Μια βραδιά στο Αγιόξυλο

Κι άλλη φορά έχουμε δημοσιεύσει στο ιστολόγιο σκίτσα του Κουραφέλκυθρου, κατά κόσμον Αντώνη Βαβαγιάννη -αν θυμάστε, πέρσι τον Δεκέμβριο. Τα κόμικς που δημοσιεύει στη σειρά Κουραφέλκυθρα ξεχωρίζουν για το σουρεαλιστικό χιούμορ και τα έξυπνα λογοπαίγνια που δείχνουν οξύ γλωσσικό αισθητήριο. Μπορείτε να τα βρείτε στην ειδική σελίδα του Φέισμπουκ.

Εκείνο το προηγούμενο άρθρο, εμπνευσμένο από στριπάκι του Κουραφέλκυθρου, είχε θέμα τα ουσιαστικά που δεν έχουν ενικό (π.χ. συμπράγκαλα). Και το σημερινό στριπάκι που θα σχολιάσουμε έχει γλωσσικό ενδιαφέρον, αλλά εστιάζει σε ιδιωματικές εκφράσεις.

Και πάλι, πρωταγωνιστούν οι δυο άσπονδες φίλες (συγκάτοικες ίσως) του προηγούμενου σκίτσου, εδώ όμως τις βρίσκουμε να τσιμπάνε κάτι σε μεζεδοπωλείο που λέγεται Αγιόξυλο-, σε μια πλατεία στην Αθήνα -όχι της Georgia, διευκρινίζει σε παρένθεση ο τίτλος. Και βέβαια, τουλάχιστον στα μέρη μας, όταν αναφερόμαστε στην Αθήνα ποτέ δεν διευκρινίζουμε ότι εννοούμε την πρωτεύουσα της Ελλάδας αντί της πόλης της Τζόρτζιας, αλλά εδώ η διευκρίνιση δεν είναι άστοχη. Οι δυο πρωταγωνίστριες χρησιμοποιούν στη συνομιλία τους (που, νομοτελειακά θα’λεγε κανείς, εξελίσσεται σε καβγά) αμερικάνικες εκφράσεις. Να δούμε αν θα τις βρείτε όλες:

Aς αναπαράξουμε (σικ, ρε) τον διάλογο -έχω βάλει με πλάγια τις φράσεις που είναι αναντίρρητα «αμερικανιές» δηλαδή που μεταφέρουν αμερικανικές εκφράσεις και ακούγονται αφύσικα στα ελληνικά.

— Ωωω! Σε 15′ ξεκινάει η ταινία. Έχουμε ανάγκη να χτυπήσουμε το δρόμο.

— Ξέρεις τι; Θα πάρω μια επιταγή βροχής.

— Άγια σκατά! Μα γιατί;

— Ε καλά, δεν είναι μεγάλη συμφωνία. Απλά βλέπουμε τόσες ταινίες που έχουμε αρχίσει να μιλάμε με αμερικανιές.

— Αμερικανιές, ο κώλος μου. Δηλαδή πόσο συχνά λέω αμερικάνικες εκφράσεις;

— Ψυχράνσου. Δεν κάθομαι να τις μετράω.

— Δώσε μου ένα πάρκο για μπάλες.

— Πρώτα πράγματα πρώτα: Δεν θελω να’ρθω και δεν θα’ρθω. Περίοδος!

— Ωραία λοιπόν. Κι εγώ δεν ξαναπάω σινεμά μαζί σου και καλύτερα να το πιστέψεις! Μην έρθεις κλαίγοντας σε μένα όταν αλλάξεις γνώμη.

— Κομμάτι κέικ! Δεν ήθελα ούτως ή άλλως.

— Όρσε! Μίλα στο χέρι!

Παρά τον κίνδυνο να μας χαρακτηρίσουν «ψυχή του πάρτι» οι φίλοι του Κουραφέλκυθρου, επειδή εμείς εδώ λεξιλογούμε ας δούμε μία προς μία τις μεταφερμένες εκφράσεις, όπου βέβαια το χιούμορ έγκειται στην κατά λέξη απόδοση που κάνει το μεταφρασμένο ν’ ακούγεται κωμικό (αν ο αναγνώστης ξέρει την αγγλική έκφραση) ή αφύσικο (αν δεν την ξέρει).

Έχουμε ανάγκη. Αυτό είναι πταίσμα, αλλά δεν παύει ν’ ακούγεται αφύσικο. We need to….
Να χτυπήσουμε το δρόμο. Μεταφέρει κατά λέξη το to hit the road. Φυσικά εμείς θα λέγαμε είτε κυριολεκτικά «να πηγαινουμε» ή κάτι ανάλογο είτε «να την κάνουμε» ή κάτι ανάλογο.
Θα πάρω μια επιταγή βροχής. Αποδίδει κατά λέξη το take a rain check, μια έκφραση που ομολογώ πως την έμαθα από το σκίτσο. Η έκφραση ξεκίνησε από τις επιταγές ή άλλες αποζημιώσεις που δίνουν οι διοργανωτές συναυλιών και άλλων υπαίθριων εκδηλώσεων όταν η εκδήλωση αναβληθεί λόγω βροχής. Eίναι ένας ευγενικός τρόπος για ν’ αρνηθείς μια πρόσκληση, αφήνοντας ανοιχτή τη δυνατότητα για άλλη φορά. Εμείς θα λέγαμε «Να το αφήναμε για μια άλλη φορά;»
Άγια σκατά! Αποδίδει το Holy shit/crap! Έχουμε πολλούς τρόπους φυσικά να το πούμε.
Δεν ειναι μεγάλη συμφωνία, δηλ. it’s no big deal. Δεν χάλασε ο κόσμος.
Ο κώλος μου, αποδίδει το my ass. Σιγά τις αμερικανιές, θα λέγαμε.
Ψυχράνσου, χιουμοριστική απόδοση του Cool (ή Chill, ίσως). Θα λέγαμε ακόμα και «Κούλαρε».
Δώσε μου ένα πάρκο για μπάλες. Aποδιδει το ballpark (ή ballpark estimate). Το ballpark είναι κανονικά το γήπεδο ή πάρκο όπου παίζουν μπέιζμπολ αλλά έχει γεννηθεί η έκφραση ballpark estimate/figure, που σημαίνει «μια προσεγγιστική εκτίμηση». Την έκφραση την ήξερα, αλλά δεν ξέρω πώς φτιάχτηκε.
Πρώτα πράγματα πρώτα. Αποδίδει το first things first. Όλα με τη σειρά τους, είναι μια απόδοση στα λεξικά.
Δεν το πλάγιασα, γιατί θα το λέγαμε και στα ελληνικά, αλλά το «δεν θέλω να’ρθω και δεν θα’ρθω» είναι χαρακτηριστικά αμερικάνικος τρόπος.
Περίοδος! Αποδίδει το Period! Τελεία και παύλα, θα λέγαμε.
Και καλύτερα να το πιστέψεις! Αποδίδει το and you’d better believe it. Και βάλτο καλά στο μυαλό σου, θα έλεγα. Το «μην έρθεις κλαίγοντας» που ακολουθεί δεν είμαι βέβαιος αν είναι αμερικάνικη έκφραση. Βέβαια, υπάρχουν τραγούδια με περίπου τέτοιον τίτλο.
Κομμάτι κέικ, αποδίδει το a piece of cake. Παιχνιδάκι, κάτι πολύ εύκολο.
Μίλα στο χέρι, αποδίδει το Talk to the hand, ή Tell it to the hand, έκφραση που, όπως στο σκίτσο, συχνά συνοδεύεται με χειρονομία περίπου σαν τη μούντζα, και σημαίνει Σκάσε, ό,τι και να πεις δεν σ’ ακούω. Ίσως αντιστοιχεί με την παλιότερη Μίλα με τον κώλο μου.
Να προσθέσουμε το Αγιόξυλο όπως λέγεται το μαγαζί όπου τα πίνουν οι δυο φίλες, δηλαδή Holywood, που παραπέμπει στο Hollywood, ενώ αν προσέξετε ο νεαρός που σερβίρει φοράει φανελάκι με τους Siatista (αντί Seattle) Supersonics.