή ακροφωνικό ήταν ΠΔΙΙΙ. Στο ρωμαϊκό (μοιάζουν) ήταν LXΙΙI. Ετσι κι αλλιώς, αυτές οι αναπαραστάσεις δεν εμφανίζονται συχνά όπως π.χ. τα ΙΔ’, XIV (του 14) που τα βρίσκουμε σε βασιλιάδες και αρχιερείς -πού να βρεθεί ο 63ος εστεμμένος με το ίδιο μάλιστα όνομα;
Το 63 είναι ο ατομικός αριθμός του ευρωπίου (Eu), που είναι ένα πολύ σπάνιο μέταλλο, που ανήκει στη σειρά των λανθανιδών. Ονομάστηκε προς τιμήν της γηραιάς μας ηπείρου, από τον Γαλλο χημικό Eugène-Anatole Demarçay, ο οποίος το ανακάλυψε γύρω στο 1900. Το ειρωνικό είναι ότι ευρώπιο δεν υπάρχει στην Ευρώπη, αφού τα μοναδικά αξιόλογα κοιτάσματα που το περιέχουν (σε περιεκτικότητες της τάξεως του 0,1%) βρίσκονται στην Καλιφόρνια, τη Μογγολία και τη Σιβηρία. Έχει λίγες ειδικές εφαρμογές, ας πούμε σε οθόνες υπολογιστών και παλαιότερα τηλεοράσεων.
Ακόμα, το 63 ειναι το τηλεφωνικό πρόθεμα των Φιλιππίνων. Στο γαλλικό σύστημα αρίθμησης των νομών, το 63 αντιστοιχεί στον νομό Puy-de-Dome, στο κέντρο της Γαλλίας, με πρωτεύουσα το Κλερμόν Φεράν, την πόλη της Μισελέν. Όλο λέω να πάω και όλο κάτι τυχαίνει και τροποποιώ τη διαδρομή και δεν πηγαίνω. Η εικόνα που συνοδεύει το άρθρο είναι από τον γερμανικό αυτοκινητόδρομο 63, που βρίσκεται στη Ρηνανία-Παλατινάτο, μεταξύ Καϊζερσλάουτερν και Μάιντς, κοντά στα μέρη τα δικά μου αλλά μάλλον δεν τον έχω ταξιδέψει. Λιγότεροι αναγνώστες θα έχουν ταξιδέψει τον αμερικανικό 63, που όπως βλέπω στον χάρτη πηγαίνει κατακόρυφα από το Ουισκόνσιν στη Λουιζιάνα.
Όταν λέμε «το εξηντατρία» ή «το εξήντα τρία»οι περισσότεροι σκεφτόμαστε το 1963, κάποιοι μάλιστα γεννήθηκαν τότε. Λιγότεροι σκέφτονται το 63 μ.Χ., όταν ο Βεσπασιανός ανέλαβε κυβερνήτης της Αφρικής, κι αν γεννήθηκε κανείς τότε μάλλον δεν θα μας διαβάζει. Δεν λέω για το 63 π.Χ. για να μη με πείτε υπερβολικό.
Πάντως, στα Τυφλοπόντικα, το διήγημα του Καρκαβίτσα, γίνεται λόγος για το 1863: Ήμουνα που λες γιωργός στο Τατάρι, στου Οσμάναγα το χωριό. Άπονος ήταν ο αγάς, μα πλούσιο το χώμα του. Και στη χειρότερη χρονιά το ένα δέκα θα έδινε. Έρχεται, αφέντη μ’, το Εξηντατρία. Να τη μια χρονιά το κάμα μέσα στου Μαγιού τις δροσούλες· στρωσίδι χάμου τα σπαρτά. Να την άλλη τα όρνια σύγνεφο στον ουρανό· μπροστά πήγαινε η σπορά, πίσω κείνα τ’ άθεα! Σπόρο έριχνες και σπόρο δεν ήβρεσκες. Από τα ίδια σου τα χέρια τον άρπαζαν! Να έπειτα οι ακρίδες! μας τέλεψαν. Τρία χρόνια πέρασαν κι είπαμε το ψωμί ψωμάκι.
Για την Κύπρο, το Εξηντατρία χρησιμοποιείται κάποτε για αναφορά στα διακοινοτικά επεισόδια που σημάδεψαν το τέλος της χρονιάς (αλλιώς, και λιγότερο αντικειμενικά, Τουρκανταρσία) και ουσιαστικά τερμάτισαν την ενιαία Κύπρο. Να σημειώσουμε και το 11/22/63, το βιβλίο του Στίβεν Κινγκ για τη δολοφονία του Κένεντι.
Ελληνικό τραγούδι με το 63 στον τίτλο του δεν μπόρεσα να βρω. Πριν από χρόνια που είχαμε κάνει μια μουσική σκυταλοδρομία από το 1 έως το 100 το μοναδικό τραγούδι που βρήκαμε που να έχει το 63 έστω σε στίχο του ήταν το τραγούδι της Προπαίδειας του 7, σε στίχους της Παυλίνας Παμπούδη:
Συμφωνα με το λεξικό, εξηντάρης είναι κάποιος που «έχει ηλικία εξήντα (περίπου) ετών». Με τον ορισμό αυτό, εξηντάρης θα λέγαμε πως είναι ένα πρόσωπο ηλικίας από 57 έως 63 ή από 58 έως 62.
Τώρα, κάποιος που είναι 63 χρονών, αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, είναι 63χρονος, ή εξηντατριάχρονος, που θυμίζει τα «53χρονος» και «34χρονη» που τόσο συχνά ακούμε στις ειδήσεις του αστυνομικού δελτίου.
Τέλος πάντων, εγώ που έχω σήμερα γενέθλια (μαζί με εκείνον τον φίλο μου) αυτοπροσδιορίζομαι και ως εξηντάρης αλλά και ως εξηντατριάχρονος. Πείτε μου πάντως και χρόνια πολλά.
