Γράφει ο Δημήτριος Μέξης
Η ουσία, μας λέει ο Adorno, συχνά νοθεύεται από τη σύνοψη του ουσιώδους. Και πράγματι, αν αποπειραθώ να συνοψίσω εν προκειμένω τη συνάντησή μου με την Ιωάννα, αν επιχειρήσω να αναφερθώ στην καθοριστική για τις ψυχοσωματικές μας οντότητες εγγύτητα, τότε ενδέχεται να νοθεύσω την ουσία τούτης της συνάντησης.
Υπάρχει όμως κάποιος τρόπος, μέσω των περιγραφών μας και της κίνησής μας, ούτως ώστε όχι μόνο να αποφεύγεται τούτη η νοθεία, αλλά να εμπλουτίζεται και μάλιστα να διευρύνεται διαρκώς η ίδια η ουσία και συνεπώς η ύπαρξή μας;
Η απάντηση θεωρώ πως βρίσκεται σε αυτήν ακριβώς την έννοια της συνάντησης, στην ιερότητα της κάθε συνάντησης που βέβαια μπορεί να ειδωθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο μονάχα μέσα από μια κοσμοθεωρία της έγνοιας.
Ως συνοδοιπόρο λοιπόν σε τούτη την κοσμοθεωρία της έγνοιας μπορώ νομίζω να συμπεριλάβω και την συγγραφέα μας, διότι μέσω της ζωής της και του έργου της επιθυμεί να διαφύγει του μονοδιάστατου ανθρώπου, όπως τον εννόησε, όχι μόνον ο Marcuse αλλά σύσσωμη η πνευματική, καλλιτεχνική και επιστημονική αντίσταση που επιμένει να αγνοεί τα κελεύσματα για μια σχεδόν μηχανική και αντιερωτική ζωή η οποία θέτει ως μοναδικό της σκοπό την ομαλή ροή της παραγωγής.
Ποια είναι όμως εκείνα τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν μια φιλοσοφία της έγνοιας, της απόλαυσης και της ελευθερίας από την ηθική της αδιαφορίας και της παραίτησης; Πώς ξεχωρίζουμε την τάση προς την ανοιχτότητα ή την κλειστότητα, σύμφωνα και με τους καστοριαδικούς όρους;
Ένα από τα θεμελιώδη γνωρίσματα της φιλοσοφίας της έγνοιας αποτελεί αναμφίβολα η έγνοια μας για τη γλώσσα. Και πρώτα απ’ όλα ας εξηγήσουμε ότι εκείνος που νοιάζεται πραγματικά για τη γλώσσα, έχει υπερβεί εκείνον τον κοινό τόπο που κατά τρόπο παντελώς απλοϊκό εκλαμβάνει ως ουσιαστική αποστολή της γλώσσας την επικοινωνία. Πόσο μάλλον ό,τι θεωρούμε σήμερα ως επικοινωνία.
Όπως θα μας εξηγήσει ο Benjamin, η γλώσσα δεν είναι ένα απλώς ένα μέσο για να διαμηνυθεί σε άλλους ανθρώπους μια αξιοποιήσιμη πληροφορία, αλλά ένας φορέας εντός του οποίου αντιλαμβανόμαστε, γνωρίζουμε, διευρύνουμε ή περιορίζουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο.
Συνεπώς η έγνοια για την γλώσσα συνιστά μια αυθεντική μορφή έγνοιας για τον κόσμο, τον εαυτό μας και την ύπαρξη που έχει ως θεμέλιό της την συνύπαρξη. Και κατεξοχήν έκφραση αυτής της έγνοιας αποτελεί το δίχως άλλο η ποίηση, η λογοτεχνία, η τέχνη, η φιλοσοφία, με δυο λόγια οτιδήποτε προσεγγίζει ερωτικά την ύπαρξη μέσω της διερώτησης, έρωτας που σηματοδοτεί προφανώς τόσο την υπέρβαση της αδιαφορίας όσο και εκείνη της απλής περιέργειας να γνωρίσουμε κάποιον ή κάτι. Διάνοιξη. Όχι από περιέργεια, αλλά από έρωτα.
Αυτόν ακριβώς τον έρωτα για την ύπαρξη τον συναντά κανείς και στις χαρακιές, χαρακιές στα σώματά μας και τις ψυχές μας, χαρακιές ορατές και αδιόρατες, χαρακιές που διανοίγουν ένα κενό, μπροστά στο οποίο στεκόμαστε περήφανα, διότι όσο οδυνηρό κι αν φαντάζει, εμείς ερωτευτήκαμε.
Να ευχηθώ λοιπόν στην Ιωάννα να συνεχίσει να ζει εντός του κόσμου της έγνοιας, όπου στις ακατανόητες χαρακιές δεν απαντά κανείς με παθητικότητα και μεμψιμοιρία αλλά με την ερωτική διερώτηση πάνω στο μυστικό στοιχείο του κόσμου. Εκείνο το μυστικό στοιχείο, που όπως λέει και ο Wittgenstein, δεν είναι το πώς είναι ο κόσμος, αλλά το ότι είναι.
The post "Χαρακιές σε άσπρους τοίχους", της Ιωάννας Καραμαλή appeared first on Vakxikon.gr – Vakxikon.gr Media & Publishing Group.
