Κι άλλες φορές έχουμε σχολιάσει δηλώσεις της κ. Άννας Διαμαντοπούλου. Στο σημερινό άρθρο θα δούμε μια προχτεσινή της τοποθέτηση, που έχει προκαλέσει αρκετήν αίσθηση.
Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών (αν δεν κάνω λάθος πρόκειται για θινκ τανκ που το έχει ιδρύσει η ίδια) με τίτλο «Η Ελλάδα Μετά» που διοργανώθηκε στην Αθήνα, σε συνεργασία με το Delphi Economic Forum, η κ. Διαμαντοπούλου είπε:
«Πριν από λίγες μέρες γύρισα από ένα συγκλονιστικό και πάρα πολύ δύσκολο ταξίδι στην Αφρική. Πέρασα από τρεις χώρες, τη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Γκάνα. Είναι τρεις χώρες απίστευτα φτωχές. Το 80% του πληθυσμού είναι κάτω από 35 χρονών. Η Αφρική έχει δημογραφική έκρηξη. Μόνο η Νιγηρία, το 2045 θα έχει 400 εκατομμύρια, περισσότερα από την Ευρώπη. Όλες αυτές οι χώρες δεν έχουν καμία προοπτική ανάπτυξης και είναι γεμάτες με νέους ανθρώπους, που δεν έχουν τι να κάνουν και δεν έχουν τι να φάνε. Αυτό λοιπόν που θα εύχομαι είναι σε 100 χρόνια να μη γίνει δια της βίας η Ευρώπη σκουρόχρωμη»
Αν θέλετε να την ακούσετε κι εσείς, το βιντεάκι με το σχετικό απόσπασμα υπάρχει σε αυτή τη σελίδα -δεν ξέρω αν και πώς γίνεται να το ενσωματώσω στο άρθρο, διότι δεν το βρήκα στο YouTube. Θα προσέξατε ίσως ότι η κ. Διαμαντοπούλου είπε «Σιέρα Λοένα», σαν το Ακενοτούμπο του Άδωνη, αλλά πέρα από αυτό η καταγραφή είναι ακριβής.
Πολλοί επέκριναν την είδηση και τη χαρακτήρισαν ρατσιστική, όπως ο Αλέξης Χαρίτσης από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι φίλοι της κ. Διαμαντοπούλου προτίμησαν την αιδήμονα σιωπή: εκτός λάθους, η Καθημερινή, στην οποία συχνά αρθρογραφεί η κ. Διαμαντοπούλου, δεν έγραψε τίποτα ή τουλάχιστον εγώ δεν βρήκα τίποτα στο kathimerini.gr. Από δεξιά, ο κ. Θάνος Πλεύρης τρολάρισε, κατά το κοινώς λεγόμενο, την κ. Δ., λέγοντας πως «ούτε εγώ δεν έχω πει να προσδιορίζεται η μετανάστευηση με βάση το χρώμα». Ίσως να της βγήκε από αριστερά, που λέμε.
Στα σόσιαλ η δήλωση προκάλεσε κατακραυγή επικρίσεων από εκείνο το τμήμα σχολιαστών που παρακολουθώ εγώ, αλλά άλλοι επαίνεσαν την πρώην υπουργό για την παρρησία της (κάποιος έπρεπε να τα πει!) και χλεύασαν τους επικριτές της κάνοντας λόγο για τζιχάντ και Χαμάς.
Ωστόσο, αν και η κ. Διαμαντοπούλου είχε σε άλλο σημείο της ομιλίας της κάνει λόγο για το Ισλάμ, εδώ ολοφάνερα δεν αναφέρεται σε μουσουλμάνους, αλλά σε Αφρικανούς και δη σε μαύρους, της υποσαχάριας Αφρικής -οι οποίοι δεν είναι μουσουλμάνοι όλοι, ούτε καν οι περισσότεροι. Από τις τρεις χώρες που επισκέφθηκε η κ. Διαμαντοπούλου χωρίς να καταφέρει να μάθει το όνομά τους, η μία και μικρότερη, η Σιέρα Λοέν… συγγνώμη Λεόνε, έχει κατά πλειοψηφία μουσουλμανικό πληθυσμό, αλλά οι άλλες δύο, που έχουν και μεγαλύτερο πληθυσμό, είναι κατά πλειοψηφία χριστιανικές, ενώ η άλλη χώρα που αναφέρθηκε, η πολυπληθέστερη όλων, η Νιγηρία, είναι μοιρασμένη, μισοί-μισοί Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι.
Η Νιγηρία θα έχει 400 εκατ. πληθυσμό σε 20 χρόνια, αναφέρει η κ. Διαμαντοπούλου (σήμερα έχει 230 εκατομμύρια), δηλαδή περισσότερα από την Ευρώπη. Aυτή η πρόβλεψη δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Βέβαια, η κ. Διαμαντοπούλου δεν διευκρίνισε τι εννοεί «Ευρώπη». Δεν νομίζω να εννοεί μόνο την ΕΕ (σημερινός πληθυσμός περί τα 440 εκατ.) ούτε όμως ολόκληρη την Ευρώπη, όχι μόνο με Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και με Ρωσία και Ουκρανία, Δυτικά Βαλκάνια κτλ. (σημερινός πληθυσμός 740 εκατ.). Το πιθανότερο είναι πως εννοεί ΕΕ+ΗΒ, που σήμερα έχουν 510 εκατ. πληθυσμό περίπου.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΕ ακόμα και η σημερινή ΕΕ των 27 το 2050 θα έχει πληθυσμό όσο και σήμερα -οι τάσεις είναι να συνεχιστεί η αύξηση για λίγα χρόνια και μετά να μειώνεται αργά: προβλέπεται να φτάσει τα 448 εκατ. το 2050 και τα 420 εκατ. το 2100. (Αυτά είναι προβλέψεις, βέβαια. Το 2050 θα βάλουμε άρθρο να δούμε αν όντως επαληθεύτηκαν).
Άρα, ούτε στα πραγματολογικά ήταν σωστή η τοποθέτησή της, που είναι εντυπωσιακό διότι όσα είπε υποτίθεται ότι τα είπε σε σοβαρό συνέδριο -αλλά αυτό είναι παρωνυχίδα.
Το βασικό της δήλωσης είναι η ευχή που έκανε η κ. Διαμαντοπούλου κλείνοντας την παρέμβασή της: Εύχομαι σε 100 χρόνια να μη γίνει διά της βίας η Ευρώπη σκουρόχρωμη
Όπως όλες οι αρνήσεις που έχουν δύο όρους, έτσι και η πρόταση αυτή δεν είναι απόλυτα καθαρή ως προς το τι (απ)εύχεται η κ. Διαμαντοπούλου. Είναι αντίθετη στο να γίνει σκουρόχρωμη διά της βίας -ενώ δεν είναι αντίθετη στο να γίνει σκουρόχρωμη ειρηνικά; Ή είναι αντίθετη στο να γίνει σκουρόχρωμη και επίσης θεωρεί ότι αυτό το ενδεχόμενο μόνο διά της βίας μπορεί να προκύψει;
Και αν εννοεί το πρώτο, τι εννοεί η κ. Διαμαντοπούλου; Ότι θα γίνει βίαιη εισβολή σκουρόχρωμων και θα αλλάξει τις πληθυσμιακές ισορροπίες;
Και τι θα πει «σκουρόχρωμη»; Δεν εννοεί η κ. Διαμαντοπούλου ότι, λόγω της κλιματικής αλλαγής, θα μας βλέπει περισσότερο ο ήλιος και θα μαυρίσουμε. Εννοεί ότι θα αυξηθεί το ποσοστό των μαύρων Ευρωπαίων -πόσο; Θα γίνουν πλειοψηφία; Θα είναι ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό πχ 25-30%; Αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι αφρικανικής καταγωγής δεν είναι πάνω από το 2% του πληθυσμού της ΕΕ, γύρω στα 9 εκατομμύρια άνθρωποι. (Το ποσοστό ανεβαίνει, αλλά ελάχιστα, αν υπολογίσουμε και το Ηνωμένο Βασίλειο).
Ήταν κατά τη γνώμη μου μια ανεύθυνη τοποθέτηση, η οποία, ενόψει και των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών, θέλει να κλείσει το μάτι στην ακροδεξιά λογική (που δεν προέρχεται μόνο από την ακροδεξιά) της Ευρώπης-φρουρίου, χωρίς να εξετάζει για ποιο λόγο συμβαίνουν οι μεγάλες μεταναστευτικές ροές.
Πέρα από αυτό, σε εμάς τους Έλληνες, και γενικά τους νότιους Ευρωπαίους, η συζήτηση για «σκουρόχρωμους» είναι απωθητική, αφού πολλές φορές έχουμε ακούσει ακροδεξιούς του Βορρά να μας αποκαλούν Αφρικανούς. Και η ίδια η κ. Διαμαντοπούλου, άλλωστε, δεν είναι άσπρη σαν το γάλα.
Εμείς εδώ λεξιλογούμε, θα πείτε. Είχα πράγματι σκοπό να λεξιλογήσω για τη λέξη «σκούρος», και είχα κάμποσα να γράψω, αλλά παρασύρθηκα και μακρηγόρησα, οπότε το αναβάλλω για μιαν άλλη φορά, διότι η λέξη πράγματι έχει ενδιαφέρον και ετυμολογικό και φρασεολογικό.
Το ότι επικρίνουμε τη δήλωση της κ. Διαμαντοπούλου δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συζητήσουμε το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης σε έναν κόσμο που αλλάζει ριζικά και όπου το ειδικό βάρος της Ευρώπης (και της «Δύσης») μειώνεται. Αλλά τέτοιες δηλώσεις δεν βοηθάνε να γίνει εποικοδομητική συζήτηση. Θα συμφωνήσω με το σχόλιο του Αλέξη Χαρίτση: «Τέτοιες λογικές είναι οι αιμοδότες της άκρας δεξιάς. Η κανονικοποίηση του ρατσισμού, η εργαλειοποίηση της ανασφάλειας, η αδυναμία ουσιαστικής συζήτησης για τις παγκόσμιες ανισότητες εκεί οδηγεί. Και αυτό δεν το αλλάζουν οι όποιοι όρκοι στον «ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό».»
